หน้า 2 จบ

มหาอุปราชผู้ทรงปัญญา
ทุมเมธชาดก ว่าด้วยการใช้อำนาจให้เป็นประโยชน์

ภาพ  ป๋องแป๋ง
ลงสี  ปูเป้

จบ

Copyright © Dhammakaya Foundation. All rights reserved.

ที่มา : หนังสือนิทานชาดก โดย พระภาวนาวิริยคุณ

ทุมเมธชาดก
 

:: สาเหตุที่ตรัสชาดก :: 

.....นับตั้งแต่วันตรัสรู้เป็นต้นมา พระบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงออกประกาศพระศาสนา ทรงมีพระวิริยะอุตสาหะเสด็จไปโปรดสัตว์ โดยไม่เลือกฐานะ หนทางทุรกันดารเพียงใด พระมหากรุณาธิคุณอันยิ่งใหญ่หาที่สุดมิได้นี้ ทำให้ชาวโลกมีโอกาสได้ดื่มรสพระธรรมคำสั่งสอน ได้พบความสุขอันแท้จริงโดยทั่วหน้า

.....ในสมัยพุทธกาล ขณะที่พุทธบริษัทกำลังประชุมสรรเสริญพระพุทธคุณ พระพุทธองค์ก็ทรงปรารภถึงการบำเพ็ญประโยชน์ของพระองค์ สมัยเมื่อครั้งยังเสวยพระชาติเป็นพระโพธิสัตว์ เพื่อให้เขาเหล่านั้นเกิดกำลังใจที่จะประพฤติธรรมตามพระองค์ แล้วทรงตรัสเล่า ทุมเมธชาดก ดังนี้

:: ข้อคิดจากชาดก ::

.....๑ . บางครั้งเพื่อความสำเร็จของงาน เราจำเป็นต้องใช้นโยบายโอนอ่อนผ่อนตามในการปกครองไปสักระยะหนึ่งก่อน แต่ต้องตีวงจำกัดให้ดีว่า จะโอนอ่อนผ่อนตามในกรณีใดบ้าง และในช่วงระยะเวลายาวนานแค่ไหน ถ้าเป็นการปกครองบ้านเมือง ก็อาจใช้หลักที่ว่า “ การทูตนำหน้า การทหารตามหลัง ”
อย่างไรก็ตาม ต้องระวังอย่าให้ โอนอ่อน กลายเป็นอ่อนแอ แต่ก่อนจะดำเนินนโยบายใดๆ ก็ตาม ผู้นำเองจะต้องฝึกหัดอบรมตนเองให้เป็นคนดี มีสัมมาทิฐิ มีความประพฤติดีงามเป็นที่รักที่เชื่อใจ และเกรงใจของประชาชนโดยส่วนรวมเสียก่อน เมื่อประชาชนไว้ใจให้สนับสนุนแล้ว จึงจะทำงานได้ผล

.....๒ . เมื่อมีอำนาจแล้ว ต้องใช้อำนาจไปในทางสร้างสรรค์ให้เกิดประโยชน์เต็มที่ ถ้าใครมีอำนาจแล้วไม่ใช้ หรือใช้ไม่เป็นจะยิ่งทำให้บ้านเมืองสับสนวุ่นวายไปหมด