สังคหวัตถุ 4
การประคับประคองชีวิตคู่ ให้อยู่กันได้ยืนยาว เป็นคู่บุญคู่บารมีกัน ทางธรรมใช้ “ หลักสังคหวัตถุ 4 ” เป็นการรักษาชีวิตคู่ให้ยืนยาวมีดังนี้
ประการที่ 1 คือ ทาน ได้แก่ การแบ่งปันกัน แบ่งออกเป็น 3 อย่าง ได้แก่
นอกจากนั้นการดูแลบุพการีของทั้งสองฝ่าย มิให้อนาทรร้อนใจ ถ้าอาศัยอยู่เรือนเดียวกัน ก็ต้องดูแลปัจจัยสี่ มิให้ขาดตกบกพร่อง แต่ถ้าอยู่คนละแห่ง ก็ต้องจัดหาข้าวของเครื่องใช้ รวมทั้งทรัพย์สินเงินทองส่งให้ท่าน ไว้ใช้จ่ายส่วนตัวโดยมิต้องร้องขอ เพราะบิดามารดา คือพระอรหันต์ในเรือน
ประการที่ 2 คือ ปิยวาจา ได้แก่ ให้เกียรติกัน ให้กำลังใจกัน
ถ้ายกตนข่มท่านโดยคิดว่า ถ้าขืนให้เกียรติ เขาจะมาข่มเรา ต้องข่มเขาเอาไว้ก่อน ชีวิตก็จะทุกข์ทันที ต้องรู้จักยกย่องให้เกียรติเขา ทำให้เมื่ออยู่ใกล้เราแล้วเขาสบายใจ เกิดความมั่นใจ แม้ในยุคที่ผู้ชายเป็นช้างเท้าหน้า ผู้หญิงเป็นช้างเท้าหลัง ผู้ชายออกไปลุยข้างนอกมาสารพัด พอกลับมาถึงบ้าน แม่บ้านทำให้สามีรู้สึกมีความมั่นใจ เกิดความเชื่อมั่นได้ จะสามารถกลับไปสู้ศึกข้างนอกได้ อย่างมั่นคงมั่นใจ
มาถึงยุคปัจจุบัน ทั้งฝ่ายชายและฝ่ายหญิง ส่วนใหญ่ต่างต้องออกไปทำงานทั้งคู่ ต่างฝ่ายต่างต้องเติมเต็มให้ซึ่งกันและกัน ตรงนี้ทำให้คู่ชีวิตมีความรู้สึกว่ามั่นใจในตนเองเพิ่มขึ้น มีความรู้สึกได้รับการให้เกียรติ อยู่ข้างนอกจะไปเจอศึกสารพัดบาดเจ็บมายังไง พอกลับถึงบ้านแล้วครอบครัวอบอุ่น มีคนเคียงข้างที่พร้อมจะเยียวยา พร้อมจะรับฟังปัญหา
คำว่า “ ปิยวาจา ” ไม่ได้แปลว่าพูดเพราะอย่างเดียว นั่นเป็นแค่เปลือกผิวนอกสุด นัยของ “ ปิยวาจา ” คือทำให้อีกฝ่ายหนึ่งสบายใจ ได้รับการให้เกียรติเกิดความเชื่อมั่นในตนเองเพิ่มขึ้น
การฟังอย่างตั้งใจก็เป็น “ ปิยวาจา ” อย่างหนึ่ง อีกฝ่ายเจอปัญหามาระบายให้ฟัง การแสดงท่าทีพร้อมรับฟัง ฟังอย่างตั้งใจ จับประเด็นได้ เสริมแง่คิดบางข้อ แล้วพูดเชียร์ชมให้กำลังใจอีกฝ่าย จนเขาเกิดใจฟูขึ้นมา นั่นแหละ คือ ปิยวาจา บางทีพูดไม่กี่คำ แต่รับฟังเสียเป็นส่วนใหญ่ จนคนที่คุยด้วยสบายใจ ต่างเสริมกำลังใจ เสริมความเชื่อมั่นให้แก่กัน
ประการที่ 3 คือ อัตถจริยา ได้แก่ ทำตนให้เป็นประโยชน์
อยู่ด้วยกันแล้วไม่ใช่ว่าจะนอนเอกเขนก ให้อีกฝ่ายมาคอยเอาใจให้บริการอย่างเดียว แต่ว่าต้องเป็นคู่ชีวิต คือ สร้างชีวิตด้วยกัน ต้องพิจารณาตั้งคำถามให้กับตนเองว่า
เราจะทำประโยชน์ให้เกิดขึ้นกับครอบครัวได้อย่างไรบ้าง
สิ่งใดที่ตัวเราควรทำ
อะไรจะมาเสริมให้ชีวิตการครองเรือนสมบูรณ์ขึ้น
ยุคนี้ผู้หญิงผู้ชายทำงานด้วยกันทั้งคู่ เลิกงาน กลับบ้าน หรือวันหยุดสุดสัปดาห์ ใครถนัดงานอะไร มีจุดแข็งจุดเด่นด้านไหน ไม่ได้เป็นกฎเกณฑ์ตายตัวว่า หญิงต้องทำอาหาร ชายต้องเป็นช่าง ผู้ชายบางคนชอบทำกับข้าวก็มี แต่ละฝ่ายถนัดเรื่องอะไรก็ทำเรื่องนั้น ช่วยกันคนละไม้ละมือ ถ้าอย่างนี้จะทำงานสนุก ทำงานคนเดียวบางทีก็เบื่อ พอช่วยกันทำรู้สึกเสร็จเร็ว มีกำลังใจคึกคักที่จะทำ ต่างฝ่ายต่างต้องฝึกตนเอง ให้เป็นคนมีประโยชน์มากขึ้นเรื่อยๆ เช่น
นัยนี้ ส่วนใหญ่คนทั่วไปมักจะมองข้าม นึกเพียงว่า “ อัตถจริยา ” เป็นเพียงทำประโยชน์ให้อีกฝ่ายหนึ่งแล้วก็จบ การที่เราจะทำประโยชน์ให้เกิดขึ้นมากๆ เราต้องฝึกตนเองให้เป็นคนมีประโยชน์ก่อน ฉะนั้น เราควรขวนขวายพัฒนาตนเอง
ประการที่ 4 คือ สมานัตตตา ได้แก่ การวางตนตามบทบาทฐานะอย่างสม่ำเสมอ
ไม่อารมณ์ขึ้นลงวูบวาบ น้ำขึ้นน้ำลง เดี๋ยวก็หวานแหว เดี๋ยวก็ปึงปังอาละวาด จนอีกฝ่ายทำตัวไม่ถูก ต้องมีความสม่ำเสมอในอารมณ์ รู้บทบาทฐานะตนเอง แล้วทำได้อย่างถูกต้อง ถ้าทำอย่างนี้ชีวิตการครองเรือน จะสอบผ่าน ต่อให้ค่าเฉลี่ยทั้งสังคมมีคนสอบผ่านได้ 10 % เราก็อยู่ในส่วนยอดของ 10 % นั้นอย่างแน่นอน
ฝากไว้เป็นข้อคิดว่า เราทุกคนเคยขัดใจตนเองไหม ร้อยทั้งร้อยต้องตอบว่าเคย ตัวของเรามือของเรา เท้าของเรา ปากของเรา เราสั่งได้ทุกอย่าง บางครั้งยังทำไม่ถูกใจตนเองเลย เพราะฉะนั้น ถ้าหวังว่าให้ใครทำอะไรให้ถูกใจเราหมด บอกได้เลยว่า “ ต้องผิดหวังแน่นอน ” เพราะเรา “ หวังผิด ” ลิ้นกับฟันมันต้องมีการกระทบกระทั่งกันบ้างเป็นธรรมดา ให้เตรียมตัวเตรียมใจแต่เนิ่นๆ อย่าไปตั้งความหวังไว้สูงนัก และให้อดทนมากๆ ให้รู้ว่าชีวิตมันก็เป็นแบบนี้แหละ
ดังนั้น เมื่อคิดจะครองเรือนแล้ว อย่าไปหวังให้ใครทำอะไรให้ถูกใจเรา เราจะผิดหวัง แต่ให้คิดว่าเราจะทำอย่างไรให้ถูกใจเขา เราจะไปเติมเต็มส่วนพร่องส่วนขาดของเขาได้อย่างไร แล้วก็ฝึก ทาน ปิยวาจา อัตถจริยา และสมานัตตตา ให้ดี เราจะสอบผ่านการครองเรือน อยู่ด้วยกันด้วยความผาสุกตลอดไป
“ เกิดเป็นหญิงให้เห็นว่าเป็นหญิง
อย่าทอดทิ้งกริยาอัชฌาสัย
เป็นหญิงครึ่งชายครึ่งอย่าพึงใจ
ใครเขาไม่สรรเสริญเมินอารมณ์
แม้นผัวเดือดเจ้าจงดับระงับไว้
อย่าพอใจขึ้นเสียงเถียงประสม
เขาเป็นไฟเราเป็นน้ำค่อยพรำพรม
แม้นระดมขึ้นทั้งคู่จะวู่วาม ”
“ สุภาษิตสอนหญิง ” สุทรภู่
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
"อย่ามโน รักแท้มันใหญ่มาก "
ผลงานโดยพระมหาสมชาย ฐานวุฑฺโฒ
วางแผงจำหน่ายแล้วที่ ร้านหนังสือชั้นนำดังต่อไปนี้
1.ร้านซีเอ็ดบุ๊ค
http://goo.gl/IG6uUz
2.ร้านนายอินทร์
http://goo.gl/e5JlbF
3.ศูนย์หนังสือจุฬาฯ
http://goo.gl/iX2fZ3
4. ร้านคิโนะคูนิยะ
http://goo.gl/Xh0uua