วิมุตติ แปลว่า ความพ้นวิเศษ ความหลุดพ้น
วิมุตติ ว่าโดยการบรรลุตามลำดับ มี ๕ คือ
๑. ตทังควิมมุตติ พ้นชั่วคราว คือ ระงับกิเลสได้ชั่วครู่ชั่วยาม เช่น โกรธแล้วก็หายโกรธ
๒. วิกขัมภนวิมุตติ พ้นด้วยสะกดไว้ คือ พ้นได้นานขึ้นด้วยกำลังฌาน เช่น ขณะเข้าฌาน
๓. สมุจเฉทวิมุตติ พ้นด้วยเด็ดขาด คือ พ้นได้ด้วยอำนาจอริยมรรค ซึ่งกิเลสถูกตัดขาดแล้ว
๔. ปฎิปัสสัทธิวิมุตติ พ้นด้วยสงบ คือ พ้นได้ต่อจากอริยมรรคจนถึงอริยผล ซึ่งกิเลส สงบระงับไปแล้ว ได้แก่ อริยผล
๕.นิสสรณวิมุตติ พ้นด้วยออกไป คือ พ้นจากกิเลสได้ยั่งยืนจนถึงสิ้นชีพ ได้แก่ นิพพาน
