มีเรื่องราวพินัยกรรมที่น่าสนใจอีกเรื่องหนึ่งของกษัตริย์ปฐมราชวงชิง ซึ่งเป็นชาวแมนจู แมนจูมีประชากรเพียง 3- 4 ล้านคน แต่ก็สามารถชนะและยึดประเทศจีนได้ชาวแมนจูจึงก่อตั้งราชวงศ์ชิงปกครองประเทศจีน ซึ่งสามารถปกครองประเทศจีนได้อยู่หมัดเลยทีเดียว เพราะใครจะมาต่อต้านหรือโค่นล้มก็ไม่สำเร็จ ทั้งที่ชาวแมนจูมีประชากรน้อยกว่าชาวจีน แค่ 1 ใน 100 แต่ก็สามารถปกครองประเทศจีนได้ยาวนานถึง 200 กว่าปี จนกระทั่งมหาอำนาจตะวันตกเข้ามาโดย ซุน ยัตเซ็นโค่นล้มราชวงศ์ชิง เพื่อเปลี่ยนแปลงระบอบการปกครอง เป็นสาธารณรัฐ
น่าทึ่งว่าชาวแมนจูทำได้อย่างไร กษัตริย์ปฐมราชวงศ์ชิงพระองค์นี้ขึ้นครองราชย์ตั้งแต่พระชนมายุเพียง 5 ปี และเสด็จสวรรคตเมื่อพระชนมายุเพียง 23 ปี ถือว่ายังทรงพระเยาว์มากในช่วงปกครองแผ่นดิน ซึ่งช่วงก่อตั้งราชวงศ์ เพิ่งเริ่มปกครองแผ่นดินใหม่ๆ ยังต้องมีเรื่องราวให้ตัดสินใจแก้ปัญหามากมาย ในช่วงเวลาแค่ 18 ปี สามารถวางรากฐานในการปกครองประเทศจีนได้อย่างเป็นปึกแผ่น คนส่วนใหญ่พอใกล้ตายก็มักจะกล่าวถึงตนเองในด้านดี เพราะอยากให้คนอื่นชื่นชม แต่ก่อนที่พระองค์จะเสด็จสวรรคต ได้ทำพินัยกรรมเพื่อเขียนถึงความผิดของตนเองไว้ว่า การไม่ดูแลมารดานั้น เป็นความผิดของข้า ซึ่งความจริงแล้วพระองค์ดูแลมารดาและบุตร แต่ยังดูแลได้ไม่ดีเพียงพอ เท่าที่ตนเองคาดหวังไว้
แล้วยังตำหนิตนเองต่อไปอีกว่า เกิดมาเป็นบุตรทำให้แม่เสียใจนั้น เป็นความผิดของข้า พระองค์ทำให้แม่เสียใจเพียงบางครั้ง ก็ยังคิดเป็นเรื่องแหนงใจตนเอง ไม่เอาใจใส่ราชนิกุลนั้น เป็นความผิดของข้า พระองค์คิดว่า ตนเองยังดูแลเชื้อพระวงศ์ทั้งหลายไม่ดีพอ ไม่ส่งเสริมแมนจู ใช้แต่ชาวฮั่นนั้น เป็นความผิดของข้า พระองค์ตำหนิตนเองว่า ถือเป็นความผิดที่ใช้แต่ชาวฮั่น ซึ่งก็คือชาวจีน ไม่ได้ใช้ชาวแมนจูมากพอ แต่ความจริงตรงจุดนี้เองเป็นเหตุสำคัญประการหนึ่งที่ทำให้การปกครองประเทศจีนนั้นมั่นคง ถ้าเอาแต่ชาวแมนจูไม่เอาฮั่นเลย สุดท้ายจะเกิดการต่อต้าน
พระองค์ยังคิดว่าเรื่องศีลปวัฒนธรรมของชาวแมนจูนั้นยังสู้ชาวจีนไม่ได้ อาศัยว่ารบเก่งชนะประเทศเขา แล้วต้องให้ชาวจีนเก่งๆมาสนับสนุนงานอีก ซึ่งเรื่องนี้ก็เป็นตัวช่วยให้เกิดปึกแผ่นในประเทศ แต่พระองค์ก็ยังรู้สึกไม่สบายใจ จึงตำหนิตนเองว่า ยโสโอหังแต่ไร้ความสามารถนั้น เป็นความผิดของข้า จริงๆแล้วจากที่นักประวัติศาสตร์ประเมินแล้วถือว่า พระองค์เป็นผู้ที่มีความสามารภมาก และอ่อนน้อมถ่อมตนแต่พระองค์ยังกลับมาจับผิดตนเองว่า ตนเองหยิ่งเกินไป ควรอ่อนน้อมกว่านี้ ควรฝึกตนเองให้มีความสามารถกว่านี้
พินัยกรรมที่พระองค์เขียนไว้ล้วนแล้วแต่เป็นการทบทวนตนเอง และตำหนิข้อบกพร่องที่ยังมีของตนเองทั้งสิ้น ให้เราลองดูว่าบุคคลที่เก่งจริง สามารถสร้างรากฐานราชวงศ์ให้ปกครองแผ่นดินจีนที่ใหญ่กว่ากันเกือบร้อยเท่าอย่างมั่นคงได้ยาวนานถึง 200 กว่าปีนั้นมีอัธยาศัยอย่างไร
-----------------------------------------------------------------------------------------
" หนังสือ Secret of Love รักลูกอย่างไรไม่ให้เสียน้ำตา "
โดย พระมหาสมชาย ฐานวุฑโฒ
