วันมหารำลึก
ระลึกถึงพี่น้องนักสร้างบารมีที่ต้องเดินทางล่วงหน้าไปก่อน จะต้องตั้งจิตอย่างไรจึงจะเกิดประโยชน์แก่ตัวเราและผู้ล่วงลับ ?
ผู้ที่ไม่เคยศึกษาเรียนรู้เรื่องราวความเป็นจริงของชีวิต มักจะคิดว่าการนึกถึงความตายเป็นสิ่งที่ไม่เป็นมงคล ความตายเป็นสิ่งน่ากลัวสำหรับผู้ใช้ชีวิตอย่างลืมตาย
ตรงข้ามสำหรับผู้ใฝ่ธรรม หมั่นศึกษาเรียนรู้เรื่องราวความเป็นจริงของชีวิตกลับคิดว่า การระลึกถึงความตายเป็นเรื่องที่เป็นมงคล เพราะเป็นสัจจะธรรม ที่ทุกคนหนีไม่พ้น และความตายไม่มีนิมิตรหมาย ตอกย้ำอยู่เสมอว่า เราพร้อมที่จะตายหรือยัง เราได้ทำสิ่งที่ควรทำเสร็จสิ้นแล้วหรือยัง และพร้อมที่จะปล่อยวางสิ่งทั้งปวงแล้วหรือยัง คอยกระตุ้นเตือนให้เราดำเนินชีวิตด้วยความไม่ประมาท และไม่หลงเพลิดเพลินกับสิ่งที่มิใช่สาระของชีวิต ขณะเดียวกันก็ช่วยให้เราเกิดดวงปัญญาเห็นแจ้งในสัจธรรมของชีวิตว่า ไม่มีอะไรเที่ยงแท้ ไม่มีอะไรน่ายึดถือ คลายความผูกพันในคน สัตว์ สิ่งของ
- พระพุทธเจ้าทรงสอนให้ระลึกถึงความตายอยู่เสมอ ได้ตรัสแนะนำให้ภิกษุเจริญมรณะสติอยู่เป็นประจำ ความตายเกิดขึ้นทุกขณะจิต ความตายมีทุกขณะ ควรไม่ประมาท ขวนขวายพากเพียร ไม่ปล่อยเวลาให้เปล่าประโยชน์ เป็นคำสอนที่พระองค์ทรงเน้นมาก เพราะเมื่อมีการเจริญมรณะสติ หรือเมื่อตระหนักถึงความไม่เที่ยงของชีวิต ก็จะรีบขวนขวาย บาปหรืออกุศลธรรมที่ตนยังละไม่ได้ ยังมีอยู่หรือไม่ หากยังมีอยู่ ควรพากเพียร ไม่ท้อถอย เพื่อละบาปและอกุศลธรรมเหล่านั้นเสีย หากละได้แล้ว ก็ควรมีปีติปราโมทย์ พร้อมกับหมั่นเจริญกุศลธรรมทั้งหลายให้เพิ่มพูนมากขึ้นทั้งกลางวันและกลางคืน อย่างไรก็ตามเมื่อความตายมาประชิดตัว พระองค์ทรงสอนให้ปล่อยวางสิ่งทั้งปวง
แม้กระทั่งเมื่อพระองค์ใกล้จะปรินิพพาน โอวาทครั้งสุดท้ายของพระองค์ก็ยังเน้นย้ำถึงความไม่เที่ยงของชีวิต ดังตรัสว่า “สังขารทั้งหลายไม่เที่ยง มีความเสื่อมไปเป็นธรรมดา ท่านทั้งหลายจงทำความไม่ประมาทให้ถึงพร้อมเถิด”
- กาลย่อมผ่านไป ราตรีย่อมล่วงไป วันก็ผ่านไป ชั้นของวัยย่อมละลำดับไป ชั้นของวัยเป็นไฉน เด็กเล็กๆ ละลำดับเด็กเรื่อยมา เป็นคนโตๆ เป็นลำดับมา หนุ่มสาวละเป็นลำดับมา แก่เฒ่าละเป็นลำดับมา อีกหน่อยก็หมด ละลำดับอย่างนี้มาเรื่อย เหมือนอย่างกาลเวลาล่วงไปไม่กลับมา กาลเวลานะ อดีตกาลปีที่ล่วงไปแล้ว ปัจจุบันกาลปีที่เป็นปัจจุบันนี้ อนาคตกาลปีที่จะมีมาข้างหน้าผ่านไปหมด นี่แหละกาลผ่านไป วันเวลา วันนี้ผ่านไปบ้างแล้ว ผ่านไปแล้วเป็นอดีต ที่กำลังปรากฏ ฟังเทศน์อยู่นี้เป็นปัจจุบัน วันที่จะมีมาข้างหน้าเป็นอนาคต นั่นแหละเรียกว่ากาลเวลาผ่านไปๆ ราตรีล่วงไปวันหนึ่งคืนหนึ่งผ่านไปไม่ถอยกลับมาเลย ชั้นของวัยเด็กเล็กๆ เป็นหนุ่มสาว เป็นแก่เป็นเฒ่า ก็ละลำดับเรื่อยไป ไม่ได้หยุดอยู่เลยสักนิด ไม่รอใครเลย เอ็งจะรออย่างไรก็ตามเถิด ข้าไม่รอเจ้า ความจริงเป็นอย่างนี้ ก็ต้องละลำดับไป ผู้มีปัญญาเห็นเหตุนั้น เป็นภัยในความตายทีเดียว ไอ้กาลเวลาผ่านไป ราตรีล่วงไป ชั้นของวัยละลำดับไป นั้นเป็นภัยในความตายเทียวนะ ตัวตายทีเดียวไม่ใช่ตัวอื่นละ เมื่อรู้ชัดเช่นนี้ เมื่อรู้ชัดจริงลงไปเช่นนี้แล้ว อย่างมุ่งอื่น มุ่งแต่บำเพ็ญการกุศลไป ที่จะนำความสุขมาให้แท้ๆ ไม่ต้องไปสงสัย สาธุกํ ยังประโยชน์ให้สำเร็จ
(มรดกธรรม)พระมงคลเทพมุนี(สด จันทสโร)พระผู้ปราบมาร
ระลึกถึงความตายสบายนัก
มันหักรักหักหลงในสงสาร
บรรเทามืดโมหันต์อันธการ
ทำให้หาญหายสะดุ้งไม่ยุ่งใจ
พระศาสนโสภณ (แจ่ม จตฺตสลฺโล)
