การทอดกฐินเป็นประเพณีที่มีความ เกี่ยวข้องกับการเข้าพรรษาของพระภิกษุสงฆ์ เนื่องจากในวันแรม ๑ ค่ำเดือน ๘ ซึ่งเป็นวันเข้าพรรษาพระภิกษุทุกรูปต้องจำพรรษาที่วัดใดวัดหนึ่งงดไปค้างแรมที่อื่นเป็นเวลาถึง ๓ เดือน จนถึงวันออกพรรษาคือ สิ้นราตรีวันขึ้น ๑๕ ค่ำเดือน ๑๑ หลังออกพรรษาไปแล้วจึงจะมีการทอดกฐินกันศรัทธาเลื่อมใสในพระพุทธศาสนาและตระหนัก ถึงอานิสงส์อันไพศาลของการทอดกฐิน
กฐินทาน เป็นบุญที่พิเศษกว่าบุญอื่น ด้วยเหตุหลายประการอาทิเช่น เป็นบุญที่เกิดจากพุทธประสงค์ ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงเล็งเห็นความสำคัญในการผลัดเปลี่ยนจีวรเก่าของ
พระภิกษุสงฆ์ จึงทรงมีพุทธานุญาตให้พระภิกษุสงฆ์รับผ้ากฐินเพื่อผลัดเปลี่ยน
ไตรจีวรเก่าได้
เป็นกาลทาน คือ ทานที่จำกัดด้วยกาลเวลา ต้องถวายภายในกำหนด ๑เดือนนับแต่ออกพรรษา
เป็นสังฆทาน คือไม่เฉพาะเจาะจงภิกษุรูปใดรูปหนึ่งพระภิกษุที่จำพรรษาในวัดนั้นๆต้องมีจำนวนไม่น้อยกว่า ๕รูปพระภิกษุผู้รับผ้ากฐินต้องจำพรรษาที่วัดนั้นโดยไม่ขาดพรรษาและตั้งใจ
ฝึกฝนอบรมตนเองให้มีความบริสุทธิ์ผุดผ่องยิ่งๆ ขึ้นไปเตรียมพร้อมเป็นเนื้อนาบุญแก่ชาวโลกแต่ละวัดรับกฐินได้เพียงปีละครั้งเท่านั้นผ้าไตรจีวรต้องถูกต้องตามลักษณะที่สงฆ์กำหนดไว้
การทอดกฐินจึงเป็นบุญใหญ่ที่ทั้งพระภิกษุสงฆ์และสาธุชนต่างได้รับอานิสงส์อันไพบูลย์ด้วยกันทั้งสองฝ่ายและเป็นบุญที่เกิดได้ยาก ต้องมีองค์ประกอบหลายประการจึงขอเชิญชวนท่านสาธุชนทั้งหลายมาร่วมกันสร้างบุญใหญ่ในครั้งนี้ เพื่อความเจริญรุ่งเรืองในชีวิต และเพื่อสะสมบุญไว้เป็นเสบียงติดตัวไปใน ภพชาติเบื้องหน้าอีกทั้งยังเป็นการสืบทอดประเพณีที่ดีงามนี้ให้ดำรงอยู่ต่อไปตลอดกาลนาน
อานิสงค์ของกฐิน
๑. ทำให้เป็นผู้มั่งคั่ง มีทรัพย์สมบัติมากและประสบความสำเร็จในหน้าที่การงานได้โดยง่าย
๒. ทำให้มีจิตใจแช่มชื่น บริสุทธิ์ และผ่องใสอยู่เสมอ
๓. ทำให้มีจิตใจตั้งมั่นเป็นสมาธิและเข้าถึงธรรมได้โดยง่าย
๔. ได้ชื่อว่าเป็นผู้ใช้ทรัพย์สมบัติให้เกิดเป็นกุศลติดตัวไปภพเบื้องหน้าได้อย่างเต็มที่
๕. ทำให้เป็นคนรูปงาม ผิวพรรณงามเป็นที่รักของบุคคลทั่วไป
๖. ทำให้มีชื่อเสียงเกียรติคุณน่ายกย่องสรรเสริญ เป็นที่ตั้งแห่งศรัทธา น่าเคารพนับถือ
๗. ทำให้ผู้นั้นแม้ตายแล้ว ก็ได้ไปเกิดในโลกสวรรค์
ฯลฯ
กฐินทาน นับเป็นมหากาลทานที่ยิ่งใหญ่ เนื่องจากเมื่อกระทำไปแล้ว มีอานิสงส์ต่อเนื่องยาวนาน ไม่ว่าใครก็ไม่อาจพลาดโอกาสบุญสำคัญเช่นนี้ ปรารถนาจะเป็นประธานกฐินสักครั้งหนึ่งในชีวิต ดังจะเห็นได้จาก ภาพริ้วขบวนผู้มีบุญจำนวนมาก ใช้เวลาเดินร่วมชั่วโมงจึงเสร็จสิ้น คือ แรงบันดาลใจของผู้ที่ได้พบเห็น ถึงความเป็นปึกแผ่นมั่นคง ในบวรพุทธศาสนา ได้กลายเป็นกลไกหลักสำคัญ ที่ผลักดันเหล่าพุทธบริษัท ให้หันมารวมพลังกันสร้างความดีอย่างไม่มีข้อแม้เงื่อนไขเป็นบุญพิเศษที่จะมารื้อผังจนของพวกเราให้สิ้นเชื้อไม่เหลือเศษ
“เราไม่มีความจำเป็นจะต้องจนอีกต่อไปแล้ว ชาตินี้เราได้พิสูจน์แล้วว่า ความจนไม่จำเป็นสำหรับชีวิตเรา เมื่อจนแล้วจะสร้างบารมีก็ไม่สะดวก เพราะว่าวันหนึ่งคืนหนึ่งเราก็คิดแต่ว่า เราจะไปหาทรัพย์จากที่ไหนมาหล่อเลี้ยงสังขาร และครอบครัวที่เราจะต้องดูแลอีกมากมาย ทรัพย์ที่ได้มาส่วนมากจะได้มาจากการดิ้นรนต่อสู้ ซึ่งหนีไม่พ้นว่าบางครั้งก็ต้องทุศีล ทำปาณาติบาต ศีล ๕ ข้อของเราก็พังพินาศหมด”
ปัจจุบันนี้เราอาจจะไม่รวยอย่างที่เราอยากจะรวย แต่บุญที่เราทำในวันนี้จะเป็นผังสำเร็จเต็มที่ในภพเบื้องหน้า เพราะชาตินี้เป็นชาติประกอบเหตุ ชาติถัดไปเป็นชาติเสวยผล ส่วนหนึ่งจะมาส่งผลในปัจจุบันชาตินี้ จะมาตัดรอนวิบากกรรม รื้อผังจนเชื่อมสายสมบัติให้เราพอมีสร้างบารมีได้ต่อเนื่อง เพื่อที่จะได้ผังรวยต่อไปในอนาคต ที่จะทำให้เราสร้างบารมีได้อย่างสะดวกสบาย
คัดจากพระธรรมเทศนาพระราชภาวนาวิสุทธิ์ (หลวงพ่อธมฺมชโย)
