สร้างพระพุทธรูปประจำตัว
การสร้างพระพุทธรูปประจำตัว หรือการสร้างพระพุทธรูปประจำตระกูล เป็นสิ่งที่ปู่ย่าตายายในสมัยก่อน ท่านนิยมปฏิบัติกันเป็นประเพณี บางท่านมีกำลังทรัพย์มาก ก็ถึงกับเดินทางไปสร้างพระพุทธรูปถวายหลาย ๆ วัดทั่วประเทศ ทั้งนี้เพราะท่านทราบถึงอานิสงส์ผลบุญหลายอย่างที่ท่านเองจะได้รับ แต่เนื่องจากในสมัยนี้ ผู้คนส่วนใหญ่ไม่ค่อยทราบเหตุผลที่แท้จริงในการสร้างพระพุทธรูป จึงไม่ค่อยสนับสนุนให้ปู่ย่าตายายของตนเองสร้างพระพุทธรูปประจำตัว เป็นเหตุให้ปู่ย่าตายายของเราต้องพลาดโอกาสร้างบุญใหญ่ในช่วงบั้นปลายชีวิตอย่างน่าเสียดาย ในฐานะชาวพุทธเราจึงควรศึกษาเรื่องนี้ให้ทราบเหตุผลที่ถ่องแท้ของบรรพชน เพื่อตนเองจะได้ไม่พลาดบุญใหญ่ก้อนนี้ หรือไปขวางการทำบุญของปู่ย่าตายายโดยไม่รู้ความสำคัญของการสร้างพระพุทธรูป จึงขอใช้โอกาสนี้เล่าสู่กันฟัง
จากการค้นคว้าทำให้พบว่าสาเหตุที่บรรพชนของเรานิยมการสร้างพระพุทธรูปก็เพราะท่านมีความระลึกนึกถึงในพระมหากรุณาธิคุณของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นกำลัง
เรื่องมีอยู่ว่า การที่ใครคนใดคนหนึ่งจะตั้งความปรารถนาไปเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเพื่อช่วยชาวโลกให้พ้นทุกข์ ก็เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นได้ยาก ซึ่งเราเรียกท่านเหล่านี้ว่า "พระโพธิสัตว์"
ในบรรดาพระโพธิสัตว์ทั้งหลาย ผู้ที่ตั้งใจทุ่มชีวิตบำเพ็ญบารมีปราบกิเลสได้สำเร็จตามที่ตั้งใจเอาไว้ก็เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นได้ยากยิ่งนัก จึงมีทั้งพระโพธิสัตว์ที่ทำได้สำเร็จ และล้มเลิกไประหว่างทาง
พระโพธิสัตว์ที่จะได้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในอนาคตนั้นจะต้องทุ่มชีวิตทำความดี จนกระทั่งได้พบกับพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ตรัสรู้ได้ก่อน เป็นผู้พยากรณ์ว่า เหลือระยะเวลาอีกเท่าไร ถึงสามารถบรรลุความตั้งใจในการปราบกิเลสได้เด็ดขาดสามารถตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าด้วยตนเองได้สำเร็จ
พระโพธิสัตว์ที่ได้รับพยากรณ์จากพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ตรัสรู้ได้ก่อนนี้มีคำศัพท์เรียกว่า "นิยตโพธิสัตว์" หมายถึง บุคคลที่ต้องได้ตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้าอย่างแน่นอน
หลังจากได้รับพยากรณ์จากพระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์ก่อนแล้ว พระโพธิสัตว์จะต้องบำเพ็ญบารมีต่ออีกอย่างน้อย 4 อสงไขยกับแสนมหากัป ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่ต้องเวียนว่ายตายเกิด เพื่อสร้างบารมีต่อไปที่ยาวนานมาก และยิ่งใกล้ความสำเร็จมากเท่าไร อุปสรรคที่ต้องทุ่มชีวิตบำเพ็ญบารมีกำจัดกิเล ยิ่งมีมาก พระองค์ถึงกับอุปมาว่า ลำพังเฉพาะดวงตาที่พระองค์ละเป็นทานเพื่อหาหนทางตรัสรู้นั้น มากมายยิ่งกว่าดาวบนท้องฟ้าเสียอีก
เพราะเหตุที่ต้องทุ่มชีวิตเป็นเดิมพันสร้างบารมีอย่างถูกวิธี และยาวนานอย่างนี้ นาน ๆ จึงจะมีพระสัมมาสัมพุทธเจ้าบังเกิดขึ้นในโลกนี้สักพระองค์หนึ่ง เมื่อพระองค์ใดบังเกิดขึ้นแล้วก็จะทรงรีบประกาศธรรมะให้ชาวโลกรู้ ชาวโลกที่รู้แล้วก็ตั้งอยู่ในศีลในธรรม ประพฤติปฏิบัติตนเป็นอย่างดี จนกระทั่งหมดกิเล เข้านิพพานตามพระองค์ไป เพราะฉะนั้น ใครได้เกิดทันเห็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ชื่อว่า มีโชคดีอย่างยิ่ง
คราวนี้สำหรับผู้ที่มาเกิดไม่ทันพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ได้พบแต่คำ อนของพระองค์นึกหน้าเจ้าของคำสอนไม่ออกจะทำอย่างไรดี
ปู่ย่าตายายที่ปฏิบัติธรรมมามาก จนสามารถเข้าถึงธรรมบริสุทธิ์ในตัวได้แล้วท่านมองการณ์ไกล รู้ว่าในภายหน้าจะเกิดมีปัญหาเรื่องนี้แน่นอน จึงปันองค์พระพุทธรูปตามลักษณะที่ท่านเห็นจากภายในออกมา พระพุทธรูปที่ท่านแกะ ลักจำลองออกมาจากภาพภายในจึงสวยงามมาก เพื่อให้คนรุ่นหลังอย่างเรากราบไหว้กัน ซึ่งไม่ใช่เฉพาะปู่ย่าตายายที่เป็นชาวพุทธในประเทศไทยเท่านั้น แต่การสร้างองค์พระพุทธรูปนี้มีอยู่ทั่วโลก
ในสมัยแรก ๆ ธรรมะในตัวของท่านเหล่านั้นหนักแน่น มั่นคง แจ่มชัด เพราะฉะนั้นใครก็ตาม อย่าว่าแต่ได้ยินคำสอนเลย เพียงแค่เห็นพระพุทธรูปที่ท่านแกะ ลักหรือปันขึ้นมาใจก็ชุ่มชื่นเบิกบานเสียแล้ว เพราะว่าได้พบพุทธลักษณะ ซึ่งเป็นลักษณะที่ ง่างาม ใคร ๆ เห็นแล้วก็อยากประพฤติปฏิบัติตนให้หมดกิเล ตาม ยิ่งเมื่อได้ศึกษาถึงธรรมะที่พระองค์ได้ทรงประกาศไว้ ก็ยิ่งมีกำลังใจที่จะทำความดีให้ยิ่ง ๆ ขึ้นไป
ดังนั้น ปู่ย่าตายายท่านจึงตระหนักดีว่า การที่ใครก็ตามได้สร้างพระพุทธรูปขึ้นมาก็ได้ชื่อว่าได้ยกใจของประชาชนหรือชาวโลกให้สูงขึ้น ให้พ้นจากกิเลสตัณหา ให้มีความคิดสร้างสรรค์ มีความคิดที่ดีที่จะทำให้โลกนี้สงบร่มเย็นต่อไป
ในฐานะที่ผู้สร้างพระพุทธรูปเป็นผู้ที่ยกใจผู้อื่นให้สูงขึ้น บุญกุศลนี้ก็เลยทำให้
1. ตัวของผู้สร้างพระพุทธรูป มีจิตใจสูงส่งตั้งแต่ชาตินี้เป็นต้นไป คือมีความใฝ่ดีเป็นพื้นฐานของใจตั้งแต่ชาตินี้เลย
2. เนื่องจากเป็นผู้ยกใจชาวโลกให้สูงขึ้น บุญนี้จึงส่งผลให้ต่อไปว่า จะเป็นที่เคารพกราบไหว้ในทุกถิ่นฐาน และไม่ใช่เฉพาะมนุษย์มากราบไหว้เท่านั้น แม้เทวดาก็มาไหว้ด้วย
3. ไม่ว่าผู้สร้างพระพุทธรูปนั้นจะละโลกไปแล้ว นานเท่าไรก็ตาม ตราบใดที่ยังมีผู้มากราบไหว้พระพุทธรูปที่เขาสร้างไว้ ตราบนั้นบุญที่สร้างพระก็ยังส่งผลให้เขาเป็นที่เคารพบูชาของบุคคลทั้งหลายในภพภูมิที่เขาไปเกิดตลอดไป
4. จะเกิดอีกกี่ภพกี่ชาติ นอกจากจะเป็นที่กราบไหว้ เป็นที่เคารพเทิดทูนของมนุษย์และเทวดาแล้ว หากว่าใจของเขาเกิดแวบไปคิดชั่ว พูดชั่ว ทำชั่ว เป็นอกุศลจิตเพียงชั่ววูบหรือมีเรื่องกระทบกระทั่งอะไรก็ตามที่ทำให้ใจขุ่นมัว เพียงระลึกถึงพระพุทธรูปที่ตนสร้างไว้อกุศลจิตทั้งหลาย บาปทั้งหลาย ก็จะหลุดร่อนออกจากใจของเขาได้โดยง่ายดาย
5. จะเกิดอีกกี่ภพกี่ชาติ เรื่องจะห่างจากพระพุทธศาสนาเป็นไม่มี มีแต่จะได้โอกาสใกล้ชิดพระพุทธศาสนาตลอดไป ไม่ว่าพระพุทธศาสนาจะไปเจริญรุ่งเรืองอยู่ที่ใด เขาก็จะไปเกิดอยู่ที่นั่นแหละ เมื่อถึงคราวปฏิบัติธรรม เขาจะเข้าถึงพระธรรมกายได้โดยง่ายดาย
6. ขณะที่ยังเวียนว่ายตายเกิดอยู่ในวัฏสงสาร ทรัพย์สมบัติจะเกิดแก่เขาโดยง่ายโดยไม่ต้องทำมาหากินด้วยความยากลำบาก ชนิดหลังสู้ฟ้าหน้าสู้ดิน เขาจะทำมาค้าขายก็ทำมาค้าขึ้น จะรับราชการ งานเมืองก็เจริญรุ่งเรืองโดยรวดเร็ว เจริญทั้งทางโลก เจริญทั้งทางธรรมบรรลุมรรคผลนิพพานได้โดยง่าย
นี้เป็นเพียงอานิสงส์โดยย่อ คัดเลือกมาเฉพาะข้อที่สำคัญ ๆ ที่คนทั่วไปจะเข้าใจได้ง่าย ถ้าหากผู้อ่านได้นั่งสมาธิและศึกษาประวัติความเป็นมาของพระพุทธองค์แล้ว ก็จะเห็นว่ายังมีอานิสงส์อีกมากมาย เพราะฉะนั้นเรื่องการสร้างพระพุทธรูปนี้ ปู่ย่าตายายของเราท่านจึงไม่ยอมพลาดบุญนี้กัน เนื่องจากได้บุญมาก
คุณยายของผู้เขียนเอง ได้ทราบถึงอานิสงส์เหล่านี้ ท่านจึงมีศรัทธาในการสร้างองค์พระพุทธรูปประจำตัวและประจำตระกูลเช่นกัน ดังนั้น ท่านจึงได้ชักชวนญาติพี่น้องในครอบครัวสร้างพระพุทธรูปประจำตัวให้แก่ตนเองและบรรพชนผู้ล่วงลับ ซึ่งนับได้กว่ายี่สิบองค์แล้ว นับว่าเป็นบุญก้อนใหญ่ที่ท่านได้สั่งสมไว้ในยามบั้นปลายชีวิต ซึ่งเป็นหลักประกันว่าท่านมีบุญใหญ่ไว้ประจำตัวท่านอย่างแน่นอน ไม่ต้องรอให้ใครมาทำบุญส่งไปให้ในคราวลาโลกแต่มีบุญที่ทำด้วยมือตนเองเป็นที่พึ่งให้ตนเองไว้เรียบร้อยแล้ว
หากผู้อ่านท่านใดยังไม่ได้สร้างองค์พระประจำตัว ก็ควรรีบลงมือสร้างตั้งแต่ก่อนบั้นปลายชีวิตจะมาถึง เพราะสภาพสังคมทุกวันนี้ ห่างหายความสนใจเรื่องบุญกุศลไปมากหากลูกหลานของเราจะยังไม่เห็นความสำคัญของเรื่องนี้ ก็อาจจะลำบาก ไม่ได้มีโอกาสร้างในภายหลัง แต่ถ้าเรารีบสร้างองค์พระประจำตัวของเราไว้ก่อนด้วยตนเอง ก็เป็นอันมั่นใจว่าถ้าหลับตาลาจากโลกไปตอนนี้ ก็จะมีผลบุญใหญ่ติดตามตัวเราไปในภพเบื้องหน้าอย่างแน่นอน