ประโยชน์ของสมาธิในพระไตรปิฎก
ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร
ในการแสดงพระธรรมเทศนาครั้งแรกคือธัมมจักกัปปวัตตนสูตรนั้น พระพุทธองค์ทรงชี้ให้เห็นถึงอานิสงส์ของการทำสมาธิ 5 ประการ นั่นคือ
1. ทำให้ได้จักษุ คือมีดวงตาเห็นธรรม ได้ดวงตาที่มีลักษณะพิเศษเหนือกว่าดวงตามนุษย์ธรรมดา
2. เกิดญาณ คือได้ญาณทั นะซึ่งเป็นเครื่องมือที่จะเข้าไปรู้แจ้งเรื่องราวต่างๆ
3. เกิดปัญญา คือทำให้ได้ปัญญา มีความฉลาดรอบรู้มากขึ้น
4. เกิดวิชชา คือ มีความรู้แจ้งอย่างน้อย 3 ประการ คือ
4.1 รู้แจ้งเรื่องราวทั้งในอดีตชาติและในอนาคตของตน
4.2 รู้แจ้งในการเกิดการตายของสัตว์ ว่าสัตว์เหล่านี้ตายแล้วไปไหน ตายแล้วไปเกิดที่ใด
ทำกรรมอะไรจึงได้มีรูปร่างอย่างนี้
4.3 รู้แจ้งในการกำจัดกิเล ภายในของตนเอง
5. ประการสุดท้ายคือได้อาโลโก คือแ ง ว่าง ใจจะเกิดแ ง ว่างที่จะช่วยในการเห็นสิ่งต่างๆ
สิ่งที่พระองค์ทรงเทศนาไว้ได้ชี้ให้เห็นว่าเมื่อบุคคลได้ทำสมาธิเขาจะมีดวงตาทางใจที่ดีขึ้นเกิดความรู้
คู่กับแสงสว่าง คือ ทั้งเห็น ทั้งรู้ ทั้งสว่าง ควบคู่กันไป จนกำจัดกิเล ให้หมดไปได้ในที่สุด
มาธินั้นเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับทุกคนเหมือนกับอากาศที่ขาดไม่ได้ ซึ่งถ้าหากเราขาดสมาธิเมื่อใด
เมื่อนั้นเราจะขาดสุข เมื่อเราขาดสุข ชีวิตของเราก็จะขาดความสมบูรณ์
จากหนังสือ DOU
วิชา MD 101 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับสมาธิ