กัปปิยะ หมายถึง สิ่งของเครื่องใช้ที่สมควรแก่สมณะคือพระภิกษุสามเณร เป็นสิ่งของที่พระภิกษุสามเณรบริโภคใช้สอยได้ ไม่ผิดพระวินัย เรียกชื่อเต็มว่า กัปปิยภัณฑ์ ได้แก่ ปัจจัย ๔ คือ ผ้า อาหาร ที่อยู่อาศัย และยารักษาโรค ( ดูเรื่องปัจจัย)
ปัจจัย ๔ เหล่านี้ หากเป็นชนิดที่พระภิกษุสามเณรไม่ควรจะบริโภคใช้สอย หรือบริโภคใช้สอยไม่ได้ เรียกว่า อกัปปิยะ หรือ อกัปปิยภัณฑ์
ปัจจัยบางอย่างที่เป็นอกัปปิยะ นิยมทำให้เป็นกัปปิยะเสียก่อนจึงถวายพระ เช่น ผลไม้ที่มีเปลือกหนา นิยมปอกหรือใช้มีดใช้เล็บกรีดให้เป็นรอยเสียก่อน ทำดังนี้เรียกว่า ทำกัปปิยะ
