วันฉัตรมงคล
เมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม พ.ศ 2493 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชมหาราช ได้ทรงประกอบพิธีบรมราชาภิเษกแล้วมีพระปฐมบรมราชโองการอารักขาประชาชนและแผ่นดินว่า
“เราจะครองแผ่นดินโดยธรรม เพื่อประโยชน์สุขแห่งมหาชนชาวสยาม”พระสุรเสียงครั้งนั้น ดุจสัตยามหาราชที่ดังก้องแผ่นดินตราบจนถึงทุกวันนี้
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงงานทั้งกลางวันและกลางคืน เพื่อประโยชน์สุขของประชาชนอย่างต่อเนื่องยาวนาน ดูเหมือนไม่มีที่สิ้นสุด แม้ยามประชวร พระองค์ยังตรัสเรียกเหล่าข้าราชบริพารและคณะทำงานมาพร้อมกันวางแผนงาน ภาพที่ประชาชนได้เห็นคือ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวประทับนั่งทรงงานอยู่กับพื้นแวดล้อมด้วยเหล่าข้าราชบริพาร ในพระหัตถ์มีแผนที่ประเทศไทย ทรงบันทึกติดตามผลการดำเนินงานของโครงการ อันเนื่องมาจากพระราชดำริต่าง ๆ กว่า 3,000 โครงการ ล้วนมุ่งประโยชน์สูงสุด ไม่มีการทำลายธรรมชาติให้เสื่อมโทรม ทรงหาหนทางแก้ปัญหาอย่างง่าย ๆ แต่ได้ผลจริง ไม่ต้องใช้งบประมาณมหาศาลแต่อย่างใด อย่างเช่น ทรงโปรดให้นำหญ้าแฝก มาปลูกเสริมตามคันดิน กันดินพังทลายในหน้าน้ำท่วมไหลหลาก
บนภูเขายอดดอยสูงชันตามภาคเหนือ เมื่อหลายสิบปีก่อนมีแต่ไร่ฝิ่น พระองค์ก็มีพระราชดำริให้นำผักผลไม้เมืองหนาว ประเภทสตอรเบอรี่ ผักกาดสีม่วงมาปลูกทดแทน พื้นที่ทำไร่ฝิ่นค่อย ๆ เลือนหายไปจากดอย เพราะชาวไทยภูเขายินดีน้อมรับพระราชดำริ หันมาปลูกผักผลไม้เมืองหนาว ปัจจุบันยอดดอยกลายเป็นสวนผักผลไม้ดอกไม้เมืองหนาว เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญทางภาคเหนือ พืชผักโครงการหลวงก็เป็นที่นิยมของผู้บริโภคทุกระดับชั้น
แม้ต้องใช้เวลานับสิบปี แต่พระองค์ทรงรอคอย ให้วิถีชีวิตของชาวไทยภูเขาค่อย ๆ เปลี่ยนไปสู่ทิศทางที่งดงามมีคุณค่า โดยไม่ใช้มาตรการบังคับ ปราบปรามให้พวกเขาเลิกปลูกฝิ่น พระองค์ทรงงานหนักแต่ใช้หลักบริหารเรียบง่าย เข้าถึงพื้นที่รับฟังเสียงอันแท้จริงของประชาชนว่าพวกเขาคลาดแคลนสิ่งใด ในการดำรงชีวิตให้อยู่ดีมีสุข
พระบรมฉายาลักษณ์ของพระมหากษัติย์ไทยที่ถูกเผยแพร่สดุดีไปทั่วโลก ภาพทรงคุกเข่า ทรงงานอยู่กับแผ่นดิน แวดล้อมด้วยประชาชนนับหมื่นนับแสนคน มาด้วยความจงรักภักดีไม่มีผู้ใดบังคับ ที่พระศอทรงคล้องกล้องถ่ายรูปไว้บันทึกสภาพพื้นที่ความเป็นอยู่ของประชาชน มีดินสอปากกาเสียบที่กระเป๋าเสื้อฉลองพระองค์ ส่วนในอ้อมพระหัตถ์แห่งพระกรุณา มีแผนที่ประเทศไทย เพื่อทรงบันทึกข้อมูลวันเวลาเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่ได้พบเจอ แม่น้ำลำคลองบางสาย หมู่บ้านอีกหลายแห่งไม่มีในแผนที่ของทางราชการ แต่ถูกบันทึกชื่อไว้ในแผนที่ประเทศไทยฉบับที่อยู่ในอ้อมแขนของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระองค์ทรงเป็นต้นน้ำที่แท้จริงหล่อเลี้ยงทุกชีวิตทุกสิ่งบนแผ่นดินสยาม
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเป็นมหาราชโดยธรรม มิใช่ด้วยพระราชอำนาจราชศักดิ์ล้นฟ้าหามิได้
ทรงเป็นพระมหากษัติย์นักประชาธิปไตย เพราะทรงฟังความเห็นต่างหลากหลายของประชาชนนำมาปรับปรุงพัฒนาประเทศชาติให้เจริญก้าวหน้าอย่างยั่งยืน ทรงเป็นพระราชาที่สง่างามแห่งแว่นแคว้นของปวงพสกนิกรใต้ร่มพระบารมี
.. ขอทรงพระเจริญยิ่งยืนนาน ..
บทสารดี
รัตนวนาลี