อกุศลกรรมบถ
อกุศลกรรมบถ หมายถึง ทางแห่งกรรมชั่วหรือทางแห่งกรรมที่เป็นอกุศล คือกรรมชั่วอันเป็นทางนำไปสู่ทุคติ2) มีทั้งหมด 10 อย่าง คือ
1.ปาณาติบาต การทำลายชีวิตสัตว์ให้ตกล่วง คือ ฆ่าสัตว์ ฆ่าคน ตลอดจนการเบียดเบียนทั้งคนและสัตว์ มีการทำร้ายร่างกาย การกักขัง การทรมานด้วยวิธีการต่างๆ เป็นต้น
2.อทินนาทาน การถือเอาสิ่งของที่เจ้าของเขาไม่ได้ให้ด้วยอาการแห่งขโมย ตลอดจนการคอรัปชั่น ปลอมแปลงเอกสาร ละเมิดลิขสิทธิ์ เป็นต้น
3.กาเมสุมิจฉาจาร การประพฤติผิดในกาม ทั้ง 3 ข้อนี้ จัดเป็นกายกรรม เพราะเกิดขึ้นทางกายทวารโดยมาก
4.มุสาวาท การพูดเท็จ
5.ปิสุณาวาจา การพูดส่อเสียด ทำให้คนแตกกัน
6.ผรุสวาจา การพูดคำหยาบ
7.สัมผัปปลาปะ การพูดเพ้อเจ้อ นินทา ทั้ง 4 ข้อนี้ จัดเป็นวจีกรรม เพราะเกิดขึ้นทางวจีทวารโดยมาก
8.อภิชฌา การโลภเพ่งเล็งอยากได้ของของผู้อื่นมาเป็นของตน
9.พยาบาท การคิดปองร้ายเบียดเบียนพยาบาทจองเวรผู้อื่น
10.มิจฉาทิฏฐิ การเห็นผิดจากคลองธรรม คือ มีความเห็นผิดเกี่ยวกับความเป็นจริงของโลกและชีวิต ทั้ง 3 ข้อนี้ จัดเป็นมโนกรรม เพราะเกิดขึ้นทางมโนทวารโดยมาก
-------------------------------------------------------------------
2) นิทานสูตร, อังคุตตรนิกาย ฉักกนิกาย, มก. เล่ม 36 ข้อ 310 หน้า 634.
GL 203 กฎแห่งกรรม
กลุ่มวิชาเป้าหมายชีวิต
