เป็นตัวของตัวเอง
สิ่งที่มักจะพูดกันติดปากว่า
"ฉันนะชอบเป็นตัวของตัวเองมีความเป็นตัวของ
ตัวเองสูง ชอบความเป็นอิสระ ไม่ชอบอยู่ในกรอบ
ระเบียบวินัย อยู่แล้วอึดอัด"
ถ้าเราพิจารณาให้ลึกซึ้งในสิ่งที่พูดอย่างนี้ เขา
ชอบอิสระ อยากเป็นตัวของตัวเอง แต่การกระทำ
มักจะสวนทาง คือชอบตามใจตัวเองมากกว่าที่จะ
เป็นตัวของตัวเอง แต่ไปใช้สับสนปนกัน
ผู้ที่ชอบอิสระ เป็นตัวของตัวเอง จะมีแต่พระ
สัมมาสัมพุทธเจ้า พระอรหันต์เท่านั้น ที่ท่านเป็น
ตัวของตัวเอง เป็นอิสระ คือท่านไม่ถูกมารบังคับ
บัญชาได้ เป็นอิสระจากการบังคับบัญชาของเขา
ให้ใจทุรนทุรายกระสับกระส่ายตามใจตัวเองตาม
กระแสกิเลส ที่มันบังคับให้คิด พูด ทำ อย่างนั่น
เรื่อยเปื่อยกันไป
จนเข้าใจว่านั่นคืออิสรภาพความเป็นตัวของ
ตัวเอง แต่จริงแล้วไม่ใช่ นี่แหละยังอยู่บังคับ
บัญชาของเขา เป็นการตามใจตัวเองหรือพูด
เต็มๆว่า ตามใจตามกิเลสหรือมารเขาบังคับอยู่
ให้คิด พูด ทำอย่างนั้น ฟุ้งซ่านเรื่อยเปื่อยกันไป
อยากจะคิด พูด ทำอะไรก็ปล่อยตามใจกันไป
คือ แพ้เขาจนชิน อย่างนั้นไม่ใช่เป็นตัวของตัว
เอง นั่นยังไม่เป็นอิสระ
ตะวันธรรม