ความหมายของภพภูมิ
คำว่า ภพภูมิ หมายถึง โลกหรือสถานที่อันเป็นที่อาศัยอยู่ของสรรพสัตว์ผู้ยังมีกิเลส ยังไม่เข้าสู่พระนิพพาน นั่นหมายความว่ามนุษย์ตลอดถึงสรรพสัตว์ทั้งปวงเมื่อยังไม่หมดกิเลส ก็ยังต้องเวียนว่ายตายเกิดในภพภูมิต่างๆ และเสวยผลแห่งกรรมตามแต่กุศลและอกุศลที่ตนสั่งสมไว้ ภพภูมิหรือโลกอันเป็นที่อาศัยอยู่ของสัตว์ทั้งหลายนี้เรียกว่า ภพ 3 แบ่งออกเป็น 31 ภูมิ
ภพ 3 ประกอบด้วย กามภพ รูปภพ อรูปภพ
ภูมิ 31 ได้แก่ อบายภูมิ 4 มนุสสภูมิ 1 เทวภูมิ 6 รูปภูมิ 16 อรูปภูมิ 4 หรือจัดแบ่งได้ดังนี้ คือ
1.อบายภูมิ มี 4 คือ นรก เดรัจฉาน เปรต อสุรกาย
2.กามสุคติภูมิ มี 7 คือ มนุสสภูมิ 1 และเทวภูมิ 6 ชั้น ชื่อจาตุมหาราชิกา ตาวติงสา ยามา ดุสิตา นิมมานรดี และ ปรนิมมิตวสวัตดี
3.รูปภูมิ มี 16 คือ
- ปฐมฌานภูมิ 3 ชื่อ ปาริสัชชา ปุโรหิตา และมหาพรหมา
- ทุติยฌานภูมิ 3 ชื่อ ปริตตาภา อัปปมาณาภา และอาภัสสรา
- ตติยฌานภูมิ 3 ชื่อ ปริตตสุภา อัปปมาณสุภา และสุภกิณหา
- จตุตถฌานภูมิ 7 ชื่อ เวหัปผลา อสัญญีสัตตา และสุทธาวาสภูมิ 5 ชื่อ อวิหา อตัป
-ปา สุทัสสา สุทัสสี และอกนิฎฐา
4.อรูปภูมิ มี 4 คือ อากาสานัญจายตนะ วิญญาณัญจายตนะ อากิญจัญญายตนะ และ เนวสัญญานาสัญญายตนะ แม้ว่าภพภูมิเหล่านี้จะเป็นสิ่งที่รองรับสรรพสัตว์ทั้งหลายไว้ แต่มนุษย์ก็ยังไม่สามารถไปเรียนรู้เรื่องราวเกี่ยวกับภพภูมิเหล่านั้นได้ ด้วยความจำกัดของสายตามนุษย์เอง ที่มองไปได้ไกลเพียงระยะสั้นๆ เรามองไม่เห็นคนที่ห่างไกลไปหลายๆ กิโลเมตร บ้านที่ห่างไกลหลายๆ ชั่วระยะทาง ดังนั้น ไม่ต้องพูดถึงโอกาสที่เราจะเห็นจังหวัดที่ติดๆกันว่ามีลักษณะรูปร่างเป็นอย่างไร ประเทศที่อยู่ข้างๆ ว่ามีลักษณะรูปร่างเป็นอย่างไร ไม่ต้องพูดถึงว่าเราจะเห็นอีกฝั่งซีกโลกของเรา หรือแม้กระทั่งโลกใบนี้ทั้งใบ หรือโลกอื่นๆ ที่ห่างไกลออกไป ความเร้นลับเกี่ยวกับเรื่องภพภูมิยังเป็นปัญหาที่ทุกคน ทุกเชื้อชาติ ทุกศาสนา กำลังแสวงหาคำตอบ ปัจจุบันนับว่าวิทยาการได้เจริญก้าวหน้าไปมาก มนุษย์สามารถผลิตเครื่องมือที่ทันสมัย สามารถเพิ่มศักยภาพในการมองดูของมนุษย์ให้สามารถมองดูไปได้กว้างไกลยิ่งขึ้น เมื่อเป็นเช่นนี้ความเร้นลับเกี่ยวกับภพภูมิที่มนุษย์ต่างกำลังแสวงหา ได้พบคำตอบไปมากน้อยเพียงใด เป็นสิ่งที่เราจะได้มาศึกษากันต่อไป
------------------------------------------------------------------------
MD 408 สมาธิ 8: วิปัสสนากัมมัฏฐาน