นิทานอีสป เรื่อง ชายโง่กับผ้านวม
ณ กระท่อมเล็กๆ หลังหนึ่ง ในคืนอันหนาวเหน็บ ชายยากจนมีเพียงผ้านวมผืนเล็กๆ ที่เล็กเกินกว่าจะคลุมร่างกายของเขาได้หมด
เขาคิดว่าส่วนบนของผ้านั้นสั้นเกินไปและไม่สามารถคลุมศีรษะได้ เขาจึงตัดส่วนล่างของผ้านวมออกและนำมาเย็บติดกับส่วนบนเมื่อเขาเข้านอนในคืนนั้น ปรากฏว่าผ้านวมสั้นเกินกว่าที่จะคลุมขาของเขาได้
เช้าวันต่อมา ชายยากจน จึงตัดส่วนบนของผ้านวมออกแล้วนำมาเย็บต่อเข้ากับส่วนล่าง ซึ่งมันก็ยาวพอที่จะคลุมขาของเขาได้ แต่คืนนั้นตอนที่เขานอนอยู่ เขาก็ได้รู้ว่า ถ้านวมผืนนี้สั้นเกินกว่าที่จะใช้คลุมหัวของเขาได้ รุ่งเช้าถัดมา เขาจึงตัดและเย็บผ้านวมผืนนี้อีกครั้ง
ใช้ยากจนตัดเย็บผ้านวมสลับบนสลับล่าง เช่นนี้ทุกๆ วัน จนผ้านวมของเขาขาดเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อย และไม่สามารถนำมาห่มกันหนาวได้อีกเลย
นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
การแก้ปัญหาอย่างขาดปัญญาอาจสร้างปัญหาใหม่ที่ใหญ่กว่าเดิม
หลักธรรมในพระพุทธศาสนาที่เกี่ยวข้อง
โยนิโสมนสิการ (การพิจารณาอย่างแยบคาย)
ชายยากจนในเรื่องขาดการพิจารณาอย่างรอบคอบในการแก้ปัญหา การใช้โยนิโสมนสิการจะช่วยให้มองเห็นความจริงและเข้าใจวิธีแก้ปัญหาที่ถูกต้อง
สัมมาทิฏฐิ (ความเห็นชอบ)
ชายยากจนขาดความเข้าใจในเหตุและผลที่ถูกต้อง ทำให้การตัดสินใจของเขานำไปสู่ผลลัพธ์ที่ผิดพลาด
อโลภะ (ความไม่โลภ)
การไม่โลภหรืออยากได้เกินความจำเป็นจะช่วยให้เรายอมรับสิ่งที่มีอยู่ และพยายามใช้ทรัพยากรอย่างเหมาะสม
อัปปมาทะ (ความไม่ประมาท)
การตัดเย็บผ้านวมอย่างไม่รอบคอบเป็นความประมาทที่ทำให้สูญเสียสิ่งที่มีไปทั้งหมด หากมีความรอบคอบมากขึ้น ความเสียหายก็จะไม่เกิด
ข้อคิดสำคัญจากเรื่องนี้: การแก้ปัญหาควรพิจารณาอย่างรอบคอบ มีเหตุผล และไม่ควรรีบเร่งตัดสินใจโดยขาดการพิจารณาผลกระทบในระยะยาว