พุทธพจน์เตือนใจ
"บุคคลนั่งหรือนอนที่ร่มเงาของต้นไม้ใด ไม่พึงหักรานกิ่งของต้นไม้นั้น เพราะผู้ประทุษร้ายมิตรเป็นคนเลวทราม" เตมียชาดก
การจะดูว่าใครเป็นคนดีหรือไม่ดี ผู้รู้ท่านบอกว่า ให้สังเกตตรงที่มีความกตัญญูกตเวทีหรือไม่ เพราะความกตัญญูเป็นพื้นฐานของคนดี และเป็นบันไดที่จะก้าวไปสู่ความเจริญรุ่งเรือง ทั้งทางโลก และทางธรรม สิ่งที่ควรมีความกตัญญูได้แก่กตัญญูต่อบุคคล คือใครก็ตามที่เคยมีพระคุณต่อเรา ไม่ว่าจะมากหรือน้อย ก็ต้องพยายามหาโอกาสตอบแทนคุณให้ได้ กตัญญูต่อสัตว์ที่เราเคยใช้งาน โดยมีความกรุณาปรานี เลี้ยงดูให้อาหารอย่าให้อดอยาก ให้ได้กินได้นอนได้พักผ่อนตามเวลา
กตัญญูต่อวัตถุสิ่งของ คือของสิ่งใดก็ตามที่มีคุณต่อเรา เช่น หนังสือธรรมะหนังสือเรียน สถาบันการศึกษา หรือวัดวาอาราม ก็ต้องรู้จักทำนุบำรุงรักษาอย่างน้อย ไม่ทำลาย ไม่ลบหลู่ กตัญญูต่อบุญ คือต้องตระหนักว่า ที่เรามีชีวิตที่ยืนยาว มีร่างกายแข็งแรง และเจริญก้าวหน้ามาได้จนถึงทุกวันนี้ ก็เพราะผลบุญในอดีต และต้องหมั่นสั่งสมบุญให้มากยิ่งๆ ขึ้นไป ไม่มัวกินบุญเก่า แต่ต้องสร้างบุญใหม่เพิ่มเติม เพราะบุญเท่านั้นเป็นสิ่งที่อยู่เบื้องหลังของความสุข และความสำเร็จทุกอย่าง
ความกตัญญูประการสุดท้าย คือ กตัญญูต่อตัวเราเอง เราต้องตระหนักว่าสรีรยนต์นี้ เป็นอุปกรณ์สำคัญในการสร้างบารมี และการทำมาหากิน จำเป็นต้องทะนุถนอมดูแลรักษาให้ดี ไม่ประทุษร้ายตนเองด้วยการนำสิ่งไม่ดีเข้ามาสู่ร่างกาย เช่นดื่มเหล้า เสพสิ่งเสพย์ติด ไม่เอาร่างกายที่แข็งแรงนี้ไปเบียดเบียน ฆ่าสัตว์ ลักขโมย ประพฤติผิดศีลผิดธรรม ควรใช้ไปในทางที่ก่อให้เกิดกุศล ที่จะนำตนให้ไปสู่สวรรค์และนิพพาน
"จากส่วนหนึ่ง ของรายการธรรมะเพื่อประชาชน โดย พระเทพญาณมหามุนี"
