บทความวาไรตี้

บทความพิเศษ 

 ชุด อัญเชิญพระบรมธาตุ 

ตอนที่ 3 เหตุมหัศจรรย์วันปรินิพพาน 

     ในพระสุตตันตปิฎก มหาปรินิพพานสูตรได้กล่าวถึงวันปรินิพพานว่า สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้เสด็จดับขันธปรินิพพาน ณ เมืองกุสินารา ใต้ต้นสาระ ระหว่างนั้นได้มีดอกมณฑารพ ดอกไม้สวรรค์ โปรยสู่เมืองมนุษย์ หอมอบอวลไปทุกทิศตลอด 7 วัน เพื่อน้อมบูชาสักการะพระบรมศาสดา เป็นครั้งสุดท้าย    

     ในสมัยนั้น กษัตริย์มัลละ ได้เตรียมถวายพระเพลิงพระสรีระของพระผู้มีพระภาคเจ้าอย่างสมพระเกียรติ แต่ระหว่างที่มัลละปาโมกข์ ทั้ง 4 องค์ เตรียมจุดไฟ ณ จิตกาธาร ก็มิอาจจุดไฟติด ถวายพระเพลิงได้ เจ้ามัลละ  เมืองกุสินาราได้ถามพระอนุรุทธะ พระเถระผู้เลิศด้วยทิพยจักษุว่า เป็นเพราะเหตุใดหนอ    

     พระอนุรุทธะกล่าวว่า “ดูกร วาสิฎฐะ ความประสงค์ของพวกเทวดา คือ จิตกาธารของพระผู้มีพระภาคเจ้าจักยังไม่ลุกโพลงขึ้น จนกว่าพระมหากัสสปะที่เดินทางจากเมืองปาวามาถึงแล้วถวายบังคมพระบาททั้งสองด้วยมือของตน”    

     เมื่อพระมหากัสสปะเถระและพระภิกษุ 500 รูป มาถึงได้ถวายบังคมพระบาททั้งสองของพระผู้มีพระภาคเจ้า จิตกาธาร ก็ลุกโพลงขึ้นเอง ขณะที่พระสรีระถูกเพลิงไหม้อยู่ พระอวัยวะส่วนใด คือพระฉวี พระจัมมะ พระมังสะ และพระลสิกา เถ้าเขม่าแห่งพระอวัยวะส่วนนั้นมิได้ปรากฎเลย เหลืออยู่แต่พระสรีระส่วนเดียว รวมไปถึงบรรดาผ้าเนื้อดีที่ห่อหุ้มพระสรีระ 500 คู่ เหล่านั้น เพลิงเผาไหม้เพียง 2 ผืน เท่านั้น คือ ผืนที่ส่วนในสุดกับผ้าผืนที่อยู่นอกสุดเท่านั้น    

     เมื่อเพลิงไฟแก้วที่ลุกโพลงขึ้นเอง ไหม้พระสรีระแล้ว ท่อธารน้ำก็ไหลหลั่งมาจากอากาศ น้ำพุ่งขึ้น แม้จากต้นสาละมาดับจิตกาธารของพระผู้มีพระภาคเจ้า ลำดับต่อมา เจ้าเมืองมัลละดับจิตกาธารด้วยน้ำหอมล้วน ๆ ความมหัศจรรย์เหนือธรรมชาติ เหนือกาลเวลา แห่งองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า บังเกิดขึ้นได้เสมอ เพราะพระพุทธองค์มีธาตุธรรมบริสุทธิ์ ผ่องใส ไร้ธุลีแห่งกิเลส ธาตุธรรมที่ประกอบขึ้นเป็นพระสรีระของพระองค์ จึงเปล่งประกายความบริสุทธิ์ ผ่านพระสรีระออกมาเป็นพระฉัพพรรณรังสีรอบทิศพระวรกาย ให้ปรากฎแก่สายตาของเหล่ามนุษย์ เทวดา ใครได้เห็นเป็นบุญตา รู้ทันทีว่านี้คือ พระจอมไตรโลกนาถพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ผู้ตรัสธรรมด้วยพระองค์เองเป็นแน่แท้

บทสารคดี รัตนวนาลี

* เพิ่มเติม

เมืองกุสินารา  กุสินารา เป็นที่ตั้งของสังเวชนียสถานแห่งที่ 4 ในสมัยพุทธกาลเป็นเมืองเอกหนึ่งในสองของแคว้นมัลละ อยู่ตรงข้ามฝั่งแม่น้ำคู่กับเมือง ปาวา เป็นที่ตั้งของ สาลวโนทยาน หรือป่าไม้สาละที่พระพุทธเจ้าเสด็จดับขันธปรินิพพานและเป็นสถานที่ถวายพระเพลิงพระพุทธเจ้า วิกิพีเดีย

กษัตริย์มัลละ มีพระนามว่า เจ้าชายปุกกุสมัลลบุตร ผู้ถวายผ้าเนื้อดีแก่พระพุทธเจ้าในวันที่พระองค์เสด็จปรินิพพาน

 จิตกาธาร   หมายถึง : [จิดตะ-] น. เชิงตะกอน (สำหรับเจ้านาย), (ราชา) พระจิตกาธาน. (ป., ส. จิตก + อาธาน). 
(พจนานุกรม ราชบัณฑิตยสถาน)