กัลปนา แปลว่า เจาะจงให้ ใช้ในความหมาย ๒ อย่างคือ หมายถึงส่วนบุญที่ผู้ทำบุญอุทิศไปให้แก่ผู้ตาย เรียกว่าอุทิศกัลปนาไปให้อีกอย่างหนึ่ง หมายถึงที่ดินที่เจ้าของถวายเฉพาะผลประโยชน์ที่เกิดจากที่ดินนั้นให้แก่วัด กรรมสิทธิ์ที่ดินยังเป็นของเจ้าของ เช่น นา สวนมะพร้าวที่มีตึกแถว เรียกชื่อเต็มว่า ที่กัลปนา
“ ข้าพเจ้าขออุทิศกัลปนานี้ไปให้แก่บิดาเจ้ากรรมนายเวรทั้งหลาย” อย่างนี้เป็นความหมายแรก
“ ปีนี้ที่กัลปนาของวัดเราได้ผลตอบแทนไม่มาก เพราะฝนแล้ง” อย่างนี้เป็นความหมายหลัง
