อาตาปี สัมปชาโน สติมา
ถ้าเห็นเข้าเช่นนี้เราจะทำอย่างไร ตำรากล่าวไว้ว่าอาตาปีเพียรให้กลั่นกล้า อาจหาญทีเดียว เพียรไม่ย่อ ไม่ท้อ ไม่ถอยทีเดียวเอาเป็นเอาตายทีเดียว เพียรกันจริง ต้องใช้ความเพียรประกอบด้วยองค์ ๔ ทีเดียว
ประกอบด้วยองค์สี่นั้นมีอะไรบ้าง เนื้อ เลือด กระดูก หนัง หนัง เนื้อ เลือดจะแห้งเหือดหมดไปไม่ว่า เหลือแต่กระดูก หนังช่างมัน ไม่ละล่ะ ใจต้องจรดอยู่ที่เดียวในกาย เวทนา จิต ธรรมนั้น ไม่คลาดเคลื่อนละ จรดอยู่ในกาย จะต้องจรดอยู่ทีเดียว ไม่ไปอื่นกันล่ะ ฝันไม่กลับกันละ ฝันกันเรื่อย แม้จะกลับมาก็เล็กน้อยฝันไปอีก ฝันไม่เลิกกันล่ะ ให้ชำนาญทีเดียว ฝันในฝัน นั่งก็ฝันได้นอนก็ฝันได้ เดินก็ฝันได้ ยืนก็ฝันได้ ขี้เยี่ยวก็ฝันได้ทีเดียว นี่เขาเรียกว่า อาตาปี เพียรเร่งเร้าเข้า อย่างนี้
สัมปชาโนสติมา รู้อยู่เสมอ ไม่เผลอ เผลอไม่ได้ เผลอหายเสีย ถ้าได้ใหม่ เป็นใหม่ๆ เผลอไม่ได้ เป็นหายทีเดียว เพราะฉะนั้นต้องไม่เผลอกันทีเดียว ไม่วางธุระ ให้เอาใจใส่ ไม่เอาใจใส่ไปจรดอื่นให้จรดอยู่ที่กาย เวทนา จิต ธรรม ในกายนั้นแหละ
จากพระธรรมเทศนาเรื่อง "สติปัฏฐานสูตร"
๓ ตุลาคม ๒๔๙๗
