ว่าด้วย ถ้อยคำกับการกินไม่สมกัน
ณ พระนครสาวัตถี มีพราหมณ์คนหนึ่ง ชื่อเสียงดี เป็นอุบาสกผู้ศรัทธาในพระพุทธศาสนา แต่...โชคร้ายที่เขา ได้ภรรยาเจ้าปัญหานางพราหมณีนั้น หน้าตาก็พอดูได้ แต่พฤติกรรมกลับตรงกันข้ามกับความน่ารัก กลางคืนแอบคบชู้ กลางวันก็แกล้งป่วย นอนตีหน้าเศร้าอยู่บนเตียง เหมือนนางเอกละครเจ้าน้ำตา
วันหนึ่ง พราหมณ์กลับมาบ้าน เห็นเมียทอดตัวอยู่แบบหมดแรง“แม่มหาจำเริญ เจ้าไม่สบายหรือ?”นางถอนหายใจเฮือก... พลิกตัวอย่างแผ่วเบา แล้วบอกว่า“โอ๊ย... ลมมันเสียดแทงดิฉันนักเจ้าค่ะ...”พราหมณ์ตกใจ รีบถามว่า“แล้วต้องกินอะไรถึงจะหายเล่า?” นางยิ้มอ่อน ๆ ลืมตาเฉียงแล้วตอบเบา ๆ ว่า“ต้องกินยาคูอุ่น ๆ กับของดี ๆ พวกน้ำมัน เนยใส ขนมหวานสักนิด แล้วก็ผลไม้สด…” พอได้ของกินครบสูตร นางก็ยัง... นอนต่อ ไม่ขยับ ไม่ลุก ไม่ซัก ไม่ทำ ไม่ช่วยอะไรเลย
พอเขาออกจากบ้าน เธอก็หัวเราะคิก ๆ กับชายชู้ด้านหลังบ้าน...วันหนึ่ง ที่พระเชตวันวิหาร...พราหมณ์สุดกลั้นความเครียด จึงไปเฝ้าพระพุทธเจ้า ทูลว่า“ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ... ภรรยาของข้าพเจ้าป่วยด้วยลมเสียดแทง ข้าต้องหาของดี ๆ ให้กินทุกวันแต่ร่างกายนางกลับอวบอิ่ม มีน้ำมีนวล ลมของนางนี่... ดูเหมือนจะไม่เคยหมดสต็อกเลยขอรับ!”
พระพุทธเจ้าทรงฟังแล้ว ยิ้มน้อย ๆ แล้วตรัสว่า"พราหมณ์เอ๋ย... โรคของนางนั้น ไม่ใช่ลมธรรมดา แต่เป็นลม ‘หลอกกิน’
ผู้หญิงเช่นนี้ มีมาแต่โบราณแล้วนะ พราหมณ์เจ้าก็ลืมไปเพราะกรรมบังไว้เอาเถิด เราจะเล่าเรื่องในอดีตให้ฟัง..."
นางเมียของเขา... ใช่แล้วก็คือพราหมณีสายกินอย่างเดียว ไม่ยอมทำอะไรเลย แถมยังแอบมีชายอื่น พฤติกรรมเหมือนในชาติปัจจุบันเป๊ะ! พราหมณ์หนุ่มบ่นให้อาจารย์ฟังว่า"อาจารย์ครับ... ภรรยาข้าป่วยเป็นลมเสียดแทง ต้องหาของดี ๆ มาปรนเปรอทุกวัน แต่ลมนี่ไม่เคยหายเลยครับ!"
อาจารย์หัวเราะเบา ๆ แล้วแนะว่า"ต่อจากนี้... อย่าให้ของดีอีก! ให้ไปโขลกใบไม้ ๕ อย่าง ผลไม้เปรี้ยว ๆ อีก ๓ อย่าง ใส่น้ำปัสสาวะวัวลงในภาชนะทองแดง กลิ่นแรงไว้ก่อนเลย! ถือเชือกหรือหวายไป แล้วพูดกับนางว่า ยานี้แหละเหมาะกับโรคของเจ้า จะดื่มหรือจะลุกไปทำงานเลือกเอา!"
"ถ้าไม่ลุก... ก็หวดเบา ๆ สักทีสองที ให้นางรู้ว่า คนจะโกหกต้องรู้จักหยุด!" กลับมาบ้าน... หมอลิงเวอร์ชันสามีมาแล้ว! พราหมณ์กลับบ้าน ยื่นยาวิเศษกลิ่นแสบจมูกให้นางเมีย "แม่มหาจำเริญ ยามาแล้ว ดื่มสิ!"นางสะดุ้งลุกขึ้นมาถาม"ใครบอกให้ท่านเอายานี่มา!?""อาจารย์ของข้าบอกมา ท่านว่าเหมาะกับโรคของเจ้า!”“ฉันไม่ดื่มเด็ดขาด!"
พราหมณ์คว้าเชือกไว้แน่น แล้วกล่าวคำคลาสสิกที่กลายเป็นคาถาในชาดกว่า“ดูก่อนนางโกสิยะ เจ้าจงกินยาให้สมกับคำพูดของตนหรือจงลุกขึ้นทำการให้สมกับอาหารที่กินเข้าไป เพราะคำพูดของเจ้า กับสิ่งที่เจ้ากิน มันไม่เข้ากันเลย!” ยาไม่ได้กิน แต่เมียลุกทำงาน! นางพราหมณีได้ยินดังนั้น ก็ตาโตคิดในใจว่า"โธ่... อาจารย์รู้หมดแล้ว เราหลอกต่อไปไม่ไหวละ!"
ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา นางก็เลิกเล่นละคร หันมาทำงานบ้านอย่างขยันขันแข็ง แถมยัง เลิกคบชู้ และรักษาศีล เพราะกลัวว่า "คราวหน้าอาจารย์จะบอกอะไรหนักกว่านี้อีก!"
