ทศชาติชาดกและพุทธประวัติ

พระอรหันต์
พระทัพพมัลลบุตรเถระ
เอตทัคคะในทางผู้จัดเสนาสนะ

            พระทัพพมัลลบุตรเถระ เป็นเชื่อสายกษัตริย์ พระราชโอรสของพระเจ้ามัลลราชแห่งแค้วนมัลละ ร่างของท่านหลุดจากครรภ์มารดาขณะเผา ท่านได้บวชและบรรลุอรหันตผลตั้งแต่อายุ 7 ขวบ ในขณะที่พระเถระปลงผมปอยแรกก็ดำรงอยู่ในโสดาปัตติผล เมื่อปลงผมปอยที่สองก็ดำรงอยู่ในสกทาคามีผล และเมื่อปลงผมปอยที่สามก็ดำรงอยู่ในอนาคามีผล และเมื่อเสร็จการปลงผมท่านก็บรรลุพระอรหันตพร้อมด้วยวิชชา ๓ ปฏิสัมภิทา ๔ อภิญญา ๖ และโลกุตรธรรม ๙ 

     ท่านเป็นภิกษุรูปแรกที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงบวชให้ทั้งที่อายุไม่ครบยี่สิบปี และการที่ท่านเป็นเอตทัคคะในทางผู้จัดเสนาสนะนั้น เนื่องด้วยเหตุ ๒ ประการ คือ

           ๑. ท่านได้แสดงความสามรถในการจัดแจงเสนาสนะให้แก่สงฆ์ได้อย่างชัดแจ้งโดยไม่คำนึงถึงกาลเวลา แม้ภิกษุเหล่าใดมาในเวลาค่ำคืนท่านก็เข้าจตุตถฌานมีเตโชกสิณเป็นอารมณ์ บันดาลให้มีแสงสว่างออกมาจากปลายนิ้ว แล้วจัดแจงเสนาสนะสำหรับภิกษุเหล่านั้น 

               ๒. ท่านได้เคยนิมนต์พระผู้มีพระภาคเข้าปทุมมุตระพร้อมด้วยคณะสงฆ์ให้ฉันตลอด ๗ วัน แล้วแสดงความปรารถนาในตำแหน่งนั้น