1.พอใจหยุดนิ่งถูกส่วนเข้า จิตก็ขยาย อาการขยายของจิตหรือของใจนี้ เรียกว่า ความเบิกบาน แล้วผลแห่งความที่ใจมันขยาย กว้างขวางออกไป ก็จะนำมาซึ่งความสุข ความสดชื่น คือ ความสบายกาย สบายใจ มีความสดชื่น นี่เพียงหยุดในเบื้องต้นที่ยังไม่ได้เห็นอะไรเลย ก็จะมีอาการอย่างนี้
2.เมื่อจิตเริ่มหยุดมากขึ้น อาจจะมีอาการขนลุกซู่ซ่าขึ้นมา น้ำหูน้ำตาไหล ใจเต้นตึกตักหรือบางทีมีความรู้สึกตัวชาๆ ชาที่ก้นกบ ที่เข่า ที่ขา มันชาไปทั้งแถบ ซึ่งอาจทำให้เราตกใจกัน หรือมีความรู้สึก ส่วนข้างล่างหาย มือไม้หนัก หนักแล้วก็ชา ชาแล้วเบาหายเลย นั่นเป็นอาการที่ใจมันกำลังจะหยุด มันจะติดที่ศูนย์กลางกายแล้ว มันใกล้เกือบจะถูกส่วนแล้ว
3.เกิดอาการตัวโยกรู้สึกตัวโยกตัวโคลง เหมือนเรานั่งเรือโต้คลื่นหรือนอนในเปลแล้วใครไกวเปล เป็นเพราะใจเข้าใกล้ศูนย์กลางกายเข้าไปแล้ว ตัวโคลง ตัวหมุน เป็นอาการที่ใจปรับจากภาวะหยาบเข้าไป สู่ความละเอียดภายใน
4.เกิดอาการอึดอัด เหมือนลมหายใจจะขาด เพราะกำลังเปลี่ยนจังหวะการหายใจ จากการหายใจ ทางจมูกมาเป็นการหายใจทั้งตัว หรือเปลี่ยนจากการหายใจหยาบเป็นละเอียด ลมไม่หยุด แต่ใจกำลังจะหยุด
5.ตัวยืด หรือตัวย่อลง เป็นเพราะความบริสุทธิ์ของใจที่เกิดขึ้น ความบริสุทธิ์ทางไหนมากกว่าก็ไปทางนั้นก่อน เช่น ความบริสุทธิ์ข้างบนมากก็ขยายข้างบน เราจะรู้สึกว่าตัวยืดขึ้น ถ้าความบริสุทธิ์ข้างล่างมาก เราจะมีความรู้สึกว่าตัวย่อลง ถ้าความบริสุทธิ์ไปข้างๆ ก็จะมีความรู้สึกว่าตัวเราขยายทั้งตัว กลืนไปกับบรรยากาศ
6.ตัวโล่งๆ โปร่งๆ เหมือนร่างกายที่ปราศจากอวัยวะภายใน เป็นช่องโล่งๆ โปร่งๆ แล้วความรู้สึกจะของเราก็จะขยายคือตัวจะพองโตขึ้นขยายขึ้น คล้ายๆ อยู่กลางอวกาศคือมันจะเวิ้งว้าง มันจะเคว้งคว้าง กว้าง พูดง่ายๆ ใจเริ่มกว้างขวาง เป็นอิสระ คล้ายๆ ว่าจะเริ่มออกมาจากที่แคบ ไปสู่ที่โล่งกว้าง ตัวจะขยาย ความรู้สึกว่าสิ่งแวดล้อมขยายไปพร้อมกับร่างกาย ความรู้สึกของเราก็จะขยายตาม มันพอง มันโต เมื่อรักษาอารมณ์สบายได้ต่อเนื่องสม่ำเสมอ โดยไม่คำนึงว่าจะได้อะไร เห็นอะไร หรือเป็นอะไร ไม่ช้าก็จะเข้าถึงความถูกส่วน
7.เมื่อเราประคองให้ใจหยุดนิ่งต่อไปอีก ใจก็จะหยุดได้สนิทเพิ่มขึ้น เมื่อหยุดได้สนิทเพิ่มขึ้นแสงสว่าง ก็จะเกิดขึ้น คล้ายๆ ฟ้าสางๆ จนกระทั่งสว่างเหมือนดวงอาทิตย์ตอน 6 โมงเช้า 7 โมง 8 โมง เรื่อยไปเลยตามลำดับ3)
-------------------------------------------------------
พระเทพญาณมหามุนี, พระธรรมเทศนา, 5 กรกฎาคม 2535.
จากหนังสือ DOU MD 204 สมาธิ 4
เทคนิคการทำสมาธิเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
