คำว่า "มัตตัญญู" แปลว่า รู้ประมาณ ซึ่งในอรรถกถาขยายความเพิ่มเติมไว้ว่า คือการรู้จักความพอดี พอควร และพอประมาณ
ส่วนคำว่า "จีวร" หมายถึง ผ้า ซึ่งพระภิกษุนำมาใช้สอยด้วยวัตถุประสงค์แตกต่างกันไป เช่น ใช้
เป็นผ้านุ่งห่ม ที่เรียกว่าไตรจีวร หรือผ้าสำหรับใช้นุ่งอาบน้ำ หรือผ้าที่ใช้รองนั่ง เป็นต้น แต่สำหรับคนทั่วๆ
ไป จีวรมีความหมายเช่่นเดียวกับเสื้อผ้า เครื่องนุ่งห่ม
คำว่า "บิณฑบาต" หมายถึง อาหาร
คำว่า "เสนาสนะ" มาจากคำ 2 คำ คือ เสนะ แปลว่า "ที่นอน และอาสนะ แปลว่า "ที่นั่ง" รวม
ความแล้วคือที่นอนที่นั่ง ซึ่งในที่นี้หมายถึง กุฏิ วิหาร และเครื่องใช้ที่เกี่ยวกับสถานที่อยู่อาศัย เช่น โต๊ะ เก้าอี้
เป็นต้น
คำว่า "คิลานปัจจัยเภสัชบริขาร" หมายถึง ปัจจัยสำหรับคนไข้ ซึ่งก็คือยารักษาโรค และอุปกรณ์
เครื่องใช้ไม้สอยต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการรักษาโรค
ทั้ง 4 อย่างนี้ คือปัจจัย 4 ที่เรารู้จักกันดี ได้แก่ เครื่องนุ่งห่ม อาหาร ที่อยู่อาศัย และยารักษาโรค ดังนั้น "มัตตัญญู" จึงหมายถึง ความเป็นผู้รู้จักพอดี พอควร และพอประมาณ ในการรับปัจจัย4 และสิ่งที่เนื่องด้วยปัจจัย 4สิ่งที่พระภิกษุควรศึกษาและฝึกปฏิบัติต่อไปให้ได้ คือการเป็นผู้รู้จักประมาณในการรับปัจจัย 4 ซึ่ง
จากพุทธพจน์จะมีประเด็นที่น่าสนใจ ที่จะได้ศึกษาในรายละเอียดต่อไป 2 ประเด็น คือ
1. ความสำคัญของปัจจัย 4 ที่มีต่อการฝึกอบรมของพระภิกษุ
2. ความสำคัญ และวิธีการ "รับ" ปัจจัย 4
-------------------------------------------------------------------
SB 303 แม่บทการฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา
กลุ่มวิชาพุทธวิธีในการพัฒนานิสัย
