นิทานชาดกเรื่อง
อำมาตย์บัณฑิต กับ พระยาช้างต้น
อภิณหชาดก ว่าด้วยการติดเพื่อน
ภาพ ป๋องแป๋ง
ลงสี ปูเป้
จบ
ที่มา : หนังสือนิทานชาดก โดย พระภาวนาวิริยคุณ
อภิณหชาดก
:: สาเหตุที่ตรัสชาดก ::
.......มีชายสองคนเป็นเพื่อนรักกันมาก ชายคนหนึ่งเข้ามาบวชในพระพุทธศาสนา ส่วนเพื่อนแม้มิได้บวช ก็บำเพ็ญตนเป็นอุบาสก ทำบุญให้ทานโดยสม่ำเสมอ ทุกๆ วันเพื่อนที่บวชเป็นพระ จะไปฉันอาหารยังเรือน ของเพื่อนที่เป็นอุบาสก เมื่อฉันเสร็จ เพื่อนผู้เป็นอุบาสกจะเดินมาส่ง ถึงเชตวันมหาวิหาร และนั่งสนทนากัน พอถึงเวลากลับเพื่อนผู้เป็นภิกษุจะเดินไปส่งจนถึงประตูเมือง ภิกษุทั้งหลายได้สนทนากันที่ธรรมสภาในเรื่องนี้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จมา และทรงสอบถาม เมื่อทรงทราบเรื่องแล้ว จึงทรงระลึกชาติด้วยบุพเพนิวาสานุสติญาณ แล้วพระพุทธองค์ทรงนำ อภิณหชาดก มาตรัสดังนี้
:: ข้อคิดจากชาดก ::
.....การมีเพื่อนเป็นสิ่งดี แต่การติดเพื่อนจะให้โทษ เพราะก่อให้เกิดทุกข์ 2 ประการคือ
.....1. ทุกข์เพราะความคิดถึง
.....2. ทุกข์เพราะเสียการงาน
.....แม้กระทั่งในครอบครัวก็เช่นกัน สามีภรรยาที่ติดฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งมากจนเกินไป พ่อแม่ที่ติดลูกจนทะนุถนอม และห่วงใยดังไข่ในหิน ก็ไม่ปาน ย่อมไม่ก่อให้เกิด ประโยชน์แก่ฝ่ายใดเลย เพราะนอกจากจะสร้าง ความทุกข์ กังวลใจ ให้ต้องทรมานซึ่งกันและกัน เมื่อพรากจากแล้ว ยังทำให้ต่างฝ่ายไม่สามารถเป็น ตัวของตัวเองได้ เป็นการถ่วงความเจริญก้าวหน้าของกันและกันอีกด้วย ดังนั้น ใครที่กำลังรักใคร่ในบุคคลใดก็ตาม พึงเตือนตนให้รักแต่พอประมาณ ส่วนใครที่ไม่ได้รักใคร่ผู้ใด ก็อย่าได้ขวนขวยให้วุ่นวายใจ ให้คิดเสมอว่า "มากรักก็มากน้ำตา ไม่มีรักก็ไร้น้ำตา"