ขันธ์
ขันธ์ คือ กองสังขารร่างกายของมนุษย์ แบ่งเป็น 5 กอง
1. รูปขันธ์ กองรูป หมายถึง การรวมตัวของธาตุ 4 คือ ดิน น้ำ ลม ไฟ ประชุมกันเป็นกาย รูปในที่นี้ หมายเอารูปที่มีใจครอง เช่น มนุษย์สัตว์ดิรัจฉาน เป็นต้น
2. เวทนาขันธ์ กองเวทนา หมายถึง การรับรู้ความรู้สึกของอารมณ์ที่มากระทบ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เกิดความรู้สึกเป็นสุข ชอบใจ ทุกข์ ไม่ชอบใจ หรือไม่สุข ไม่ทุกข์ เฉย ๆ
3. สัญญาขันธ์ กองสัญญา หมายถึง ความจำได้หมายรู้ เป็นความจำสิ่งที่รับรู้นั้นไว้ได้ เช่น รู้ว่านี้คือรูป ก็จำได้ว่า นี้คือรูป เป็นต้น
4. สังขารขันธ์ กองสังขาร หมายถึงสิ่งที่ถูกปรุงแต่งเกิดขึ้นกับใจ แยกแยะสิ่งที่รู้และจำได้ จะดีหรือชั่วหรือเป็นกลาง ๆ เป็นจิตตสังขารและเป็นนามธรรม ต่างจากสังขารในไตรลักษณ์ที่หมายเอาสิ่งที่ปรุงแต่งขึ้น ทั้งที่เป็นอุปาทินนกสังขาร และอนุปาทินนกสังขารที่เป็นรูปธรรม
5. วิญญาณขันธ์ กองวิญญาณ หมายถึง ความรู้สึกที่เกิดจากอายตนะภายในกระทบกับอายตนะภายนอก เช่น มีรูปมากระทบตาก็รู้ว่าเป็นรูปอะไร เป็นต้น
สรุป ขันธ์ 5 นี้ โดยย่อเรียกว่า นามรูป นาม ได้แก่ เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ รูป คงเป็นรูป
