พุทธพจน์เตือนใจ
"สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ สามีจิปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ ยทิทํ จตฺตาริ ปุริสยุคานิ อฏฺฐ ปุริสปุคฺคลา เอส ภควโต สาวกสงฺโฆ อาหุเนยฺโย ปาหุเนยฺโย ทกฺขิเณยฺโย อญฺชลีกรณีโย อนุตฺตรํ ปุญฺญกฺเขตฺตํ โลกสฺส" บทสรรเสริญสังฆคุณในทีฆนิกาย มหาวรรค
พระสงฆ์สาวกของพระผู้มีพระภาคเจ้านั้นมี 2 จำพวก คือ ปุถุชนสาวก และอริยสาวก ปุถุชนสาวกได้แก่ผู้ที่เลื่อมใสในพระรัตนตรัย แต่ยังไม่ได้บรรลุธรรมวิเศษอันใด ยังเป็นปุถุชนจึงได้ชื่อว่าปุถุชนสาวก สำหรับสาวกตามความหมายในบทสวดสรรเสริญพระสังฆคุณที่เราสวดกันว่า สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ นั้น หมายถึงเฉพาะพระอริยสาวกเท่านั้น
อริยสาวก แปลว่า สาวกผู้ประเสริฐ คือ สาวกที่ได้บรรลุคุณวิเศษแล้ว พ้นจากฐานะปุถุชนแล้วมี 4 คู่ นับเรียงตัวกันได้ 8 บุรุษ คือโสดาปัตติมรรค โสดาปัตติผล สกิทาคามิมรรค สกิทาคามิผล อนาคามิมรรค อนาคามิผล อรหัตมรรค อรหัตผล แบ่งเป็นชั้นๆ ตามลำดับคุณวิเศษที่ได้เข้าถึง ซึ่งพระอริยบุคคลเหล่านี้ มีคุณโดยย่อ 9 ประการ คือ
สุปฏิปนฺโน เป็นผู้ปฏิบัติดี คือ ปฏิบัติไปตามแนวมัชฌิมาปฏิปทา ซึ่งเป็นทางสายกลาง ที่พระบรมศาสดาดำเนินมาแล้ว อุชุปฏิปนฺโน เป็นผู้ปฏิบัติตรง คือ ปฏิบัติมุ่งตรงต่อพระนิพพาน ไม่วอกแวกไปทางอื่น ญายปฏิปนฺโน ปฏิบัติเพื่อมุ่งรู้ธรรมที่จะออกจากภพ 3 คือ กามภพ รูปภพ และอรูปภพ สามีจิปฏิปนฺโน ปฏิบัติสมควร เพราะท่านปฏิบัติเพื่อบรรลุถึงพระนิพพานจริงๆไม่ใช่เพื่อเหตุอื่น
อาหุเนยฺโย เป็นผู้ควรได้รับความเคารพสักการะ
ปาหุเนยฺโย ผู้ควรได้รับการต้อนรับ
ทกฺขิเณยฺโย เป็นผู้ควรได้รับของที่เขาทำบุญ
อญฺชลีกรณีโย เป็นผู้ควรได้รับการกราบไหว้
อนุตฺตรํ ปุญฺญกฺเขตฺตํ โลกสฺส เป็นเนื้อนาบุญอันยอดเยี่ยมของโลก เป็นแหล่งแห่งความดี และเผยแผ่ความดีอันสูงสุด เพราะพระสงฆ์เป็นผู้บริสุทธิ์ เป็นผู้ฝึกอบรมตน และเป็นผู้เผยแผ่ธรรม
ดังนั้น ไทยธรรมที่ถวายแด่ท่าน แม้เป็นของน้อยก็อำนวยผลมาก ที่เป็นของมากก็อำนวยผลยิ่งใหญ่ไพบูลย์
"จากส่วนหนึ่ง ของรายการธรรมะเพื่อประชาชน
โดย พระเทพญาณมหามุนี"
