เรียบเรียงจากพระธรรมเทศนา
พระภาวนาวิริยคุณ
(หลวงพ่อทัตตชีโว)
ลูกเอ๊ย พ่อแม่ ครูอาจารย์ ไม่เคยสอนให้ลูกสูบบุหรี่
ไม่เคยสอนให้ลูกเล่นไพ่ ไม่เคยสอนให้ลูกโกหก
แต่ปรากฏว่า ของเหล่านี้เราเป็นกันเกือบทุกคน
เหล้า พ่อไม่เคยสอนให้กิน แต่ลูกก็กินเป็น
บุหรี่ พ่อไม่เคยสอนให้สูบ แต่ลูกก็สูบกันควันโขมงอย่างกับโรงสี
แม่ไม่เคยสอนให้โกหกเลย แต่ลูกก็โกหกกันเป็นว่าเล่น
นิสัยไม่ดีได้มาจากไหน
พ่อแม่ ครูบาอาจารย์ ไม่เคยสอนให้เราเกเรเลย ถามว่าแล้วเราได้นิสัยเหล่านี้มาจากไหน ลูกเอ๊ย มันก็ได้มาจากเพื่อนที่เราคบนั่นแหละ พ่อแม่สอนให้ลูกทำความดี แต่ลูกก็ไม่ค่อยอยากจะเอา ไปสังเกตดูให้ดีเถอะ นิสัยเลวๆ ทั้งหลายถามว่า ได้มาจากไหน ก็ได้มาจากเพื่อน แล้วเพื่อน ก็ได้นิสัยเลวๆ มาจากเรา ติดกันไปติดกันมา
ยกตัวอย่าง เรื่องเหล้า ทีแรกเพื่อนเอาเหล้ามาล่อเรา เราก็กินเข้าไป อาทิตย์สองอาทิตย์กินที เราก็ชักติดใจเข้า งวดนี้ชวนเพื่อนกินเหล้ากลับไปบ้าง วันสองวันกินที เพื่อนก็แน่เหมือนกัน ชวนเรากลับบ้าง งวดนี้เลยกินเหล้าได้ทุกวัน เราแน่หนักเข้าไปอีก ชวนเพื่อนกินเหล้าทั้งเช้าทั้งเย็น นี่เป็นอย่างนี้
นิสัยดีๆ ได้มาจากไหน
ในเวลาเดียวกัน นิสัยดีๆ หลายๆ อย่างก็ได้มาจากเพื่อนอีกเหมือนกัน
ยกตัวอย่าง ความสามารถความละเอียดลออในการทำงาน บางอย่างเราก็ได้มาจากเพื่อน เราไปได้มาแล้วก็มาปรับปรุงเป็นนิสัยของเรา วันหลังเพื่อนมาเห็นเราทำงานฝีมือดีๆ เพื่อนก็ลอกเอากลับไปเป็นของเขา แล้วก็เอาไปปรับปรุง เพื่อนปรับปรุงแล้วเราเห็นว่าดี เราก็เอากลับมาเป็นของเราอีก มันก็กลับกันไปกลับกันมา ถ่ายทอดความดีจากกัน นิสัยเลวๆ ก็ได้จากเพื่อนเลวๆ นิสัยดีๆ ก็ได้จากเพื่อนดีๆ
หลักการเลี้ยงลูกให้เป็นคนดี
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสั่งเอาไว้ว่า ถ้าอยากจะเป็นคนดีมีมงคลติดตัว เพื่อนเลวๆ เลิกคบเสีย เพื่อนขี้เหล้าเมายา เพื่อนเล่นการพนัน เพื่อนเจ้าชู้ เพื่อนขี้เกียจ เลิก ไม่คบกัน คบแล้วจะติดนิสัยเสียกันไปหมด
ในเวลาเดียวกันเพื่อนที่ดีๆ คบเถอะ คบไปทุกคน ใครเขามีความดี คบเขาเรื่อยไป นี่เป็นเรื่องตัวของเรา
หลวงพ่อขอฝากเรื่องสำหรับคนที่มีลูกแล้ว หรือกำลังจะมีลูกก็ตาม โบราณท่านเตือนไว้ อยากได้ลูกแก้ว ให้ทำ ๔ อย่างนี้
๑. ทำดีๆ ให้ลูกดู
อยากจะให้ลูกน่ารัก ลูกดี พ่อแม่ต้องทำดีๆ ให้ลูกดู พูดง่ายๆ พ่อแม่ก็เป็นเพื่อนชนิดหนึ่งของลูกเหมือนกัน แต่เป็นเพื่อนชนิดผู้ใหญ่ เพราะพ่อแม่เป็นคนที่ใกล้ชิดกับลูกที่สุด ทำดีๆ ให้ลูกดู ลูกจะได้ติดนิสัยดีๆ จากเรา
เพราะฉะนั้น ใครอยากจะได้ลูกดีๆ อย่าไปกินเหล้าให้ลูกดู ลูกจะได้ติดนิสัยดีๆ เอาไป
บางคนบอกว่า "อู้ย ไอ้ลูกเนี่ย ดื้อ กับพ่อกับแม่ล่ะ มันเถียงคอเป็นเอ็นเชียว"
หลวงพ่อเลยถามเขากลับว่า "แล้วเอ็งสองคนผัวเมียเถียงกันบ้างมั้ย"
"โอ๊ย ทั้งเช้าทั้งเย็นล่ะ"
"เออ ก็ทำอย่างนั้น ลูกมันก็ติดนิสัยเอามาล่ะซิ"
เพราะฉะนั้น อะไรไม่ดีอย่าไปทำให้ลูกเห็น
๒. หาเพื่อนดีๆ ให้ลูกเล่น
ไปสังเกตดูเถอะลูกเอ๊ย เด็กคนไหนถ้าคบกับเพื่อนขี้ขโมย เดี๋ยวเขาก็ขี้ขโมยตามเพื่อน ให้ไปเล่นกับเพื่อนด่าเก่งๆ เดี๋ยวเถอะด่าฉอดๆ เลย ขนาดเด็กผู้หญิงอายุ ๒-๓ ขวบ ยังพูดไม่ทันชัดเลย แต่ชักจะด่าคล่องเสียแล้ว เพราะฉะนั้นต้องหาเพื่อนดีๆ ให้ลูกเล่น
๓. หาหนังสือดีๆ ให้ลูกอ่าน
วิธีหาหนังสือดีๆ แบบง่ายๆ ก็คือการเขียนบันทึกข้อคิดประจำวัน เช่น วันนี้ไปฟังเทศน์จากหลวงพ่อมา ได้ข้อคิดมาปรับปรุงแก้ไขตนเองเยอะเลย ก็หัดบันทึกข้อคิดประจำวันลงในสมุดไป พอลูกโตขึ้น ส่งให้ลูกแล้วบอกว่า "ลูกอ่านให้พ่อ ฟังที อ่านแล้วจะได้ประโยชน์"
แต่ถ้าเราขี้เกียจเขียนบันทึก พอถึงเวลา เรื่องราวต่างๆ ในชีวิตเราไม่มีพิมพ์เป็นหนังสืออยู่ในเล่มไหนหรอก แล้วก็จะสูญหายไป แต่ถ้าเราเขียนบันทึกไว้ดี ไม่ต้องไปสอนลูกสอนหลานมากหรอก ให้ลูกอ่านให้พ่อแม่ฟังทุกคืนๆ แล้ว ลูกเราจะดีเอง
๔. พาลูกไปหาพระอาจารย์ดีๆ
หลวงพ่อ หลวงปู่ หรือครูบาอาจารย์ดีๆ ผู้ใหญ่ดีๆ พาลูกไปหา แล้วลูกเราก็จะได้เห็นของมาตรฐาน แล้วลูกก็จะรู้ว่า ของดีเป็นอย่างไร ของเลวเป็นอย่างไร ถ้าพ่อแม่ทำอย่างนี้ จะได้ลูกแก้วไว้ในบ้าน
ถ้าทำได้ทั้ง ๔ ข้อนี้ แล้วเราจะได้ลูกแก้วไว้ในบ้าน ข้อสำคัญที่สุดคือใน ๔ ข้อนี้ อยู่ที่ตัวเรา นั่นแหละ คือต้องทำตัวดีๆ ให้ลูกดู การจะทำ ตัวดีๆ ให้ลูกดูนั้น มีทางเดียว คือเพื่อนเลวๆ เราอย่าไปคบ เลิกให้เด็ดขาด เพื่อนขี้เหล้า เพื่อนเล่นการพนัน เพื่อนเจ้าชู้ เพื่อนขี้เกียจ เลิกคบกัน ไม่อย่างนั้น เดี๋ยวลูกเราจะติดนิสัยพรรค์นั้นไป แล้วเราจะเสียชาติเกิด ตัวเราก็เลว ลูกก็เลว ผลสุดท้ายเจ็ดชั่วโคตรเลวหมด แต่ถ้าทำอย่างหลวงพ่อว่า คือตัวเราก็ดี ลูกก็ดี เจ็ดชั่วโคตรทั้งหมดดีนะ
