นิทานอีสป เรื่อง ชายหนุ่มกับม้าพยศ
ผู้แต่ง : อีสป
ชายหนุ่มคนหนึ่งคิดว่าตนเองเป็นคนขี่ม้าที่เก่งที่สุด เมื่อเห็นม้ากินหญ้าอยู่ริมคอกจึงกระโดดขึ้นไปบนหลังม้า แต่หารู้ไม่ว่าม้านั้นไม่พร้อมที่จะยังให้ขี่ มันรู้สึกหนักเหมือนอะไรอยู่บนหลัง มันตกใจและยากที่จะตวบคุมตนเอง มันจึงวิ่งเตลิดเปิดเปิงไปข้างหน้าอย่างไร้ทิศทาง ชายหนุ่มคนนั้นไม่รู้จะทำเช่นไร เขาได้แต่ตกใจ
ม้ามุ่งหน้าด้วยความรวดเร็วปานจรวด ทันใดนั้นเพื่อนของคนขี่ม้าเห็นจึงร้องถามว่า
"นี่! เจ้าจะรีบไปไหนกัน ม้าของเจ้านี่มันช่างรวดเร็วดีจัง"
"ข้าก็ไม่รู้ว่ามันจะรีบร้อนไปไหน เพราะตัวข้าไม่ได้บอกให้มันออกวิ่งเลย มันพาข้าไปเองต่างหาก"
:: นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า ::
ทำการสิ่งใดต้องคิดให้รอบคอบถึงผลเสียที่จะตามมา
:: พุทธภาษิต ::
อปฺปมตฺโต ปมตฺเตสุ สุตฺเตสุ พหุชาคโร
อพลสฺสํว สีฆสฺโส หิตฺวา ยาติ สุเมธโส.
คนมีปัญญาดี ไม่ประมาทในเมื่อผู้อื่นประมาท
มักตื่นในเมื่อผู้อื่นหลับ ย่อมละทิ้ง ( คนโง่)
เหมือนม้าฝีเท้าเร็ว ทิ้งม้าไม่มีกำลังไปฉะนั้น.
(พุทฺธ) ขุ. ธ. ๒๕/ ๑๘, ๑๙.