วิญญูชน แปลว่า ผู้รู้แจ้ง ผู้รู้โดยแจ่มแจ้ง ชัดเจน
วิญญูชน ใช้หมายถึงคนฉลาด นักปราชญ์ ผู้รอบรู้ ผู้มีปัญญา ผู้รู้ผิดรู้ชอบ
วิญญูชน คือผู้ประกอบด้วยหลักนักปราชญ์ คือ สุ จิ ปุ ลิ ประกอบด้วยปัญญาพินิจ มีหลักถูกวิธีถูกระบบ พิจารณาไตร่ตรองรอบคอบ แล้วสามารถแยกแยะผิดถูก ชั่วดี ควรไม่ควร เหมาะ ไม่เหมาะ เป็นต้นได้อย่างถูกต้องแจ่มแจ้ง
วิญญูชน เป็นผู้สามารถที่จะรู้ธรรมของพระพุทธเจ้าได้ ดังบทพระบาลีว่า
ปจตตตํ เวทิตพุโพ วิญญูหิ - พระธรรมอันวิญญูชนจะพึงรู้ได้เฉพาะตน
