บุคคลให้ทานไม่ได้ด้วยเหตุ ๒ ประการ
บุคคลให้ทานไม่ได้ด้วยเหตุ ๒ ประการ คือ ความตระหนี่และความประมาท๑
บุคคลที่มีความตระหนี่ เพราะคิดว่าทรัพย์ของตนจะหมดไป จึงไม่ให้ทาน แม้มีทรัพย์มากก็ไม่ให้ เหมือนบ่อน้ำใสที่อยู่ในป่าลึก ห่างไกลจากผู้คน น้ำนั้นย่อมไม่เป็นประโยชน์แก่ใครๆ รอแต่จะเน่าเสียหรือเหือดแห้งหมดไปบุคคลผู้ตระหนี่ย่อมไม่ให้ทรัพย์แก่ใครๆ เมื่อไม่ให้ก็ไม่ได้ ชีวิตในปรโลกของผู้มีความตระหนี่ จึงเต็มไปด้วยความลำบากทุกข์ทรมานต้องอดอยากหิวโหย
บุคคลที่มีความประมาท เพราะไม่รู้ความจริงของชีวิตไม่รู้จักชีวิตหลังความตาย ไม่รู้จักภัยในวัฏสงสาร เพราะไม่ได้ฟังธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า บุคคลผู้ประมาทพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ตรัสว่า แม้มีชีวิตอยู่ก็เหมือนกับคนที่ตายแล้ว คือ ตายจากความดี ตายจากหนทางสวรรค์และพระนิพพาน
เหตุทั้ง ๒ ประการนี้ จึงทำให้บุคคลให้ทานไม่ได้ ท่านทานบดีทั้งหลายได้ชื่อว่า เป็นผู้ที่มีบุญลาภอันประเสริฐที่ได้ฟังธรรม มีความศรัทธาคือ เชื่อในผลของทาน ข่มความตระหนี่ และดำรงชีวิตอยู่ด้วยความไม่ประมาท พากันมาสั่งสมบุญกุศล ด้วยการถวายภัตตาหารเป็นสังฆทานแด่คณะสงฆ์หมู่ใหญ่ นำทรัพย์หยาบมาเปลี่ยนเป็นทรัพย์ละเอียดคือบุญ
บุญมีคุณสมบัติอย่างน้อย ๒ ประการคือ
ประการแรก เป็นของเฉพาะตน ไม่ใช่ของสาธารณะแก่คนทั่วไป ภัยใดๆไม่สามารถทำอันตรายได้
ประการที่สอง บุญนั้นติดตามผู้เป็นเจ้าของไปในภพเบื้องหน้าได้เป็นเหตุให้ได้ทั้งมนุษยสมบัติ ทิพยสมบัติ และนิพพานสมบัติ.
-----------------------------------------------------------------
๑ พระนางสามาวดี มก. ๔๐/๒๒๐, มจ. ๒๕/๓๑
หนังสือ " ร่าเริงบันเทิงใจ ด้วยสัมโมทนียกถา เล่ม๑ "
พระไพบูลย์ ธมฺมวิปุโล และคณะ