ประเพณียี่เป็งของชาวล้านนา นับเป็นประเพณีที่เก่าแก่ที่ยึดถือและปฏิบัติสืบเนื่องกันมาตั้งแต่โบราณกาล วิถีชีวิตของชาวล้านนานั้น เป็นที่ประจักษ์ถึงความงดงามอ่อนช้อย และเป็นที่ประทับใจแก่ผู้ที่พบเห็น ทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศ ซึ่งความงามทั้งหมดนี้ ได้รับอิทธิพลมาจากพระพุทธศาสนา เป็นเวลายาวนานกว่า ๗๐๐ ปี
เมื่อวันที่ 28 ตุลาคม 2549 ที่ผ่านนั้น ณ ธุดงคสถานล้านนา อ.สันทราย จ.เชียงใหม่ พร้อมด้วยอำเภอสันทราย และสถาบันการศึกษา, วัด และหน่วยงานภาครัฐ-เอกชน ได้ร่วมกันสืบสานศิลปวัฒนธรรมล้านนา และประกอบพิธีจุดประทีป และโคมลอย เพื่อถวายเป็นพุทธบูชา แด่พระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยมี พระครูปลัดภูเบศ ฌานาภิญโญ เป็นประธานสงฆ์
กิจกรรมวันงาน เริ่มตั้ง แต่ช่วงบ่าย ที่พุทธศาสนิกชน และนักท่องเที่ยว ได้เต็มอิ่มกับริ้วขบวนอัดงดงาม และได้ประกอบพิธีบุญทอดกฐินล้านนาถวายแด่ธุดงคสถานล้านนา เพื่อจัดสร้างเสนาสนะต่างๆ สำหรับประกอบกิจของสงฆ์ จากนั้นในช่วงค่ำซึ่งเป็นช่วงที่ทุกท่านรอคอยอย่างใจจดใจจ่อเพราะมีการบูชาพระสัมมาสัมพุทธเจ้า สาธุชนร่วมกันประกอบพิธีบูชาพระรัตนตรัยพร้อมทั้งนั่งสมาธิเจริญภาวนากลั่นใจใส่ๆ และร่วมจุดประทีปธรรม ประทีปชีวิตประจำตัว ตั้งแต่โคมบนดิน โคมลอยสู่ท้องฟ้า และลอยกระทงธรรมตามประทีปลงบนผืนน้ำ
บรรยากาศในงานเต็มไปด้วยความปิติเบิกบานสวยสดงดงามสว่างไสวทั้งบนดั่งที่องค์สัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสว่า “ผู้ที่ให้ประทีปชื่อว่าให้ดวงตา”
โคมยี่เป็ง เป็นประเพณีหนึ่งเดียวในโลก ที่มีการบูชาคุณพระสัมมาสัมพุทธเจ้าด้วยประทีปโคมลอย ประดุจว่าหมู่โคมเหล่านี้ แทนดวงใจอันเลื่อมใสดีแล้วต่อพระผู้มีพระภาค บริสุทธิ์สว่าง ส่งต่อขึ้นไปสู่สวรรค์และเชื่อมต่อสู่แดนอมตะธรรม คือ อายตนะนิพพาน
อนุธิดา
