ประโยชน์ของการอบรมธรรมทายาท
อีกไม่กี่วันก็จะถึงช่วงอบรมธรรมทายาทภาคฤดูร้อนกันแล้ว มีหลายท่านถามมาว่า การอบรมธรรมทายาทมีความสำคัญและเป็นประโยชน์อย่างไร
พระเดชพระคุณหลวงพ่อทัตตชีโว ท่านได้ให้โอวาทไว้ว่า ธรรมะทุกข้อที่เราได้ศึกษา จะมีอานุภาพและเป็นประโยชน์จริง ก็ต่อเมื่อเราได้นำหลักธรรมนั้นมาปฏิบัติในวิถีชีวิตของเราจนกระทั่งกลายเป็นนิสัยติดตัว ถามว่านิสัยคืออะไร นิสัยคือสิ่งที่ตัวเราทำซ้ำๆ จนกระทั่งเคยชิน ถ้าได้ทำแล้วจะรู้สึกสบายใจ ถ้าไม่ได้ทำแล้วจะรู้สึกหงุดหงิด ยกตัวอย่างเช่น ใครดื่มเหล้าเป็นประจำ ตกเย็นเป็นต้องชวนพรรคพวกมาล้อมวงดื่มคนละกรึ๊บ สองกรึ๊บพร้อมกับแกล้ม คุยกันไปเฮๆฮาๆทำจนชินพอวันไหนแดดร่มลมตกแล้วไม่ได้ดื่ม มันจะหงุดหงิดกระวนกระวาย รู้สึกเหมือนขาดอะไรไป พอได้ทำก็รู้สึกพอใจ คนไหนเคยสูบบุหรี่พอไม่ได้สูบก็หงุดหงิด คนไหนเคยเล่นการพนันพอไม่ได้เล่นก็หงุดหงิด
ในด้านตรงข้าม บางคนมีนิสัยในทางดี เช่นสวดมนต์นั่งสมาธิ ก่อนนอนจนเคยชินเป็นนิสัย วันไหนไม่ได้สวดมนต์จะให้นอนก็นอนไม่หลับ ต้องได้สวดมนต์ก่อนถึงจะสบายใจ คนไหนฝึกนิสัยรักความสะอาดจนชินไม่ได้อาบน้ำก็นอนไม่หลับ แต่ถ้าคนไหนไม่อาบน้ำจนเคยเหมือนคนพเนจรไม่มีบ้านอยู่เดือนหนึ่งจะอาบน้ำสักครั้ง พอวันไหนได้อาบน้ำมันจะรู้สึกแปลกๆ นอนไม่ค่อยหลับ มันอยู่ที่ความคุ้นเคย คนไหนชอบความเป็นระเบียบเรียบร้อย ฝึกความเป็นระเบียบจนชิน ข้าวของทุกอย่างวางเข้าที่เข้าทางเข้ามุมอย่างดี โต๊ะหนังสือสะอาดสะอ้านบ้านช่องห้องหอเรียบร้อย ถ้าเห็นอะไรไม่เป็นระเบียบก็ต้องรีบไปจัดให้มันเป็นระเบียบ จึงจะสบายใจ
พอเข้าใจนิยามคำว่า นิสัยแล้ว เราพบว่านิสัยทำหน้าที่เป็นเหมือนกลจักรในการผลิตบุญผลิตบาป ให้กับเราใครที่ได้ฝึกนิสัยดีๆเอาไว้ เขาจะสามารถทำความดีซ้ำได้อย่างง่ายๆ โดยไม่รู้สึกต้องฝืน เช่น เคยสวดมนต์ก่อนนอน นั่งสมาธิก่อนนอนจนเคยชิน ถึงเวลาสวดก็ไม่รู้สึกต้องฝืนทำ เพราะมันเป็นธรรมชาติไปแล้วบุญกุศลก็เกิดขึ้นตลอดเวลา ฝึกนิสัยรักความสะอาด ความเป็นระเบียบเรียบร้อย ฝึกนิสัยพูดสุภาพมีน้ำใจไมตรีกับทุกคนบุญกุศลความสุขความเจริญก็เกิดขึ้นกับตัวผู้ประพฤติตลอดเวลา ในทางกลับกันใครไปสร้างนิสัยไม่ดีเอาไว้ ไม่ว่านิสัยชอบดื่ม ชอบสูบบุหรี่ พูดจากระโชกโฮกฮาก หรือนิสัยชอบแก้ปัญหาด้วยความรุนแรง เป็นต้น ทำอย่างนี้ซ้ำๆบาปก็เกิดบ่อยๆ อกุศลก็เกิดบ่อยๆ และก็พาไปสู่อบาย
นิสัยจึงสำคัญ ฝึกนิสัยดีบุญก็เกิดต่อเนื่องเลยทีเดียว ในทางกลับกันนิสัยไม่ดีที่อยู่กับตัว จะเป็นกลจักรในการสร้างบาปตลอดต่อเนื่องเหมือนกันเราจึงต้องหาวิธีแก้นิสัยไม่ดีให้ลดน้อยลงไปจากตัวเราให้ได้ถามว่าจะฝึกอย่างไร วิธีการที่ดีคือ ฝึกที่กิจวัตรประจำวันสิ่งที่ตัวเราทำซ้ำๆในแต่ละวัน ตั้งแต่เช้าจนถึงเข้านอน ให้กิจวัตรของเราลงตัวและระหว่างนั้นก็ได้ฝึกการบริหารปัจจัย 4 ทั้งที่อยู่อาศัยให้สะอาดเป็นระเบียบเรียบร้อย ทั้งเรื่องเครื่องนุ่งห่ม ข้าวปลาอาหาร การดูแลรักษาสุขภาพ ปัจจัยทั้ง 4 อย่าง เป็นสิ่งที่ใกล้ตัวที่สุด ใครปฏิบัติต่อปัจจัย 4 ได้อย่างถูกต้อง และมีกิจวัตรที่ลงตัว จะเป็นแหล่งบ่มเพาะนิสัยได้อย่างดีเยี่ยมเลยทีเดียว
การอบรมธรรมทายาทจะเป็นประโยชน์อย่างมากในแง่มุมนี้ เพราะผู้เข้ารับการอบรมจะได้ใช้เวลาตลอดหนึ่งเดือน เดือนครึ่ง หรือสองเดือน แล้วแต่หลักสูตร ทั้งชายทั้งหญิงมาปฏิรูปนิสัยของเราใหม่ เพราะในช่วงอบรม ตัวเราปลอดจากภารกิจอื่น สามารถจัดกิจวัตรกิจกรรมได้อย่างลงตัว ตั้งแต่เช้าตื่นตี 4 ล้างหน้าล้างตาเข้าห้องน้ำเสร็จเรียบร้อย สวดมนต์ทำวัตรเช้านั่งสมาธิแล้วก็ช่วยกันรับบุญแบ่งหน้าที่กัน 7 โมงรับประทานอาหารเช้า ช่วงสายปฏิบัติธรรมนั่งสมาธิ 11 โมงก็ทานข้าวเพล เสร็จแล้วแบ่งบุญกัน ใครรับเรื่องล้างจาน ใครเช็ดถูปูเสื่อ แบ่งหน้าที่กัน บ่ายฟังเทศน์ฟังธรรม ทำกิจกรรมกลุ่ม ตกเย็นช่วยกันรับบุญอีกครั้งหนึ่งแล้วอาบน้ำซักผ้า รอบค่ำก็สวดมนต์นั่งสมาธิฟังธรรม 4 ทุ่มก็เข้านอน กิจวัตรแต่ละวันลงตัว ฝึกความเป็นผู้มีวินัยเรื่องเวลาได้อย่างดีเยี่ยม
คนเรานี้แปลก ถ้าให้อยู่คนเดียวแล้วให้ฝึกวินัยตนเองมันยากเหมือนกัน เคยตั้งใจไว้ว่า 9 โมงจะนั่งสมาธิ ถึงเวลาจริงๆก็บอกว่าเมื่อย ง่วงนอนเสียก่อนดีกว่า อ่านหนังสือพิมพ์ก่อน เวลาก็จะเลื่อนไปเรื่อยๆ แต่พอทำเป็นกลุ่มเป็นหมู่คณะใหญ่เป็นร้อยคน พลังของหมู่จะช่วยเสริมพลังเดี่ยว ถึงเวลาตี 4 ครึ่งเพื่อนๆ เขาตื่นกันหมดเราจะหลับอยู่คนเดียวได้อย่างไรก็ต้องตื่นด้วยเมื่อเขาสวดมนต์กันหมดเราก็ต้องสวดมนต์พร้อมเขา แบ่งบุญกันทำหน้าที่อะไร ล้างถ้วยล้างจาน รับหน้าที่อะไรมาเราก็ต้องทำ พลังของหมู่คณะจะเสริมพลังเดี่ยวของเราได้อย่างดี ได้ฝึกวินัยเรื่องเวลา ฝึกกิจวัตรประจำวัน ฝึกกิจวัตรที่ดีในการบริหารปัจจัย 4 เช่น ซักเสื้อผ้า ซักอย่างไรถึงจะสะอาด ตากอย่างไรให้เป็นระเบียบเรียบร้อย ที่นอนหมอนมุ้งดูแลอย่างไร มารยาทในการรับประทานอาหาร จะตักข้าวตักอย่างไร เคี้ยวอย่างไร กลืนอย่างไร ทุกอย่างได้รับการฝึก
นอกจากนี้ช่วงอบรมเป็นช่วงที่เราปลอดจากภารกิจอย่างอื่นมารบกวนจิตใจ ทั้งวันอยู่กับการปฏิบัติธรรม จึงเป็นช่วงที่เรามีจิตใจผ่องใสบุญหล่อเลี้ยงใจเต็มที่ เมื่อใจผ่องใสศัพท์ทางพระจะใช้คำว่า ใจจะนุ่มนวลควรแก่การทำงาน ใจที่นุ่มนวล ดัด ปั้นง่าย เหมือนดินเหนียวที่อ่อนนุ่ม เราก็ปั้นเป็นรูปทรงต่างๆเช่นเป็นถ้วยโถโอชามได้ แต่ถ้าดินนั้นแข็งกระด้างปั้นไม่ลง ฝืนดัดมันก็จะแตกหัก ใจคนเหมือนกันถ้ายังกระด้างอยู่จะให้ฝึกนิสัยย่อมทำได้ยาก เพราะนิสัยมันติดตัวมาไม่ใช่เฉพาะแต่ชาตินี้ แต่ติดมาข้ามภพข้ามชาติเลยทีเดียว แต่พอมาปฏิบัติธรรมใจจะนุ่มนวล ควรแก่การงาน สามารถปั้นรูปทรงใหม่ให้แก่นิสัยตัวเองได้
เมื่ออบรมเสร็จกลายเป็นคนที่ปฏิรูปตัวเองได้สมบูรณ์ขึ้น และพร้อมที่จะกลับไปเรียนหนังสือ ปฏิบัติการงานต่อไปในอนาคตได้อย่างดี เป็นผู้ที่มีหลักธรรมประจำใจ คำว่าหลักธรรมประจำใจคือมีหลักธรรมอยู่ในใจ เพราะปฏิบัติจนคุ้นเป็นนิสัย และนิสัยที่ดีนี้ก็จะติดข้ามภพข้ามชาติ เป็นกลจักรสร้างบุญให้เราทั้งภพนี้ภพหน้า ตลอดไปจนถึงที่สุดแห่งธรรม
เพราะฉะนั้น พวกเราเยาวชนทั้งหลายถ้าปลีกเวลาได้ ภาคฤดูร้อนนี้มาอบรมธรรมทายาทกัน ใครมีลูกมีหลาน เพื่อนพ้องน้องพี่ ชวนกันมาเถิด ช่วงเวลาหนึ่งถึงสองเดือนนี้ จะเป็นการใช้เวลาอย่างคุ้มค่ามหาศาลแล้วเราจะได้เป็นผู้หนึ่งที่ประสบความสุขความสำเร็จในชีวิตทั้งภพนี้และภพหน้าตลอดไป
----------------------------------------------------------------------------------
หนังสือ " ทันโลกทันธรรม 1 "
พระมหาสมชาย ฐานวุฑฺโฒ
