นิทานอีสป เรื่อง แม่ไก่
ผู้แต่ง : อีสป
แม่ไก่เป็นครูที่สัตว์ทั้งหลายเคารพนับถือ ไม่ว่าจะเป็นบรรดาเป็ด นกนางแอ่น และนกหัวขวานต่างพาลูกหลานของตนไปเรียนที่โรงเรียนของแม่ไก่
วันหนึ่งแม่ไก่พาลูกศิษย์ทั้งหลายออกไปนอกเล้า ทันทีที่ลูกนกนางแอ่นเห็นท้องฟ้าที่ว่างเปล่าก็พูดอย่างมีความสุขว่า
"ครูจ๊ะ ข้าบินได้แล้ว ขอให้ข้าได้บินขึ้นไปบนท้องฟ้าเถิด"
แม่ไก่รีบห้ามลูกนกนางแอ่นทันทีว่า
"ลูกเอ๋ย การที่เจ้าบินขึ้นไปบนท้องฟ้ามันอันตรายมาก เพราะถ้าเจ้าบินตกลงพื้นขาเจ้าอาจหักได้ การเดินเป็นสิ่งที่ปลอดภัยที่สุด"
เมื่อแม่ไก่พาลูกศิษย์เดินมาถึงแม่น้ำ ลูกเป็ดก็พูดขึ้นว่า
"ครูจ๊ะ ข้าว่ายน้ำได้แล้ว ขอให้ข้าว่ายน้ำข้ามแม่น้ำไปเถิด"
แม่ไก่ห้ามลูกเป็ดว่า "การว่ายน้ำข้ามแม่น้ำมันอันตรายมากนะ เพราะเจ้าอาจจมน้ำตาย ใช้เรือข้ามแม่น้ำดีกว่านะ"
แม่ไก่จึงพาลูกศิษย์ทั้งหลายลงเรือเพื่อข้ามแม่น้ำไปอีกฝั่งตรงข้าม ลงจากเรือแล้วแม่ไก่ก็พาเหล่าลูกศิษย์เดินไปเรื่อยๆ จนถึงต้นไม้ต้นหนึ่ง ลูกนกหัวขวานจึงบอกแม่ไก่ว่า
"ครูจ๊ะ มีหนอนอยู่ในต้นไม้ ขอให้ข้าเอาหนอนออกมาจากต้นไม้เถิด"
แม่ไก่จึงบอกกับลูกนกหัวขวานว่า "เจ้าจงทำแต่ธุระของเจ้าเถิด"
แม่ไก่กลัวว่าบรรดาลูกศิษย์ของตนจะได้รับอันตรายในขณะที่ออกมาสู่โลกภายนอก จึงรีบต้อนลูกศิษย์ทั้งหลายเข้าไปอยู่ในเล้าเล็กๆ ตามเดิม
:: นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า ::
ครูที่ดีควรแนะลูกศิษย์ไปในทางที่ถูกต้อง
:: พุทธภาษิต ::
นิธีนํว ปวตฺตารํ ยํ ปสฺเส วชฺชทสฺสินํ
นิคฺคยฺหวาทึ เมธาวึ ตาทิสํ ปณฺฑิตํ ภเช
ตาทิสํ ภชมานสฺส เสยฺโย โหติ น ปาปิโย.
เห็นบัณฑิตใด ผู้มีปกติชี้ความผิดให้ ดุจผู้บอกขุมทรัพย์ให้
ซึ่งมีปกติกล่าวกำราบ มีปัญญา, พึงคบบัณฑิตเช่นนั้น,
เมื่อคบท่านเช่นนั้น ย่อมประเสริฐ ไม่เลวเลย.
(พุทฺธ ) ขุ. ธ. ๒๕/ ๒๕.