MD 407 สมาธิ 7: สมถกัมมัฏฐาน 40 วิธี

 ข้อควรรู้ในเมตตาพรหมวิหาร

1.ลักษณะ

• ลักษณะ : เป็นผู้มีลักษณะความเป็นไปทางกาย วาจา ใจ พร้อม ที่จะทำประโยชน์ให้แก่สัตว์ทั้งหลายเป็นลักษณะ

2.กิจ

• กิจ : มีการทำประโยชน์ให้แก่สัตว์ทั้งหลายอย่างใกล้ชิดเป็นกิจ

3.ปัจจุปัฏฐาน(อาการปรากฎ)

• ปัจจุปัฏฐาน(อาการปรากฎ) : มีการบำบัดความแค้นเคืองเป็นอาการปรากฎแก่ผู้ที่ทำการเจริญเมตตา

4.ปทัฏฐาน(เหตุใกล้)

• ปทัฏฐาน(เหตุใกล้) : มีการพิจารณาเห็นแต่ความดีงามที่น่าพึงพอใจของสัตว์ทั้งหลาย(มองโลกในแง่ดี) โดยไม่มีการนึกถึง สิ่งที่ไม่ดีไม่งาม เป็นเหตุใกล้

5.สัมปัตติ(ความสมบูรณ์)

• สัมปัตติ(ความสมบูรณ์) : มีความสงบจากความพยาบาทได้เป็นเวลานานเป็นความสมบูรณ์

6.วิปัตติ(ความเสื่อมเสีย)

•  สิ่งที่ทำให้เมตตาเสียหายได้ คือ ตัณหาที่เกิดขึ้นอย่างเหนียวแน่น

7.อาสันนปัจจัตถิก(ข้าศึกใกล้)

• อาสันนปัจจัตถิก(ข้าศึกใกล้) : ราคะ เป็นสิ่งที่สามารถเป็นข้าศึกได้โดยง่าย คือ เกิดได้ง่าย

8.ทูรปัจจัตถะ(ข้าศึกไกล)

• ทูรปัจจัตถะ(ข้าศึกไกล) : สิ่งที่เป็นข้าศึกตรงข้าม คือ อยู่ไกล ไม่เกิดได้โดยง่ายในขณะแผ่เมตตา คือ พยาบาท

           ในข้อนี้ที่ว่า การเจริญเมตตานั้นมีราคะ เป็นข้าศึกใกล้ ก็ด้วยเหตุที่ว่า ในการแผ่เมตตา ผู้ปฏิบัติมักจะมองเห็นแต่ส่วนที่ดีงามของคนที่ตนระลึกแผ่เมตตาให้ เมื่อนึกถึงแต่ส่วนดีแล้วความพอใจย่อมเกิดขึ้น ความพึงพอใจต่อผู้ใดนั้น หากมีปัญญาและมีสติเป็นตัวควบคุมอยู่อย่างสม่ำเสมอ อกุศลธรรม คือ ราคะ ย่อมไม่อาจเกิดขึ้นได้ แต่ถ้าขาดสติและปัญญาเมื่อใด ความพอใจจะชักจูงจิตใจให้รักใคร่ยินดีไปในทางกามคุณได้โดยง่าย(โดยเฉพาะเพศตรงข้าม)ผู้เจริญเมตตาจึงควรระวังเรื่องนี้ให้ดี

----------------------------------------------------------------------------

MD 407 สมาธิ 7: สมถกัมมัฏฐาน 40 วิธี