บทที่ ๙๙
เหตุและประโยชน์จากความรัก
(๑๔ กุมภาพันธ์ วันวาเลนไทน์)
วันนี้วันที่ ๑๔ กุมภาพันธ์ พุทธศักราช...
ชาวโลกสมมุติให้เป็นวันแห่งความรัก
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสเหตุให้เกิดความรักไว้ มีเรื่องเล่าว่า ครั้งหนึ่งในสมัยพุทธกาล พระบรมศาสดา เสด็จเข้าไปบิณฑบาตในเมืองสาเกตุพราหมณ์เฒ่าสามีภรรยา ได้พบพระพุทธเจ้าแล้วต่างร้องไห้ด้วยความยินดี เรียกพระองค์ว่าลูก
พระบรมศาสดาเสด็จไปที่บ้านของพราหมณ์ทั้งสอง แสดงธรรมจนพราหมณ์ทั้งสองบรรลุธรรมเป็นพระอริยบุคคล
ภิกษุทั้งหลายที่เห็นเหตุการณ์ เมื่อกลับมาที่วัดสนทนากันว่า พุทธบิดาและพุทธมารดาไม่ใช่พราหมณ์ทั้งสองนี้ แต่พราหมณ์ทั้งสองกลับเรียกพระองค์ว่าเป็นลูก
พระบรมศาสดาทรงทราบจึงตรัสว่า พราหมณ์ทั้งสองเคยเกิดเป็นบิดามารดา เป็นลุง ป้า เป็นน้า อา ต่อเนื่องกันมาถึง ๑,๕๐๐ ชาติ พราหมณ์ทั้งสองจึงคุ้นเคยกับพระองค์ เรียกพระองค์ว่าเป็นลูก แล้วพระองค์ก็ตรัสว่า “ความรักเกิดด้วยเหตุ ๒ ประการ คือ เพราะความคุ้นเคยกันมาในอดีต และการเกื้อกูลกันในปัจจุบัน เหมือนดอกบัวเจริญงอกงามเพราะอาศัยน้ำและโคลนตม”
ประโยชน์ของความรัก คือ การเกื้อกูลเป็นกัลยาณมิตรประคับประคองกันไปสู่หนทางสวรรค์และพระนิพพาน เหมือนพระบรมโพธิสัตว์กับพระนางพิมพา หรือปิปผลิมาณพ คือพระมหากัสสปะและพระนางภัททกาปิลานี ที่เป็นคู่บุญสร้างบารมีร่วมกันมาตลอดระยะเวลาอันยาวนาน จนได้บรรลุมรรค ผล นิพพานในครั้งพุทธกาล
ความรักจะมีคุณค่า หากเป็นความรักที่มีความหลุดพ้นจากกองทุกข์เป็นเป้าหมาย มิใช่ความรักที่วนเวียนอยู่ในวัฏสงสาร
1สาเกตชาดก มก. ๔๒/๔๕๑, มก. ๕๖/๑๕๙
