ประเภทของธาตุ 18 แบ่งตามหน้าที่
ธาตุทั้ง 18 นี้เมื่อจำแนกเข้าในชุดเดียวกัน ทำหน้าที่ด้วยกัน จำแนกออกเป็น 6 หมวด คือ
1.จักขุธาตุ รูปธาตุ จักขุวิญญาณธาตุ
2.โสตธาตุ สัททธาตุ โสตวิญญาณธาตุ
3.ฆานธาตุ คันธธาตุ ฆานวิญญาณธาตุ
4.ชิวหาธาตุ รสธาตุ ชิวหาวิญญาณธาตุ
5.กายธาตุ โผฏฐัพพธาตุ กายวิญญาณธาตุ
6.มโนธาตุ ธัมมธาตุ มโนวิญญาณธาตุ
------------------------------------------------------------
4) วัดปากน้ำ ภาษีเจริญ และสมาคมศิษย์หลวงพ่อวัดปากน้ำก, มรดกธรรมของหลวงวัดปากน้ำ(พระมงคลเทพมุนี), กรุงเทพฯ : อมรินทร์ แอน พับลิชชิ่ง, 2539 หน้า 156-159.
MD 408 สมาธิ 8: วิปัสสนากัมมัฏฐาน