มีอย่างน้อย 6 ประการ คือ
1. บุญ คือผลของการทำความดี เกิดจากการให้ทาน รักษาศีล และเจริญภาวนา ที่ต้องทำทุกวัน
2. นิสัยดีๆ คือ การที่ย้ำคิด ย้ำพูด ย้ำทำแต่เรื่องดีๆ จนกลายเป็นนิสัยติดตัวข้ามชาติไป กลายเป็นจริต หรือสันดาน คุณธรรมเบื้องต้น คือ ความมีวินัย ความอดทน ความเคารพ นิสัยเบื้องสูงคือ บารมี 10 ประการตั้งแต่ทานบารมีไปจนถึงอุเบกขาบารมี
3. มีสายบุญ ด้วยการสร้างบุญกับครูบาอาจารย์ที่มีบุญบารมีมากๆ และตั้งจิตอธิษฐานให้ติดตามท่านไปสร้างบารมีทุกภพทุกชาติตราบกระทั่งเข้าสู่พระนิพพาน
ข้อ 1 - 3 ต้องทำต้องฝึกจึงติดตัวไปในโลกหน้า
4. กิเลส นอนเนื่องอยู่ในจิตใจ ติดตามไปทุกภพทุกชาติ
5. ความเสื่อมนำไปสู่ความตาย ติดตามไปทุกภพทุกชาติ เพราะสรรพสิ่งตกอยู่ในกฏไตรลักษณ์ ลักษณะสามัญ 3 ประการคือ
5.1 อนิจจัง ความแปรปรวน
5.2 ทุกขัง สภาพที่ทนอยู่ไม่ได้
5.3 อนัตตา ไม่ใช่ตัวตนที่แท้จริง
6. วิบากกรรม ผลของบาปอกุศลที่ผิดพลาดทำไปในอดีต ตามมาส่งผลให้ประสบทุกข์
ข้อ 4 - 6 ทำหรือไม่ทำมันก็ติดตามไป จนกว่ามันจะหมดกิเลสเข้าสู่พระนิพพานถ้าได้สร้างบุญให้เต็มกำลัง ได้พัฒนานิสัยดีๆ จนเป็นสันดานติดตามตัวข้ามชาติไป และมีสายบุญกับครูบาอาจารย์ที่มีบารมีมากๆ ครบทั้ง 3 ประการ คือกำไรที่แท้จริงที่ได้เกิดมาเป็นมนุษย์ พบพระพุทธศาสนา เป็นหลักประกันว่าจะได้ เกิดสร้างบารมีอยู่แต่ในโลก และเทวโลกไม่พลัดไปสู่อบาย จนกว่าจะเข้านิพพาน เช่นเดียวกับพระอรหันต์ทั้งหลาย ที่ปฏิบัติตนสืบต่อกันมา ดังมีประกฏในพระไตรปิฎก
-----------------------------------------------------------------
หนังสือ "วงจรชีวิต ฉบับชีวิตในกามภพ "
พระครูวินัยธรไพบูลย์ ธมฺมวิปุโล
