ธรรมกายในคัมภีร์วิสุทธิมรรค
"วิสุทธิมรรค" เป็นคัมภีร์ที่รจนาโดย พระพุทธโฆษาจารย์ เมื่อประมาณพุทธศักราช 1000 ซึ่งเป็นคัมภีร์ที่มีชื่อเสียงมาก วิธีปฏิบัติสมาธิ 40 วิธี ที่ใช้อ้างอิงในปัจจุบัน ก็อยู่ในเล่มนี้นั่นเอง ซึ่งคำว่า "ธรรมกาย" มีปรากฏอยู่ 2 ตอนดังนี้
ฉอนุสสตินิเท (พุทธานุสติ)1
"...ก็แลความถึงพร้อมแห่งพระรูปกายของพระองค์ ผู้ทรงไว้ซึ่งพระบุญลักษณะ (ลักษณะอันเกิดเพราะบุญ) นับด้วย 100 เป็นอันท่านแสดงแล้วด้วยความที่ทรงเป็นผู้มีพระภาค (คือบุญบารมี) ความถึงพร้อมแห่งพระธรรมกาย เป็นอันแสดงด้วยความที่ทรงเป็น (ภคฺคโทสะ) ผู้หักโทสะ ความเป็นผู้ที่ชาวโลกและคนใกล้เคียงทั้งหลายรู้จักมากก็ดี ความเป็นผู้ที่คฤหัสถ์และบรรพชิตทั้งหลาย พึงไปมาหาสู่ก็ดี ความเป็นผู้สามารถในอันช่วยขจัดทุกข์กายทุกข์ใจให้แก่เขาทั้งหลายผู้ไปหาก็ดี ความเป็นผู้ทำอุปการะเขาด้วยอามิสทานและธรรมทานก็ดีความเป็นผู้สามารถในอันยังเขาให้ประกอบพร้อมไปด้วยโลกียสุขและโลกุตรสุขก็ดี ก็เป็นอันท่านแสดงแล้วด้วยพระคุณสมบัติ 2 อย่างนั้น..."
อนุสสติกัมมฐานนิเทส (มรณสติ)2
"...(พึงระลึก) โดยความเป็นพระสัมมาสัมพุทธอย่างไร พึงระลึกโดยความเป็นพระสัมมาสัมพุทธอย่างนี้ว่า แม้พระผู้มีพระภาคเจ้านั้นใด มีพระรูปกายวิจิตรไปด้วยมหาบุรุษลักษณะ 32 มีอนุพยัญชนะ 80 ประการประดับ มีพระธรรมกายสัมฤทธิ์ด้วยพระคุณรัตนะมีสีลขันธ์อันบริสุทธิ์ด้วยอาการทั้งปวงเป็นอาทิ ทรงถึงฝัง (คือชั้นยอด) แห่งความมียศใหญ่ ความมีบุญมาก ความมีกำลังมาก ความมีฤทธิ์มาก และความมีปัญญามาก หาผู้เสมอมิได้ ทรงเสมอกับผู้ที่ไม่มีใครเสมอ หาผู้เปรียบมิได้ หาคนเทียบมิได้ เป็นพระอรหันต์ตรัสรู้เองโดยชอบ..."
1 วิสุทธิมรรคแปล ตอน 2 ฉบับของมหามกุฏราชวิทยาลัย ในพระบรมราชูปถัมป.
(หน้า 301). โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย พระนคร, 2509.
2 วิสุทธิมรรคแปล ภาค 2 ตอน 1 ฉบับของมหามกุฏราชวิทยาลัย ในพระบรมราชูปถัมป.
(หน้า 13-14) โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย กรุงเทพ ฯ, 2532.
*----------------------------------------------------------------------------------------------------------*
หนังสือ PD 003 พระพุทธคุณ พระธรรมคุณ พระสังฆคุณ
หนังสือเรียน หลักสูตร Pre-Degree