อริยสัจ ๔
ทุกข์
เหตุเกิดทุกข์
ความดับทุกข์
ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์
ทุกข์น่ะมีจริงๆ นะ หมดทั้งร่างกายนี้ถูกทั้งก้อน หรือใครว่าสุข ลองเอาสุขมาดู ก็จะไปหยิบเอาทุกข์ให้ดูทั้งนั้น ตลอดจนกระทั้งชาติ เกิดก็เป็นทุกข์ ชาติปิทุกขา ความเกิดเป็นทุกข์
เมื่อเกิด แล้วก็มีแก่ มีเจ็บ มีแปรไปตามหน้าที่ ก็ออกจากทุกข์นั่นทั้งนั้น ไม่ใช่ออกจากสุข ต้นนั่นเป็นทุกข์ทั้งนั้น เกิดนั่นแหละเป็นตัวทุกข์ละ ต้องกำหนดรู้มันไว้ทำอะไรมันก็ไม่ได้
เหตุให้เกิด มีกามตัณหา ภวตัณหา เป็นเหตุให้เกิดชาติ กามตัณหา ภวตัณหา วิภาวตัณหา กามตัณหาอยากได้เป็นกามตัณหา ภวตัณหาอยากให้มีให้เป็นเป็นภวตัณหา
เมื่อมาเป็นมามีเห็นปรากฏแล้ว ไม่อยากให้แปลไปเป็นอย่างอื่น ให้ดำรงคงที่นั่นเป็น วิภวตัณหา เหมือนเราเป็นหญิงเป็นชาย ไม่มีลูกอยากได้ลูก นั่นเป็นกามตัณหาแล้ว ได้ลูกสมเจตนาเป็นภวตัณหาขึ้นแล้ว ไม่อยากให้ลูกนั้นแปลไปเป็นอย่างอื่น นั่นเป็นวิภวตัณหาอีกแล้ว เห็นไหมล่ะเป็นอยู่อย่างนี้แหละ
กามตัณหา ภวตัณหา วิภวตัณหานี่แหละเป็นเหตุให้เกิดชาติ ต้องดับด้วยศีลสมาธิปัญญา วิมุติวิมุตติญาณทัสสนะ ดังกล่าวแล้ว ถอดกันจนกระทั่งพระอรหัตดับหมด
ดับนั่นแหละเป็นตัวนิโรธ ที่เข้าถึงซึ่งความดับนั้นเป็นมรรค
สัจธรรมทั้ง ๔ นี้ต้องมีตาธรรมกายจึงจะมองเห็น ไม่มีตาธรรมกายมองไม่เห็น
จากพระธรรมเทศนาเรื่อง "ติลักขณาทิคาถา"
๒ เมษายน ๒๔๙๗
