ยามาเทวภูมิ
ยามา เป็นสวรรค์ชั้นที่ 3 จัดอยู่ในกามภพ เป็นปรโลกฝ่ายสุคติภูมิ เป็นสวรรค์ที่มี อายุทิพย์ วรรณทิพย์ ยศทิพย์ อธิปไตยทิพย์ รูปทิพย์ เสียงทิพย์ กลิ่นทิพย์ ละเอียดและประณีตกว่าสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา และดาวดึงส์ รายละเอียดของสวรรค์ชั้นนี้มีกล่าวไว้ไม่มากในพระไตรปิฎก
คำแปลและความหมาย
เรามาศึกษาความหมายของยามาเทวภูมิกันก่อน คำว่า ยามา แปลว่า ปราศจากความลำบาก หรือ ถึงซึ่งความสุขด้วยดี ยามาเทวภูมิ หมายถึง ที่อยู่ของเทวดาผู้ปราศจากความลำบาก และถึงซึ่งสุขอันเป็นทิพย์ วิมานและทิพยสมบัติก็ประณีตมาก หรืออีกความหมายหนึ่ง คือ เป็นที่อยู่ของเทวดาซึ่งมีท้าวสุยามา เป็นผู้ปกครอง
ที่ตั้งและลักษณะของสวรรค์ ชั้นยามา
สวรรค์ชั้นนี้ มีท้าวสุยามาเป็นผู้ปกครอง มีที่ตั้งอยู่ในอากาศ สูงกว่ายอดเขาสิเนรุ ซึ่งเป็นที่อยู่ของสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ 42,000 โยชน์ ในอรรถกถาได้กล่าวถึงความสูงของสวรรค์ จากสวรรค์ชั้นหนึ่งไปถึงสวรรค์อีกชั้นหนึ่งว่า มีระยะห่างระหว่างชั้น 42,000 โยชน์เท่ากันทุกชั้น สวรรค์ชั้นนี้จะมีความกว้างใหญ่กว่าสวรรค์ชั้นดาวดึงส์
สวรรค์ชั้นนี้ จะมีทิพยปราสาทเงิน ปราสาททอง อันเป็นที่อยู่ของเหล่าเทวดา มีความสวยสดงดงามตระการตา มีกำแพงแก้วล้อมรอบวิมาน มีอุทยานสวรรค์ และสระโบกขรณีเกิดขึ้นมากมาย แต่ละสวน แต่ละสระก็มีความวิจิตรงดงามน่าดูน่าชมยิ่งนัก และที่น่าอัศจรรย์ยิ่งไปกว่านั้น สวรรค์ชั้นนี้จะไม่มี ดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ เพราะที่ตั้งของสวรรค์ชั้นนี้ลอยอยู่เหนือวงโครจรของดวงอาทิตย์ และดวงจันทร์ ท้องฟ้าจะเป็นสีทองนุ่มเนียนตา แสงสว่างจะเกิดดวงแก้วมณีและรัศมีที่ออกจากกายของเทวดา จะรู้วันรู้คืนได้ ต้องดูจากดอกไม้ทิพย์ ถ้ากำลังเบ่งบานก็แสดงว่า เป็นเวลาเช้า ถ้าดอกไม้หุบแสดงว่าเป็นเวลาเย็น
การอุบัติและการบริโภคกามของชาวสวรรค์ชั้นยามา
บุคคลเมื่อละโลกแล้ว มีกำลังบุญที่จะได้บังเกิดในสวรรค์ชั้นยามา เมื่ออุบัติแล้วก็จะเกิดแบบโอปปาติกะ คือ เกิดแล้วก็เป็นเทพบุตรสุดหล่อ เทพธิดาสุดสวยทันที มีวัยที่งดงาม เทพบุตรอายุประมาณ 18-20 ปี เทพธิดาจะมีอายุประมาณ 16-18 ปี มีทิพยสมบัติอันประณีตกว่าสวรรค์ชั้นดาวดึงส์
การบริโภคกามของเหล่าเทพบุตรและเทพธิดา ไม่มีการเสพเมถุนแบบมนุษย์ ไม่มีน้ำเป็นที่สุดเหมือนมนุษย์ เพียงแค่สัมผัสกอดรัดกัน แล้วก็มีความพึงพอใจด้วยกันทั้งสองฝ่าย ไม่มีการตั้งครรภ์ ไม่มีการเกิดอย่างมนุษย์ ไม่มีการเกิดแบบ ชลาพุชะ อัณฑชะ สังเสทชะ มีแต่การเกิดแบบโอปปาติกะอย่างเดียว
อายุขัยของสวรรค์ชั้นยามา
อายุของชาวสวรรค์ชั้นนี้ มีปรากฏใน วิตถตสูตร7) ว่า
“ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย 200 ปีมนุษย์เป็นคืนหนึ่งวันหนึ่ง ของเทวดาชั้นยามา 30 ราตรีโดยราตรีนั้นเป็นเดือนหนึ่ง 12 เดือน โดยเดือนนั้นเป็นปีหนึ่ง 2,000 ปีทิพย์โดยปีนั้นเป็นประมาณของอายุเทวดาชั้นยามา”
จากพระสูตรนี้ ทำให้เราทราบอายุของสวรรค์ชั้นนี้ว่า มีอายุ 2,000 ปีทิพย์ อายุของสวรรค์ชั้นนี้ มากกว่าสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกาถึง 4 เท่า ถ้านับเป็นอายุมนุษย์ก็เท่ากับ 144 ล้านปีในเมืองมนุษย์
ในหัวข้อนี้ จะเห็นว่า เทวดายิ่งอยู่ชั้นที่สูง ยิ่งมีความละเอียดของทิพยสมบัติมากขึ้น แม้แต่อายุของชาวสวรรค์ก็ยืนนานขึ้นด้วย แสดงว่า บุคคลที่จะอยู่ในสวรรค์ชั้นยามานี้จะต้องสั่งสมบุญเป็นอันมาก จนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ไม่อาจจะรองรับได้
------------------------------------------------------------------
7) วิตถตสูตร, อังคุตตรนิกาย อัฏฐกนิบาต, มก. เล่ม 37 ข้อที่ 132 หน้า 505.
จากหนังสือ DOU GL 102 ปรโลกวิทยา
เทวภูมิ