สมาธิ 3 ระดับ
สมาธิจิตนั้น ถ้าจะแบ่งโดยพิสดาร มี 3 ประการ คือ
1. ขณิกสมาธิ ได้แก่สมาธิจิตแห่งเราท่านทั้งปวงที่ตั้งมั่นได้ในระยะสั้น ๆ ชั่วขณะช้างปรบหูเพียงทีเดียว ก็ได้ชื่อว่า ขณิกสมาธิ
2. อุปจารสมาธิ ได้แก่สมาธิจิตอันตั้งมั่นลงในที่ใกล้จะได้ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน ปัญจมฌาน อยู่แล้ว
3. อัปปนาสมาธิ ได้แก่ องค์ฌาน มีปฐมฌานเป็นต้น จิตที่ตั้งอยู่ในฌานทั้ง 4 นั้นได้ชื่อว่า อัปปนาสมาธิ
สมาธินั้นคือลักษณะที่จิตแน่วแน่อยู่ในอารมณ์เดียว ไม่ฟุ้งซ่านกระสับกระส่าย วุ่นวายไปในอารมณ์อื่นอันเป็นเหตุภายนอกสมาธินี้เป็นสิ่งสำคัญยิ่ง กุศลธรรมทั้งปวงจะสำเร็จได้ก็ด้วยสมาธิจิตของเราเองเป็นสำคัญสมาธิจิตนี้เป็นที่ประชุมไว้ซึ่งกุศลธรรมทั้งปวง กองกุศลทั้งปวงจะมีผลมาก ก็ด้วยอาศัยสมาธิจิต
อนึ่ง พระภิกษุในบวรพุทธศาสนาจะสำเร็จปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌานและปัญจมฌานนั้น ก็ย่อมสำเร็จด้วยสมาธิจิต พระอริยบุคคลทั้งหลายจะสำเร็จซึ่งมรรคผลนิพพานนั้น ก็ด้วยสมาธิจิตนี้เองสมาธิจิตนี้จึงเป็นที่ รรเสริญของพระอริยเจ้าทั้งหลายทั้งปวงในบวรพุทธศาสนา
*----------------------------------------------------------------------------------------------------------*
หนังสือ PD 006 แม่บทแห่งธรรม
หนังสือเรียน DOU หลักสูตร Pre-Degree