บันลือสีหนาท

..รู้..

          ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ฐานะ ๔ ประการนี้ พึงรู้ด้วยฐานะ ๔ คือ

๑."ศีล" พึงรู้ได้ด้วยการอยู่ร่วมกัน เเละศีลนั้นพึงรู้ได้ด้วยกาลนาน ไม่ใช่เล็กน้อย มนสิการ (พิจารณา) อยู่จึงจะรู้ ไม่มนสิการอยู่หารู้ไม่ คนมีปัญญาจึงจะรู้ คนมีปัญญาทรามหารู้ไม่ (เพราะการอยู่ร่วมกัน ทำให้เห็นพฤติกรรมทางกาย ว่าบริสุทธิ์หรือไม่)

๒."ความสะอาด" พึงรู้ได้ด้วยถ้อยคำ ฯลฯ (โดยสังเกตจากการพูดทั้งต่อหน้าเเละลับหลัง ว่าตรงกัน หรือมีความบริสุทธิ์หรือไม่)

๓."กำลังใจ" พึงรู้ได้เมื่อมีอันตราย ฯลฯ (เพราะบางคนเมื่อถูกโลกธรรมกระทบเเล้ว ย่อมเศร้าโศก เสียใจ เนื่องจากไม่ได้พิจารณาสิ่งที่เกิดตามความเป็นจริง)

๔."ปัญญา" พึงรู้ได้ด้วยการสนทนา (จากการสังเกตถ้อยคำอันลึกซึ้ง การถามปัญหา เป็นต้น)

ฐานสูตร มก. เล่ม ๓๕ หน้า๔๗๕