บทความพิเศษ
เรื่อง : นวธรรมและคณะนักวิจัย DIRI

หลักฐานธรรมกาย ในคัมภีร์พุทธโบราณ
(ตอนที่ ๓๒)

      หลักฐานธรรมกายฉบับเดือนมีนาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ นี้ เป็นฉบับที่ตีพิมพ์ในเดือนที่มีวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาอีกวันหนึ่งคือ วันมาฆบูชา หมายถึง “การบูชาพระในเดือนสาม” ซึ่งความสำคัญของวันมาฆบูชาก็คือการประชุมสงฆ์ครั้งใหญ่ ครั้งแรก และครั้งเดียวในพุทธันดรนี้ และมีพุทธโอวาทที่ถือว่าเป็นหัวใจสำคัญของพระพุทธศาสนาคือ “โอวาทปาฏิโมกข์” เกิดขึ้นวันนี้ด้วยเช่นกัน

      เช่นเดียวกับการครบรอบ ๑๐๐ ปี วิชชาธรรมกาย ที่มิได้เกิดขึ้นได้โดยง่าย เพราะเป็นวันที่พระเดชพระคุณพระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) หลวงปู่วัดปากน้ำ ภาษีเจริญครูผู้ค้นพบวิชชาธรรมกาย ท่านต้องเอาชีวิตเป็นเดิมพันในการค้นพบวิชชาธรรมกายที่ห่างหายไปเป็นเวลายาวนานหลังพุทธปรินิพพานให้กลับคืนมา และการที่พวกเราลูกศิษย์หลานศิษย์ของท่านได้รับโอกาสในการสืบสาน สืบค้นหลักฐานความรู้อันแท้จริงเกี่ยวกับเรื่องธรรมกายให้เป็นที่รู้จักและเข้าใจในปัจจุบันและในอนาคตด้วยนั้น ย่อมถือเป็นมงคลยิ่งของชีวิต

      อนึ่ง เมื่อมาถึงวาระครบ ๑๐๐ ปี วิชชาธรรมกายนั้น สิ่งหนึ่งที่สถาบันวิจัยนานาชาติธรรมชัยดำเนินการมาโดยตลอดก็คือ การรายงานผลการทำงาน การศึกษาค้นคว้า การลงพื้นที่สำรวจ และทำงานภาคสนามในการค้นหาแหล่งคัมภีร์โบราณควบคู่กันไปด้วยว่ามีความคืบหน้าไปอย่างไรบ้างดังที่ผู้เขียนได้เคยนำเสนอไปเมื่อคราวที่จัดเสวนาหลักฐานธรรมกายในคัมภีร์พุทธโบราณครั้งที่ ๓ เมื่อวันที่ ๒ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๙ (เมื่อ ๒ ปีที่ผ่านมา) ในหัวข้อการบรรยายว่า “ร่องรอยธรรมกายในเส้นทางภูมิศาสตร์การเผยแผ่พระพุทธศาสนา” เพื่อชี้ให้เห็นถึงความก้าวหน้าที่เพิ่มขึ้นอย่างไม่หยุดยั้งของการสืบค้นหลักฐานธรรมกายในพื้นที่โซนต่าง ๆ หลายแห่งในโลก ไม่ว่าจะเป็นในยุโรป เอเชียกลาง เอเชียใต้ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และในประเทศไทยของเราเอง โดยตลอดระยะเวลาที่ผ่านมานั้น สถาบันวิจัยนานาชาติธรรมชัย (DIRI) ก็ได้ลงพื้นที่ศึกษาสืบค้นไปแล้วมากกว่า ๒๒ ประเทศทั่วโลก และได้พบกับความสำเร็จในเชิงวิชาการมากมาย ซึ่งในจำนวนนี้ผลงานการสืบค้นหลักฐานธรรมกายที่ผู้เขียนภาคภูมิใจมากที่สุดกลุ่มหนึ่งก็คือ ผลงานการศึกษาสืบค้นหลักฐานธรรมกายที่พบในประเทศไทยของเราเอง โดยเราได้พบหลักฐานทั้งที่เป็นศิลาจารึก จารึกลานเงินอักษรตัวเขียนประเภทสมุดไทย ใบลานรวมทั้งหลักฐานธรรมกายที่ถูกจารด้วยอักษรเขมรโบราณ อักษรขอมไทยอักษรธรรมอื่น ๆ ทั้งที่เป็นภาษาบาลี ภาษาสันสกฤต และภาษาไทย

จารึกเมืองพิมาย นโม วุทฺธาย นิรฺมฺมาณ  ธรฺมฺมสามฺโภคมูรฺตฺตเย

จารึกพระธรรมกาย พ.ศ. ๒๐๙๒

        โดยในการค้นพบนั้น เราพบหลักฐานธรรมกายในประเทศไทยแล้วทั้งสิ้น ๑๔ ชิ้น แบ่งเป็นศิลาจารึกถึง ๖ หลัก จารึกลานเงิน ๑ ชิ้น คัมภีร์จารึกใบลานหนังสือพับสารวม ๖ คัมภีร์ และในรูปแบบหนังสืออีก ๑ เล่ม ซึ่งไม่ว่าหลักฐานชิ้นใดที่ค้นพบนั้นต่างก็มีเนื้อหาที่เป็นการสรรเสริญคุณลักษณะของพระธรรมกาย การอธิบายถึงความเชื่อมโยงกันระหว่างพระสัพพัญญุตญาณ พระปัญญาจักษุของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เป็นต้น ดังเช่น ใน คาถาอุปปาตสันติ ที่ได้แยกรูปกายและธรรมกายของพระพุทธเจ้าออกจากกันอย่างชัดเจน และขณะเดียวกันก็ยังได้กล่าวไว้อีกว่า “พระธรรมกายสามารถเห็นได้ด้วยปัญญา มิใช่ด้วยสายตาสามัญทั่วไป” เป็นต้น หรือใน คัมภีร์จตุรารักขา ที่ได้พบคำว่า “ธรรมกาย” ในคาถาที่ ๑๑ ซึ่งเป็นข้อความสรุปถึงการปฏิบัติพุทธานุสติ อันมีเนื้อความว่า

ทิสฺสมาโน ปิตาวสฺส รูปกาโย อจินฺติโยอสาธารณญาณฑฺเฒ ธมฺมกาเย กถา ว กาติ ฯ

        ซึ่งหมายความว่า “แม้พระรูปกาย (ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า) ที่ปรากฏอยู่ ก็ยังเป็นเรื่องอจินไตย จะกล่าวไปไยถึงพระธรรมกายของพระองค์ซึ่งมั่งคั่งไปด้วยญาณ คือ ความรู้ทั่วไป”

คัมภีร์อุปปาตสันติ อักษรธรรมลาว
ที่มา : หอสมุดแห่งชาติลาว

        และก็มิใช่เพียงในคาถาอุปปาตสันติหรือในคัมภีร์จตุรารักขาเท่านั้น ที่มีปรากฏเรื่องราวของธรรมกาย หากแต่ในคัมภีร์พระธัมมกายาทิที่สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ ๑ ก็ดี หรือฉบับเทพชุมนุมที่สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ ๓ (พ.ศ. ๒๓๖๗-๒๓๙๔) ก็ดี ซึ่งนับเป็นคัมภีร์สำคัญฉบับหนึ่งของชาติ ยังปรากฏข้อความสำคัญที่ควรจดจำ ความว่า

อญฺเญสํเทวมนุสฺสานํ พุทฺโธอติวิโรจติ ยสฺสตมุตฺตมงฺคาทิญาณํ
สพฺพญฺญุตาทิกํ ธมฺมกายมคฺคํ พุทฺธํ นเมตํโลกนายกํ อิมํ ธมฺมกาย
พุทฺธลกฺขณํ โยคาวจรกุลปุตฺเตน ติกฺขญาเณน สพฺพญฺญุพุทฺธภาวํ
ปตฺเถนฺเตน ปุนมฺปุนํ อนุสฺสริตพฺพํฯ

คัมภีร์พระธัมมกายาทิ ฉบับเทพชุมนุม ร.๓ วัดพระเชตุพนฯ

     อันหมายความว่า “เพราะเหตุที่พระพุทธเจ้าทรงมีพระอวัยวะทุกส่วนสูงสุด  ดุจดั่งประกอบด้วยพระสัพพัญญุตญาณ ที่รู้กันว่าพระธรรมกายไม่มีใครจะเป็นผู้นำโลกได้เท่า ทรงรุ่งโรจน์กว่าเทวดาและมนุษย์เหล่าอื่น พระโยคาวจรผู้มีญาณแก่กล้า เมื่อปรารถนาจะเป็นพระสัพพัญญูพุทธเจ้า พึงระลึกถึงซึ่งพุทธลักษณะคือ พระธรรมกายบ่อย ๆ สิ่งนี้แสดงว่า พระพุทธเจ้าทรงรุ่งเรืองเหนือกว่ามนุษย์และเทวาทั้งปวง เพราะทรงมีธรรมกาย และพระธรรมกายนี้เองสามารถนำไปสู่พุทธภาวะได้”

คัมภีร์ธัมมกาย อักษรธรรมล้านนา ฉบับวัดป่าสักน้อย เชียงใหม่
ที่มา : สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

จารึกลานเงินประกับทอง ปัจจยาการและธรรมกาย
ที่มา : วัดพระเชตุพนฯ

      หรือใน คัมภีร์ธัมมกาย ฉบับวัดป่าสักน้อย ก็ดี คัมภีร์ลานเงิน ที่ถูกค้นพบจากกรุพระมหาเจดีย์พระศรีสรรเพชญดาญาณ วัดพระเชตุพนฯ ที่คาดว่าถูกสร้างขึ้นในยุครัตนโกสินทร์ตอนต้น ก็ดี ต่างก็มีสาระสำคัญที่ระบุถึงความเชื่อมโยงกันของพระสัพพัญญุตญาณ และความเป็นอจินไตยของพระธรรมกายทั้งสิ้น ทั้งนี้ยังไม่รวมถึงคัมภีร์มูลกัมมัฏฐาน ที่มีไว้เพื่อใช้ในการแนะนำการปฏิบัติกรรมฐานนั้น ก็ยังมีการกล่าวถึงอานุภาพของพระธรรมกายอันสามารถจะช่วยรักษาอาการผิดปกติได้ด้วย ซึ่งเป็นสิ่งที่เป็นอจินไตยทั้งสิ้น โดยสรุปแล้ว หลักฐานธรรมกายที่ทีมงานของสถาบันดีรีร่วมกันค้นพบนั้น ไม่ว่าจะเป็นจากแหล่งใดหรือในรูปแบบใดก็ล้วนแต่แสดงให้เห็นถึงความมีอยู่จริงของธรรมกาย และอานุภาพอันไม่มีประมาณของธรรมกายทั้งสิ้น ซึ่งเป็นไปตามคำสอนของพระเดชพระคุณพระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) เสมอเหมือนกันหมด

 การที่ผู้เขียนนำพาท่านผู้อ่านย้อนกลับมารำลึกถึงเรื่องราวเกี่ยวกับการค้นพบหลักฐานธรรมกายในประเทศไทย ตามที่ทีมงานของสถาบันวิจัยนานาชาติธรรมชัยได้ค้นพบในวาระครบ ๑๐๐ ปีของการค้นพบวิชชาธรรมกายของพระเดชพระคุณพระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) อีกครั้งหนึ่งนี้เพียงเพราะผู้เขียนต้องการที่จะยืนยันความมีอยู่จริง ดีจริง ของธรรมกาย ซึ่งมิได้เป็นสิ่งที่เราอุปโลกน์ขึ้นเอง หากแต่บรรดาหลักฐานในพระพุทธศาสนาอันเก่าแก่ที่บรรพบุรุษชาวพุทธทั่วโลกต่างรังสรรค์ขึ้นไว้ให้เราเห็นมากมาย ไม่เว้นแม้ในประเทศไทยของเราที่ความรู้ความเข้าใจเรื่องธรรมกายยังไม่สมบูรณ์ ก็ปรากฏว่ามีให้เห็นอยู่อย่างต่อเนื่อง ซึ่งสิ่งเหล่านี้จะกลายเป็นประจักษ์พยานที่สำคัญที่จะช่วยยืนยันความหนักแน่นของหลักฐานธรรมกายต่อไปในอนาคตได้ด้วย

         ท้ายที่สุดนี้ ผู้เขียนขอให้ทุกท่านมีดวงปัญญาที่สว่างไสว มีความสมบูรณ์พร้อมด้วยสมบัติทั้งสาม รู้แจ้งแทงตลอดในวิชชาธรรมกาย เป็นผู้รู้แจ้งเห็นจริงในธรรมะของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเช่นเดียวกับพระเดชพระคุณพระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) ครูผู้ค้นพบวิชชาธรรมกายและได้มาร่วมกันทำความจริงให้ปรากฏให้พุทธศาสนิกชนทั่วโลกได้ซาบซึ้งและรักในวิชชาธรรมกายตราบเท่าเข้าถึงที่สุดแห่งธรรม เทอญ ฯ

ขอเจริญพร