วันสำคัญประจำปี

วรธัมโมวาท
(สมเด็จพระญาณสังวร)
สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก
วันเด็กแห่งชาติ พุทธศักราช ๒๕๔๙

วันสำคัญอีกวันหนึ่งของชาติ คือวันเด็กแห่งชาติ ที่ผู้ใหญ่คือคณะรัฐมนตรีประกาศยอมรับความสำคัญของเด็ก ด้วยการให้จัดเฉลิมฉลองเป็นประจำทุกปีในวันเสาร์ที่สองของเดือนมกราคม
เคยกล่าวมาแล้วหลายครั้ง ว่าเด็กเป็นอนาคตของชาติ จริงดังที่รู้กันและกล่าวถึงกันอยู่ตลอดมา เด็กเป็นอนาคตของชาติ นับเป็นความสำคัญอย่างยิ่งของเด็ก แต่ผู้ใหญ่เป็นอนาคตของเด็ก

ผู้ใหญ่จึงเป็นความสำคัญที่สุดของชาติ เห็นได้ชัดเจนเป็นลำดับดังนี้ อนาคตชองชาติอยู่ในมือของเด็กและอนาคตของเด็กอยู่ในมือของผู้ใหญ่ นั่นก็เท่ากับชาติอยู่ในมือของผู้ใหญ่ในชาตินั่นเอง ผู้ใหญ่เป็นแบบอย่าง อย่างไรให้เด็กดูให้เด็กรู้ให้เด็กเห็น จนฝังจิตฝังใจ จนรับไว้เป็นนิสัยใจคอการปฏิบัติของเด็กไปโดยไม่รู้ตัวเป็นอนาคตของเด็ก นั่นก็คือเป็นอนาคตของชาติด้วย
ผู้ใหญ่ในปัจจุบันเป็นอย่างไร อนาคตของชาติจะเป็นเช่นนั้น โดยมีเด็กในปัจจุบันนั่งเองเป็นผู้สืบสาน เด็กในปัจจุบันที่จะเป็นอนาคตของชาติ หรือเป็นผู้ใหญ่ในอนาคต ก็คือเป็นผู้ที่รับสิ่งที่พบเห็นเป็นการพูดการทำของผู้ใหญ่ไว้เป็นแบบอย่าง คิดตามพูดตามทำตามตั้งแต่ยังเป็นเด็กจนกระทั่งเป็นผู้ใหญ่ คือเป็นอนาคตของชาตินั่นเอง

กล่าวโดยสรุป ยุคสมัยปัจจุบันเป็นยุคที่เรามองโลกทั้งใย เด็กๆ ทุกคนถือว่าเป็นสมบัติของมนุษยชาติ เด็กยังเป็นผู้บริสุทธิ์ผุดผ่อง เปรียบเหมือนผ้าข้าว เอาสีอะไรไปใส่ย่อมเป็นสีนั้น จึงขอฝากเด็กๆ ไว้กับผู้ใหญ่ ฝากอนาคตของชาติไว้กับเด็กๆ เพราะเขาเป็นความหวังของประชาชนการศึกษาถึงโลกในใจของเด็กๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งความคิดของพวกเขาเป็นหนึ่งในแบบฝึกหัดที่สำคัญที่สุดของผู้ใหญ่

ขออำนวยพร

ความหมายตราสัญลักษณ์วันเด็กแห่งชาติ

แนวความคิด
"ความสามัคคี" ดังพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่ทรงดำรัสไว้ว่า "ประเทศชาติบ้านเมืองของเรานั้น จะเจริญก้าวหน้าได้ คนในชาติ ต้องมีความสามัคคี"
ตราสัญลักษณ์นี้ใช้ตัวแทนเด็ก 4 คน จาก 4 ภาค เป็นตัวแทนของเด็กไทยในผืนแผ่นดินไทยเดียวกัน ภายใต้คำขวัญวันเด็กที่ว่า อยากฉลาด ต้องขยันอ่าน ขยันคิด

สาร
พันตำรวจโท ทักษิณ ชินวัตร นายกรัฐมนตรี
เนื่องในโอกาส “วันเด็กแห่งชาติ” ประจำปี ๒๕๔๙
วันที่ ๑๔ มกราคม ๒๕๔๙

-------------------------------------------------------------

เนื่องในโอกาส “วันเด็กแห่งชาติ” ประจำปีพุทธศักราช ๒๕๔๙ วันเสาร์ที่ ๑๔ มกราคม ๒๕๔๙ ผมขอส่งความระลึกถึงและความปรารถนาดีมายังเด็กไทย และผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการดำเนินงานด้านเด็กและเยาวชนด้วยความจริงใจ

ทุกคนในโลกนี้ล้วนแต่เคยผ่านชีวิตความเป็นเด็กมาแล้วด้วยกันทั้งสิ้น จึงต้องรู้ว่าเด็กต้องการอะไร คิดและรู้สึกอย่างไร และมีปฏิกิริยาเช่นไรในสภาวการณ์ต่างๆ แต่กลับเป็นเรื่องน่าประหลาดใจที่เมื่อเวลาผ่านไป เมื่อคนเรายิ่งเติบโตใหญ่ขึ้น ช่องว่างและความเข้าใจระหว่างเด็กและผู้ใหญ่ก็ยิ่งห่างไกลกันออกไปทุกที

เด็กควรเข้าใจผู้ใหญ่หรือว่าผู้ใหญ่ต่างหากที่ควรเข้าใจเด็ก คำตอบที่ดีที่สุดน่าจะเป็นทั้งสองฝ่ายต่างต้องเข้าใจซึ่งกันและกัน แต่ผู้ใหญ่ควรจะรู้ว่า ไม่มีผู้คนในยุคสมัยใดที่ต้องเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในเวลาอันรวดเร็วเท่ากับยุคสมัยนี้ และสิ่งนี้เองที่ส่งผลกระทบต่อเด็กและเยาวชนของเราอย่างกว้างขวาง ดังนั้น หากเรามุ่งหวังให้เด็กในวันนี้เติบโตขึ้นเป็นผู้ใหญ่ที่มีพลังอย่างเต็มที่ในวันข้างหน้า เราก็ต้องเข้ามาให้การดูแลเอาใจใส่เด็กในวันนี้ให้ดี ไม่เพียงแต่ความเข้าใจเท่านั้น แต่รวมไปถึงการเตรียมความพร้อมด้านโภชนาการ ด้านสุขภาพเด็ก การศึกษา การส่งเสริมวัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อมการเตรียมการประกอบอาชีพ การให้โอกาส และรวมไปถึงการส่งเสริมการมีส่วนร่วมในสังคมในด้านต่างๆ ด้วย

ผมไม่อยากเห็นเราทำผิดหรือก่อให้เกิดความผิดพลาดแก่สังคมของเรา โดยการละทิ้งเด็กๆ ซึ่งเป็นอนาคตของประเทศ การใส่ใจให้เวลาและร่วมกันแก้ไขปัญหาให้แก่เด็ก คือ การสร้างอนาคตของประเทศไทย ซึ่งเราจะต้องร่วมด้วยช่วยกันตั้งแต่บัดนี้ เพื่อพัฒนาเด็กๆ ของเราไปสู่สิ่งที่ดีกว่าเพราะเรื่องของเด็กเป็นเรื่องที่ไม่อาจรีรอได้อีกต่อไป และการทำให้เด็กได้รับ การพัฒนาอย่างรอบด้านก็คือการสร้างครอบครัวที่เข้มแข็ง มีความรัก ความอบอุ่น ความปลอดภัย และมีสุขภาพที่ดีทั้งทางร่างกายและจิตใจ

ในโอกาสวันเด็กแห่งชาติปีนี้ ผมได้ให้คำขวัญแก่เด็กๆ ว่า “อยากฉลาด ต้องขยันอ่าน ขยันคิด” เพราะการอ่านและการคิดทำให้เกิดปัญญาที่เข้มแข็ง ผมจึงหวังเป็นอย่างยิ่งว่าเด็กไทยทุกคนจะเป็นคนที่ขยันอ่านและขยันคิด ขณะเดียวกัน ผู้ปกครองหรือครอบครัวก็ควรช่วยกันส่งเสริมการศึกษาของเด็ก แนะนำให้เด็กรู้จักการเลือกอ่านและคิดอย่างเป็นเหตุเป็นผล คิดอย่างสร้างสรรค์ เพื่อเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาบ้านเมืองให้ก้าวหน้ารุ่งเรืองต่อไป
สุดท้ายนี้ ผมขออาราธนาคุณพระศรีรัตนตรัยและอำนาจศักดิ์สิทธิ์ในสากลที่ทุกท่านเคารพนับถือ โปรดดลบันดาลให้เด็กและเยาวชนไทย ตลอดจนผู้ที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาและดูแลเด็กและเยาวชนทุกคน จงประสบแต่สรรพสิ่งมิ่งมงคลและจตุรพิธพรชัย เจริญด้วยสติปัญญาและพลานามัยสัมฤทธิผลในสิ่งอันพึงปรารถนาทุกประการตลอดไป