เมื่อรู้สึกชีวิตด้อยค่า
หากมีใครเริ่มรู้สึกว่าตนเองไร้ค่า หรือไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้ คนรอบข้างสามารถยื่นมือเข้าไปช่วยได้ด้วยการพยายามเปลี่ยนสิ่งแวดล้อม อย่าให้เขาจมจ่อมอยู่อย่างนั้น
คนที่คิดว่าตนเองไร้ค่า ก็เพราะติดอยู่กับการเปรียบตนเองกับคุณค่าที่สังคมชื่นชมยกย่อง รู้สึกว่าตนเองสู้ไม่ได้จึงถอยหนี ปล่อยไว้นับวันยิ่งจะจมลงเรื่อยๆ เพราะตามสังคมไม่ทัน แล้วยิ่งรู้สึกว่าตนเองตกต่ำลงเรื่อยๆ ความรู้สึกทางลบพอกพูนมากขึ้นๆ นานวันยิ่งแก้ไขยาก
ให้พยายามแก้ไขด้วยการไม่ปล่อยตนเองขลุกอยู่แต่ในห้อง ไม่พบปะพูดคุยกับใคร มัวแต่ดูซีรีย์ เล่นเกมทั้งวันทั้งคืน อย่างนี้ยิ่งจมลงไปเรื่อยๆ แล้วแยกตัวออกจากสังคมอย่าถาวรในที่สุด
การที่เราหมกมุ่นทำสิ่งหนึ่งสิ่งใดตลอดทั้งวันทั้งคืน เช่น อ่านการ์ตูน ดูซีรีย์ หรือเล่นเกม ยิ่งจะทำให้ความรู้สึกด้อยค่าที่แฝงอยู่ภายในใจลึกๆ นั้นเพิ่มพูนขึ้นเรื่อยๆ เพราะเราเอาความเพลิดเพลินเฉพาะหน้ามาบังหน้าไว้เท่านั้น แต่ถ้าเราเปิดโอกาสให้ตนเองได้ออกไปทำอะไรที่สร้างสรรค์และเกิดประโยชน์ ความรู้สึกภายในใจเราก็จะเริ่มคลาย แล้วเปลี่ยนไปในทางที่ดีขึ้น
วิธีแก้ไขเบื้องต้นคือให้พยายามเคลื่อนไหวร่างกาย ให้ร่างกายได้ทำงาน ให้เหงื่อออก โดยทำสิ่งที่เป็นประโยชน์ง่ายๆ เช่น ทำงานบ้าน ปลูกต้นไม้พืชผักสวนครัว ล้างรถ ดูแลสัตว์เลี้ยง ทำอาหาร เพื่อให้รู้สึกว่าตนเองมีประโยชน์ ได้ออกกำลัง ไม่รู้สึกว่าวันหนึ่งๆ ผ่านไปอย่างไร้ค่า
อีกหนึ่งกิจกรรมที่ดีคือการปลูกต้นไม้ เพราะเราจะการได้เห็นการเจริญเติบโตของชีวิต วันนี้แตกใบ อีก 2-3 วัน ใบเล็กๆ ค่อยๆ ใหญ่ขึ้น ไม่นานก็มีใบใหม่งอกขึ้นมา การเจริญเติบโตเหล่านี้จะสร้างพลังบวกให้เกิดขึ้นภายในใจเรา ความรู้สึกดีๆ จะค่อยเพิ่มขึ้น ซึ่งสิ่งแวดล้อมในบ้านเราก็เอื้อต่อกิจกรรมนี้เป็นอย่างมาก
หากเป็นผู้ชายให้หาโอกาสมาบวช บวชช่วงฤดูร้อนก็ได้ บวชเข้าพรรษาก็ได้ เพราะในวัดมีการอบรม มีพระอาจารย์ดูแลกิจวัตรกิจกรรมดี ไม่ใช่บวชไปแล้วปล่อยตนเองไปเรื่อยๆ แต่ว่ามีการอบรมที่ดีเป็นหมู่คณะ พอได้อยู่ในสิ่งแวดล้อมใหม่ๆ ที่มีค่านิยมใหม่ๆ สภาวะภายในจิตใจก็ดีขึ้น
บวชเป็นพระไม่ต้องมาคอยแข่งขันกันอวดความร่ำรวย ไม่มีเครื่องประดับ มีเพียงจีวร ได้อยู่ในค่านิยมแบบใหม่ แล้วชีวิตก็จะได้ปรับเปลี่ยนไปในทางที่ดี พอได้สวดมนต์ นั่งสมาธิ ทำกิจของสงฆ์ แล้วศึกษาธรรมะต่างๆ เราก็จะค่อยๆ ได้ตระหนักในคุณค่าตนเองมากขึ้น
ระหว่างปฏิบัติธรรมใจก็นิ่ง ใจก็ใส ใจเข้มแข็ง มีกำลังใจ ถือเป็นการฝึกใจโดยตรง เป็นการให้มุมมองใหม่กับชีวิตตนเองพอให้มีความพร้อมออกไปผจญสังคม
ส่วนผู้หญิง แม้ไม่ได้บวชก็ไปรักษาศีล 8 ปฏิบัติธรรม เพื่อได้เปลี่ยนสิ่งแวดล้อมอย่างนี้บ้างก็ยิ่งดี จะได้มีพลังมากขึ้น พร้อมที่จะออกไปสู้ต่อ
เจริญพร
พระมหาสมชาย ฐานวุฑฺโฒ
