ธรรมะเพื่อประชาชน

ไม่มีสิ่งใด จะเสมอด้วยรัตนะ

....."ดูก่อนเจ้าลิจฉวี ความปรากฏขึ้นแห่งรัตนะ ๕ หาได้ยากในโลก รัตนะ ๕ คือ พระตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ๑ บุคคลผู้แสดงธรรมวินัยที่พระตถาคตประกาศแล้ว ๑ บุคคลผู้รู้แจ้งธรรมวินัยที่พระตถาคตประกาศแล้วอันผู้อื่นแสดงแล้ว ๑ บุคคลผู้รู้แจ้งธรรมวินัย ที่พระตถาคตประกาศแล้วอันผู้อื่นแสดงแล้ว ปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม ๑ กตัญญูกตเวทีบุคคล ๑ ดูก่อนเจ้าลิจฉวีทั้งหลาย ความปรากฏแห่งรัตนะ ๕ ประการนี้แล หาได้ยากในโลก"...ปิงคิยานีสูตร

.....รัตนะ แปลว่าแก้ว เป็นเครื่องยังใจให้ปลื้มปีติ หมายความว่าสิ่งใดก็ตาม ไม่ว่าจะเป็นคน สัตว์ สิ่งของ ถ้าหากอำนวยประโยชน์สุขให้แก่สรรพสัตว์ หรือนำความอิ่มอกอิ่มใจและความปีติเบิกบานมาให้ ท่านมักเปรียบสิ่งนั้นเป็นประดุจแก้ว เช่นคนดีก็เรียกว่า ลูกแก้ว พ่อแก้ว แม่แก้ว ถ้าเป็นสัตว์ ก็เป็นช้างแก้ว ม้าแก้ว เป็นต้น หากเป็นวัตถุธาตุที่บริสุทธิ์ ก็มีดวงแก้วมณี หรือแก้วสารพัดนึก เพราะฉะนั้นสิ่งใดที่ถือว่าลํ้าเลิศประเสริฐกว่าบรรดาสิ่งทั้งหลาย จึงได้รับยกย่องว่า เป็นแก้ว

.....พระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็เช่นเดียวกัน ทรงได้รับการเฉลิมพระนามว่า เป็นรัตนะหรือแก้วที่ลํ้าค่าที่สุด เพราะการอุบัติขึ้นของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแต่ละพระองค์นั้น เป็นสิ่งที่บังเกิดขึ้นได้ยาก บางยุคบางสมัยไม่มีพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จอุบัติขึ้นมาเลย กัปนั้นถือว่าเป็นสุญกัป เป็นกัปที่ว่างเว้นจากพระพุทธเจ้า หมู่สัตว์ต่างดำรงชีวิตอยู่ท่ามกลางความมืด คือ อวิชชา ไม่สามารถนำพาตนให้หลุดพ้นจากความทุกข์ไปได้ ดังนั้น พระพุทธองค์จึงถือเป็นรัตนะ ที่ไม่มีสิ่งใดเสมอเหมือน ผู้รู้จึงได้กล่าวสรรเสริญว่า ยํ กิญฺจิ รตนํ โลเก วิชฺชติ วิวิธํ ปุถุ รตนํ พุทฺธสมํ นตฺถิ ฯ รัตนะอย่างใดอย่างหนึ่งที่มีอยู่ในโลกนี้ ไม่ว่าจะเป็นรัตนะที่หยาบหรือละเอียด รัตนะทั้งหมดที่จะเสมอด้วยรัตนะ คือ พระพุทธเจ้าไม่มีเลย

-------------------------------------------------------

พุทธพจน์ สอนใจ
จากส่วนหนึ่ง ของ รายการธรรมะเพื่อประชาชน
โดย พระเทพญาณมหามุนี (หลวงพ่อธมฺมชโย)