ข้อคิดจากรอบตัว

.....รางวัลพูลิตเซอร์  ถือว่าเป็นรางวัลที่มีเกียรติยศสูงสุดสำหรับสื่อมวลชนในอเมริกา  ทุกๆ ปีจะมีการพิจารณามอบรางวัลพูลิตเซอร์นี้ให้กับสื่อมวลชนยอดเยี่ยมในสาขาต่างๆ รวม ๑๑ รางวัล

.....จากในปีพุทธศักราช ๒๕๓๖ ผู้ได้รับรางวัลพูลิตเซอร์ภาพถ่ายยอดเยี่ยมคือ นายเคบิน คาร์ตาร์ ชาวอเมริกันเชื้อสายอัฟริกาใต้ ช่างภาพหนังสือพิมพ์นิวยอร์คไทม์ ภาพถ่ายที่ได้รับรางวัล ถ่ายที่ประเทศซูดานในทวีปอัฟริกา เป็นภาพเด็กน้อยพุงโร แขนขาลีบเหลือแต่หนังหุ้มกระดูก หมอบฟุบอยู่ที่พื้นดินอันแห้งแล้ง เยื้องห่างไปด้านหลังประมาณ ๒-๓ เมตร มีอีแร้งตัวหนึ่งยืนเกาะนิ่งอยู่ที่พื้น รอว่าเมื่อไรเด็กเสียชีวิตจะได้เข้าจิกกิน

.....เมื่อภาพถ่ายนี้ได้รับรางวัลพูลิตเซอร์ ก็มีหนังสือพิมพ์ต่างๆ นำไปตีพิมพ์ต่ออีก และเป็นภาพที่สะเทือนอารมณ์ผู้อ่านเป็นอย่างยิ่ง มีผู้ไต่ถามเข้ามาทั้งทางจดหมาย และโทรศัพท์เป็นหมื่นๆ คนว่า แล้วหลังจากนั้นเด็กเป็นอย่างไร? คำตอบของนายคาร์ตาร์คือ พอเขาถ่ายภาพเสร็จ ก็ไล่อีแร้งให้หนีไป แล้วตัวเองก็จากไปเช่นกัน คำตอบเช่นนี้ทำให้เกิดกระแสวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนัก บ้างก็ว่าเห็นเหตุการณ์อย่างนี้ไม่ควรจะมามัวถ่ายภาพแล้ว  ควรจะรีบช่วยเด็กก่อน บ้างก็ว่าจะถ่ายภาพก็ถ่ายไป แต่เสร็จแล้วควรจะช่วยเด็กด้วย อย่างน้อยก็ช่วยพาไปส่งที่สถานสงเคราะห์ของสหประชาชาติ ซึ่งอยู่ไม่ไกลจากที่นั่นมากนัก ถูกวิจารณ์มากๆ นายคาร์ตาร์ก็ต้องชี้แจงกับ ผู้อ่านว่า เขาช่วยไม่ไหว เพราะมีเด็กอยู่ในสภาพอย่างนี้เยอะแยะไป หมด แค่เดินไปสถานสงเคราะห์สหประชาชาติ ในระหว่างทางก็คงพบอีกเป็นสิบๆ คนแน่ๆ  และสถานสงเคราะห์เองก็ไม่สามารถรับไว้ได้หมด

.....มีศาสตราจารย์ทางด้านสื่อสารมวลชนท่านหนึ่งของมหา-วิทยาลัยโคลัมเบีย ได้ออกมาให้ความเห็นว่า นายคาร์ตาร์ทำถูกแล้ว เพราะเขาไม่ใช่อาสาสมัคร บรรเทาทุกข์แต่เป็นสื่อมวลชน ซึ่งมีหน้าที่ สื่อความจริงให้สาธารณชนทราบ นักข่าวไม่มีหน้าที่เข้าไปช่วยใคร และไม่ควรยื่นมือเข้าไปยุ่งเกี่ยว ทำให้สภาพเหตุการณ์ผิดไปจากที่มันกำลังจะเป็น ศาสตราจารย์ท่านนี้บอกว่า ที่จริงนายคาร์ตาร์ควรจะอยู่รอดูให้เด็กตาย อีแร้งเข้าทึ้งกิน แล้วถ่ายภาพออกมาเผยแพร่ด้วยซ้ำ จึงจะถือว่าได้ทำหน้าที่สื่อมวลชนที่ดี

.....คอลัมนิสต์ในหนังสือพิมพ์ต่างๆ ก็มีการวิพากษ์วิจารณ์เรื่องนี้กันอย่างกว้างขวาง มีทั้งที่เห็นด้วยและไม่เห็นด้วย เรื่องราวต่างๆ ในโลก คงจะตัดสินกันว่า อะไรถูกอะไรผิดแบบร้อยเปอร์เซ็นต์ไปเลยค่อนข้างลำบาก อยู่ที่มุมมองของแต่ ละคน แต่สิ่งสำคัญที่ทุกคนจะต้องไม่ลืมก็คือ คนเราแต่ละคนอาจมีอาชีพการงานต่างๆ กันไป เช่น เป็นนักข่าว เป็นทหาร ตำรวจ เป็นแพทย์ ทนายความ นักธุรกิจ หรืออื่นใดก็ตาม แต่หน้าที่อย่างหนึ่ง ที่ทุกคนมีเหมือนกันคือ หน้าที่ของความเป็นมนุษย์ ความมีมนุษยธรรม การกระทำของคนแต่ละคนนั้น ตัวเขาเองย่อมจะรู้ดีที่สุดถึงเจตนาของตัว ขอให้ตอบต่อมโนธรรมของตนให้ได้ ไม่อายตัวเอง

.....ในกรณีนี้ก็เช่นเดียวกัน จะถูกหรือผิด อยู่ที่ว่าขณะที่เขาประสบเหตุการณ์นั้น มีความรู้สึกอย่างไร ตื่นเต้นยินดี กระหยิ่มยิ้มย่อง  ว่าเจอเหตุการณ์ที่สามารถช็อกผู้พบเห็น แล้วนึกฝันถึงถ้วยรางวัลเกียรติยศ หรือว่าเกิดความสังเวชสลดใจ อยากจะถ่ายภาพออกไปให้สาธารณชนได้รับทราบ จะได้มาช่วยกันสงเคราะห์ผู้อดอยากหิวโหยเหล่านี้ ซึ่งผู้ที่รู้ดีที่สุดคือ ตัวนายคาร์ตาร์เอง

-------------------------------------

หมายเหตุ :  นายเคบิน คาร์ตาร์ ช่างภาพรางวัลพูลิต-เซอร์ได้ฆ่าตัวตายในรถยนต์เสียแล้ว เมื่อวันที่ ๒๗ ก.ค. ๒๕๓๗

ถ้าตนมีจิตไม่ตั้งมั่น

ถึงชนเหล่าอื่นจะสรรเสริญ

ชนเหล่าอื่นก็สรรเสริญเปล่า

เพราะตนมีจิตไม่ตั้งมั่น

ถ้าตนมีจิตตั้งมั่นดีแล้ว

ถึงชนเหล่าอื่นจะติเตียน

ชนเหล่าอื่นก็ติเตียนเปล่า

เพราะตนมีจิตตั้งมั่นดีแล้ว

ขุ.เถร.มก. ๕๑/๘๙/๒๗๗