ตอน หอกกับโล่..
มีอยู่วันหนึ่ง ช่างทำอาวุธคนหนึ่งในแคว้นฉู่ นำหอกกับโล่ไปขายในตลาด หอกและโล่ของเขาทำขึ้นอย่างประณีตงดงามมาก ฝีปากของเขาก็ไม่เลวทีเดียว ดังนั้นในไม่ช้าจึงมีผู้คนรุมล้อมดูมากมาย
เขาหยิบหอกขึ้นมา ป่าวประกาศโฆษณากับทุกคนว่า...
"หอกของฉันเป็นหอกที่คมที่สุดในแผ่นดิน ไม่มีอะไรที่มันแทงไม่ทะลุ ใครซื้อมันไว้ในครอบครองแล้วละก็ ถ้าไปล่าสัตว์ รับรองว่าจะต้องหามสัตว์กลับจนไหล่ลู่ทีเดียว มิฉะนั้นหากไปรบก็รับรองว่าจะต้องประสบความสำเร็จอย่างยิ่งใหญ่"
แม้ทุกคนจะสนใจที่เขาพูดมาก แต่ก็ไม่มีใครซื้อ ดังนั้นเขาจึงวางหอกเล่มนั้นลง หยิบโล่ขึ้นมา พูดกับทุกคนว่า
"ทุกท่านดู โล่อันนี้ทำขึ้นจากหนังสัตว์ที่ดีที่สุด เป็นโล่ที่เหนียวแน่นทนทานที่สุดในใต้ฟ้า ไม่ว่าอาวุธอะไรก็ไม่สามารถแทงทะลุมันได้"
เขาเอาโล่อันนั้นส่งให้ทุกคนดูต่อๆ กันไป หวังว่าจะมีใครสักคนซื้อ ขณะที่โล่อันนั้นส่งถึงมือของเด็กชายคนหนึ่ง เด็กคนนั้นพิจารณาดูโล่อันนั้นอย่างสนใจ รู้สึกชอบโล่นั้นมาก แต่ทันใดนั้นเอง บนใบหน้าของเด็กก็แสดงออกถึงความฉงนสนเท่ห์ขึ้นมา หลังจากคิดอยู่ครู่หนึ่ง เด็กคนนั้นก็ถามช่างทำอาวุธว่า
"ท่านเพิ่งพูดหยกๆ ว่าหอกของท่านเป็นหอกที่คมที่สุดในแผ่นดิน ไม่มีอะไรที่มันแทงไม่ทะลุ ใช่ไหม"
ช่างทำอาวุธตอบว่า
"ไม่ผิดแม้แต่น้อย จะให้ฉันส่งหอกให้เธอชมไหม"
เด็กคนนั้นถามต่อว่า
"แต่ท่านก็บอกอีกว่าโล่ของท่านเหนียวแน่นทนทานที่สุดในใต้ฟ้า ไม่มีอะไรสามารถแทงทะลุมันได้ ใช่ไหม"
ช่างทำอาวุธตอบว่า "เออ..."
"เด็กถามต่อด้วยสีหน้าที่แสดงความสงสัยว่า ผมหมายความว่า ถ้าใช้หอกของท่านแทงโล่ของท่าน ผลลัพธ์จะเป็นอย่างไร"
ผู้คนที่รุมล้อมอยู่ฟังแล้วต่างก็หัวเราะกันอย่างครื้นเครง ช่างทำอาวุธคนนั้นอายจนหน้าแดงหูแดง พูดอะไรไม่ออกแม้แต่คำเดียว
ท่านสาธุชนทั้งหลาย...
เราอย่าเป็นคนขี้โอ่ ชอบโอ้อวดกันนะ จะพูดจะแสดงอะไรก็ว่าไปตามเนื้อผ้า อย่าใส่สีตีไข่ เราจะได้ไม่ต้องอับอายขายหน้า เดือดร้อนในภายหลัง และขอให้แสดงออกมาตามที่เป็นจริง โดยแฝงไว้ด้วยความอ่อนน้อมถ่อมตน เราจะได้รับความเคารพยกย่องเกรงใจจากบุคคลอื่น และอยู่อย่างเป็นสุข
กุหา ถทฺธา ลปา สิงฺคี อุนฺนฬา จาสมาหิตา
น เต ธมฺเม วิรูหนฺติ สมฺมาสมฺพุทฺธเทสิเต
คนหลอกลวง เย่อหยิ่ง เพ้อเจ้อ ขี้โอ่ อวดดี และไม่ตั้งมั่น
ย่อมไม่งอกงามในธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงแล้ว
(องฺ. จตุกฺก. 21/36)
จากหนังสือ มังกรสอนใจ
พระมหาสมชาย ฐานวุฑฺโฒ M.D., Ph.D.
