บูชา
บูชามี ๒ อย่าง
อามิสบูชา คือ บูชาด้วยเครื่องสักการะอย่างหนึ่ง
ปฏิบัติบูชา คือ บูชาด้วยการปฏิบัติอย่างหนึ่ง
ในการบูชา ทั้ง ๒ อย่างนี้ พระองค์ทรงสรรเสริญว่า ปฏิบัติบูชาดีกว่ามิสบูชา เมื่อคิดทบทวนดูเหตุผลในพระโอวาทข้อนี้แล้ว เราจะเห็นได้ชัดทีเดียวว่าพระองค์มีพระประสงค์จะให้พวกเรามีความเพียรพยายามปฏิบัติเจริญรอยตามพระองค์ มากกว่าที่จะมามัวบูชาพระองค์อยู่ หาไม่พระองค์จะตรัสเช่นนั้นทำไม
และโดยนัยอันนี้เองจึงเป็นที่เห็นได้ว่าแม้เวลานี้จะเป็นการล่วงมาช้านาน จากที่พระองค์เสด็จดับขันธปรินิพพานไปแล้ว ก็ไม่มีอะไรเป็นข้อห้ามว่าผู้ที่ปฏิบัติตามจะไม่ได้รับผลอย่างที่ท่านได้รับ นอกจากคำกล่าวอ้างคนเกียจคร้าน
ข้อนี้คำว่า "อกาลิโก" ในบทธรรมคนนี้เองเป็นหลักฐานยันอยู่ว่าธรรมของพระองค์ ผู้ใดปฏิบัติตามย่อมจะเกิดผลทุกเมื่อ ไม่มีขีดคั่น พระอริยสาวกทั้งหลายนั้นฐานะเดิมก็เป็นมนุษย์ปุถุชนนี้เองแม้องค์สมเด็จพระบรมศาสดาก็เช่นกัน มิใช่เทวดาอินทร์ พรหมที่ไหน แต่ที่เลื่อนขึ้นสู่ฐานะเป็นพระอริยะได้ก็เพราะการปฏิบัติเท่านั้น แนวปฏิบัติอย่างไหนถูกพระองค์สอนไว้ละเอียดหมดแล้ว
ปัญหาจึงเหลือแต่ว่า ...
พวกเราจะปฏิบัติกันจริงหรือไม่เท่านั้น ?
จากพระธรรมเทศนาเรื่อง "พระพุทธคุณ พระธรรมคุณ พระสังฆคุณ"