DOU ความรู้พระพุทธศาสนาเพื่อการพัฒนาตนเอง

  การได้ศึกษาธรรมะของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่มีอยู่ในพระไตรปิฎก ก็เพื่อรู้ให้ได้ว่าพระองค์ทรงสอนอะไร จะได้นำความรู้นั้นมาเป็นกรอบให้ชีวิต

การฝึกตามวิธีการในธัมมัญญูสูตร พระภิกษุจะต้องฝึกอย่างเป็นขั้นเป็นตอนต่อเนื่องกันไป ซึ่งรายละเอียดจะได้กล่าวในบทต่อๆ ไปส่วนในที่นี้ จะได้อธิบายในขั้นตอนที่ 1 คือ การฝึกให้เป็นธัมมัญูบุคคล

ธัมมัญูสูตร คือ พระสูตรที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงแก่เหล่าพระภิกษุ โดยกล่าวถึงวิธีการฝึกฝนอบรมตนเองไปตามลำดับ 7 ขั้นตอน คือ

  แม้ว่าคณกโมคคัลลานสูตรจะเป็นบทฝึกฝนตนเองของพระภิกษุก็ตาม แต่ฆราวาสก็สามารถจะนำเอาหลักการมาใช้ฝึกฝนตนเองได้เช่นกัน

"วิธีการฝึก" นั่นเองดังที่กล่าวไว้ในบทที่ 1 แล้วว่า เราสามารถนำ "ธัมมัญูสูตร" มาเป็นแม่บทในการศึกษาถึงวิธีการฝึกได้เป็นอย่างดี ทั้งนี้เพราะธัมมัญูสูตรจะให้ความกระจ่างทั้งความรู้ ความเข้าใจ การนำขั้นตอนที่มีในคณกโมคคัลลานสูตรไปปฏิบัติได้จริง

คณกโมคคัลลานสูตร ข้อปฏิบัติตามลำดับเพื่อใจหยุด

  พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสตอบคำถามที่คณกโมคคัลลานพราหมณ์ถามว่า พระองค์สามารถบอกกฎเกณฑ์ในการศึกษาพระพุทธศาสนา

  ในวันที่บรรพชาอุปสมบท พระภิกษุจะกล่าวคำขอบวชกับพระอุปัชฌาย์ เพื่อยืนยันว่าตนเองออกบวชมาเพราะความเลื่อมใสศรัทธาอย่างแท้จริง และการละทิ้งจากชีวิตฆราวาสในครั้งนี้ ก็เพราะมีพระนิพพานเป็นเป้าหมายสมกับคำประกาศที่ตนกล่าวเอาไว้ว่า

  บทฝึกในทางพระพุทธศาสนา เริ่มต้นจากการที่บุคคลผู้มีปัญญา ได้ฟังธรรมจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้า แล้วนำมาพิจารณาใคร่ครวญ

  แม้พระสูตรทั้งสองดังกล่าวจะเป็นบทฝึกที่สำคัญสำหรับพระภิกษุก็ตาม แต่ไม่ได้หมายความว่าฆราวาสที่สนใจศึกษาจะไม่สามารถแสวงหาประโยชน์อันใด

    ตลอด 45 พรรษา ของการเทศนาโปรดสรรพสัตว์ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าให้บรรลุธรรมตามพระองค์ไปนั้น มีคำสอนสำคัญๆ ที่ทรงตรัสเอาไว้มากมาย โดยจะทรงเทศน์ให้เหมาะสมกับจริตอัธยาศัยของผู้ฟัง เพื่อให้บุคคลเหล่านั้นได้รับประโยชน์สูงสุด

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงมีวิธีฝึกบุคคลต่างๆ อย่างไร เรื่องนี้มีปรากฏอยู่ในเกสีสูตร ในสมัยนั้นพระองค์ทรงถามนายเกสีซึ่งเป็นสารถีฝึกม้า ว่าเขาฝึกม้าด้วยวิธีการอย่างไร

  จากพุทธพจน์ที่กล่าวมาข้างต้น ชี้ให้เห็นว่า พระภิกษุผู้ศึกษาในอธิศีล อธิจิต และอธิปัญญา ต้องอาศัยความเพียรพยายามในการปฏิบัติตามคำสอนด้วยตัวเอง และความพยายามในการปฏิบัตินั้น พระภิกษุก็ต้องทำด้วยความมุ่งมั่นตั้งใจ คือต้องหมั่นนำความรู้ที่ได้จากการศึกษาเรื่องศีลสมาธิ ปัญญา

    พระสัมมาสัมพุทธเจ้าในคราวที่เป็นพระโพธิสัตว์นั้น ก็ทรงเพียรพยายามเพื่อบรรลุเป้าหมายสำคัญในชีวิตทั้ง 3 ระดับมานับภพนับชาติไม่ถ้วนเช่นเดียวกัน

  พระพุทธศาสนา คือ คำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งเป็นคำสอนที่สอนให้มนุษย์ทุกคนพึ่งพาตนเองในการสร้างความดี