เคลียร์ข่าววัด
เรื่อง : ร.ลิ่วเฉลิมวงศ์
Line ID : natchy1972
ภาพ : พุทธศิลป์, ดารณี

ธรรมยาตรามีในสมัยพุทธกาลไหม ?
มีการโปรยดอกไม้แบบเวอร์วังอลังการด้วยไหม ?
แล้วกล่าวสาธุกันตลอดทางล่ะ..อย่างนี้ก็ได้ด้วยหรือ ?
 

                ผู้เขียนเชื่อว่า.. ผู้อ่านที่เปิดมาอ่านบทความนี้ ต้องสนใจกิจกรรมธรรมยาตราของวัดพระธรรมกายไม่ทางลบก็ทางบวก !!! ไม่ว่าผู้อ่านจะคิดอย่างไรกับกิจกรรมนี้ ผู้เขียนก็คงห้ามหรือเปลี่ยนความคิดอะไรของใครไม่ได้

              แต่เมื่อมีเหตุที่ต้องมาเจอบทความนี้แล้ว ก็อยากให้ได้มุมมองอะไรใหม่ ๆ ไป เพื่อจะได้เข้าใจเรื่องราวแท้จริงของธรรมยาตราในสมัยพุทธกาล

              ถ้าผู้อ่านเป็นคนชอบอ่านพระไตรปิฎก ก็จะรู้ทันทีว่า วัดพระธรรมกายไม่ได้ซี้ซั้วทำโครงการนี้จากการมโนขึ้นมาเอง เพราะธรรมยาตราถือเป็นพุทธประเพณีที่มีมาตั้งแต่สมัยพุทธกาลจริง ๆ และที่สำคัญ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็ทรงเป็นผู้นำขบวนธรรมยาตราด้วยพระองค์เองอีกด้วย

              ดังนั้น การที่วัดพระธรรมกายจัดกิจกรรมตามอย่างพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทำตามพุทธประเพณี ก็ไม่ใช่สิ่งผิดประการใดเลย อีกทั้งยังเป็นสิ่งจำเป็นที่ต้องสืบสานด้วยซํ้า เพราะก่อนหน้านี้ แทบจะไม่มีใครสนใจพุทธประเพณีอันดีงามนี้เลย แม้จะมีหลายองค์กรจัดกิจกรรมแบบนี้ขึ้น แต่ก็ยังเป็นกระแสที่เงียบมาก

                จนกระทั่งวันหนึ่ง วัดพระธรรมกายทำโครงการนี้ขึ้นมา แม้จะโดนด่าในเบื้องต้น ก็ถือเป็นสิ่งที่ดีมาก เพราะกลายเป็นกระแสที่ทำให้ทั้งประเทศหันกลับมามองและศึกษาว่า..จริง ๆ แล้วธุดงค์หรือธรรมยาตราคืออะไรกันแน่ ? และเมื่อศึกษาถกเถียงกันแล้ว ประชาชนก็จะได้ความรู้เพิ่ม ส่วนวัดพระธรรมกายก็จะได้นำไปพัฒนาให้ดีขึ้น โดยปีนี้ทางวัดได้เน้นกิจกรรมในพื้นที่ เพิ่มกิจกรรมสาธารณประโยชน์ และมอบทุนการศึกษาแก่เยาวชน ซึ่งถือว่า..โครงการนี้เข้ามาฟื้นฟูทดแทนส่วนที่หายไปของสังคมไทยได้ไม่น้อยทีเดียว

ธรรมยาตรามีในสมัยพุทธกาลไหม ?

              มี และมีหลายครั้งด้วย ซึ่งธรรมยาตราในสมัยพุทธกาลก็ไม่ได้ทำกันแบบเล็ก ๆ อย่างที่เราคิด อย่างในครั้งที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จไปโปรดพระประยูรญาติและชาวเมืองพระองค์ทรงนำขบวนธรรมยาตราของพระภิกษุมากถึง ๒๐,๐๐๐ รูป ออกจากกรุงราชคฤห์ไปกรุงกบิลพัสดุ์ โดยเดินทางไกลถึงวันละ ๑ โยชน์ (๑๖ กิโลเมตร) เป็นเวลานานถึง ๒ เดือน ซึ่งผู้เขียนก็มาคิดเล่น ๆ ว่า ถ้าสมัยนั้นมีกินเนสส์ เวิลด์ เรคคอร์ด ก็คงมีบันทึกไว้ว่า..เป็นขบวนธรรมยาตราที่ยาวที่สุดในโลก เพราะระยะทางที่เดินยาวถึง ๙๙๒ กิโลเมตรเลยทีเดียว (ซึ่งมากกว่าที่พระวัดพระธรรมกายเดินมาก) !!!

              ครั้นพอไปถึงแล้ว พระประยูรญาติและชาวเมืองทั้งหมดแห่กันออกมาทำการต้อนรับพากันถือดอกไม้และของหอมออกไปรับเสด็จกันจำนวนมหาศาล ทำให้พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสามารถรวมคนจำนวนมากมาฟังพระธรรมเทศนาของพระองค์ได้ในคราวเดียว

             เท่านั้นยังไม่พอ พระพุทธองค์ยังทรงแสดงปาฏิหาริย์ครั้งยิ่งใหญ่ คือเสด็จจงกรมเหนือรัตนจงกรมในอากาศ เพื่อสยบทิฐิพระประยูรญาติก่อนแล้วจึงเทศน์สอน… ทำให้ทุกคนตื่นตาตื่นใจมาก (อ่านเพิ่มเติมได้ในอรรถกถา ขุททกนิกาย พุทธวงศ์ รัตนจงกรมกัณฑ์)

            ส่วนธรรมยาตราที่โด่งดังมากอีกครั้งก็คือ หลังจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จไปโปรดชฎิล ๓ พี่น้องและบริวารจนบรรลุอรหัตผลกันหมดแล้ว พระองค์ก็ทรงพาพระสาวกใหม่ทั้ง ๑,๐๐๓ รูป เดินทางเข้าเมืองราชคฤห์ เพื่อโปรดพระเจ้าพิมพิสาร และเมื่อข่าวการเสด็จ     พร้อมด้วยพระสาวกจำนวนมากดัง ขจรขจายไปทั่วสารทิศ ก็ทำให้พระเจ้าพิมพิสารทรงทราบจึงรีบเสด็จมาเฝ้าพระสัมมาสัมพุทธเจ้าพร้อมพราหมณ์และคหบดีชาวมคธมากถึง ๑๒ นหุต (๑ นหุต = ๑๐,๐๐๐) จึงเป็นเหตุให้พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเทศน์โปรดคนได้คราวละจำนวนมาก ๆ ไม่ใช่ลำพังแค่พระเจ้าพิมพิสารเพียงพระองค์เดียว ซึ่งถือเป็นยุทธศาสตร์การเผยแผ่พระศาสนาที่ได้ผลมากจริง ๆ … (อ่านเพิ่มเติมได้ในพระไตรปิฎก เล่มที่ ๔ พระวินัยปิฎก เล่มที่ ๔ มหาวรรค ภาค ๑ ทรงเทศนาโปรดพระเจ้าพิมพิสาร เสด็จพระนครราชคฤห์ครั้งแรก)

มีการโปรยดอกไม้แบบเวอร์วังอลังการด้วยไหม ?

           มี และมียิ่งกว่าที่วัดพระธรรมกายทำอีก เพราะในครั้งที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงนำเหล่าภิกษุสงฆ์ ๕๐๐ รูป ธรรมยาตราไปโปรดชาวเมืองเวสาลีช่วงที่ประสบภัยพิบัติร้ายแรงครั้งนั้นพระเจ้าพิมพิสารรับสั่งให้ปรับพื้นที่เส้นทางเสด็จ และเตรียมการอย่างมโหฬาร ทรงสั่งให้สร้างวิหารซึ่งใช้เป็นที่ประทับในทุก ๆ ๑ โยชน์

           และเมื่อถึงวันที่พระพุทธองค์เสด็จ พระเจ้าพิมพิสารก็ทรงตั้งขบวนรับเสด็จ โดยจัดให้มีการโปรยดอกไม้ ๕ สีแบบจัดหนัก คือ โปรยสูงถึงหัวเข่ากันทีเดียว ซึ่งถือว่าการต้อนรับพระพุทธองค์ในครั้งนั้น ได้ทำแบบจัดเต็ม แบบอลังการงานสร้าง เพราะประชาชนทั้งเมืองต้องมาช่วยกัน เพื่อไม่ให้ขาดตกบกพร่องเลยทีเดียว… (อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ในอรรถกถาขุททกนิกาย ขุททกปาฐะ รัตนสูตรในขุททกปาฐะ พรรณนารัตนสูตร, อรรถกถา ขุททกนิกายคาถาธรรมบท ปกิณณกวรรคที่ ๒๑ ปกิณณกวรรควรรณนา ๑. เรื่องบุรพกรรมของพระองค์)

แล้วกล่าวสาธุกันตลอดทางล่ะ..อย่างนี้ก็ได้ด้วยหรือ ?

           สมัยก่อนเขาเรียกการกล่าวสาธุแสดงความเคารพกันเป็นทอด ๆตลอดทางอย่างนี้ว่า “สาธุกีฬา” ซึ่งเรื่องนี้มีปรากฏชัดเจนในสมัยพระเจ้าอชาตศัตรู ครั้งที่พระองค์ทรงจัดงานมหกรรมครั้งยิ่งใหญ่ โดยให้ทำการอัญเชิญพระบรมธาตุแล้วกล่าวสาธุแสดงความเคารพเลื่อมใสกันเป็นทอด ๆ ซึ่งเรียกกันว่า “สาธุกีฬา” และประชาชนผู้เลื่อมใสก็จะเก็บดอกไม้มาบูชาพระบรมธาตุตลอดระยะทางยาวถึง ๒๕ โยชน์ คือ ตั้งแต่กรุงกุสินาราจนถึงกรุงราชคฤห์ โดยทำสาธุกีฬาตลอดต่อเนื่องนานถึง ๗ ปี ๗ เดือน ๗ วัน เลยทีเดียว… (อ่านเพิ่มเติมได้ในอรรถกถา ทีฆนิกายมหาวรรค มหาปรินิพพานสูตร)

         หากเราเปิดใจให้กว้าง จะพบว่า..การจัดโครงการธรรมยาตราทำให้เกิดสิ่งดีงามบนผืนแผ่นดินไทยมากมาย เพราะเป็นกิจกรรมที่ให้ทั้งประโยชน์ตนและประโยชน์ท่าน พระภิกษุก็ได้ฝึกสติและฝึกศีลาจารวัตรให้งดงาม ส่วนญาติโยมในพื้นที่ก็ได้เข้าวัดมาฟังเทศน์ ฟังธรรมนั่งสมาธิ บำเพ็ญกิจกรรมช่วยกันทำความสะอาดวัดวาอารามที่ปู่ ย่า ตายายเราร่วมสร้างกันมาเพื่อสืบสานพุทธประเพณีอันดีงามนี้ให้ดำรงอยู่คู่สังคมไทยต่อไป